به گزارش اصفهان زیبا؛
آمارنامه شهر اصفهان
چراغ راه مدیران شهری
رئیس اداره آمار و تحلیل اطلاعات از تدوین آمارنامه شهر 1403
با ویژگی‌های خاص خبر داد
اعظم نصری
رئیس اداره آمار و تحلیل اطلاعات
تدوین کتاب آمارنامه شهر یکی از اقدامات مؤثر معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان است. نصری رئیس اداره آمار و تحلیل اطلاعات با اشاره به اینکه این کتاب ابزار مؤثری با مجموعه گزارش‌های آماری در مقیاس داده‌های شهری است، گفت: شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و شهری در کتاب آمارنامه پایش و آرشیو می‌شود.
بنا به گفته نصری، کتاب آمارنامه شهر اصفهان، از سال 1387 پیرو مصوبه شورای اسلامی وقت شهر اصفهان به‌صورت سالانه و با اهداف مشخص تهیه و انتشار یافت.
او در ادامه اهداف انتشار این کتاب را ایجاد مرجع معتبر، جامع، روزآمد و قابل‌اتکا آمار و اطلاعات در حوزه شهر اصفهان، ایجاد بستر اطلاعاتی به‌عنوان زیرساخت مدیریت واحد شهری، حرکت در جهت ایجاد قرائت واحد از تعاریف و مفاهیم اطلاعات شهری، فرهنگ‌سازی درزمینهٔ تبادل اطلاعات درون‌سازمانی و سایر نهادهای مؤثر در حوزه مدیریت شهری، ایجاد همگرایی در حوزه برنامه‌ریزی و رصد شهری و مستندسازی عملکرد مدیریت شهری بیان کرد.
او در ادامه بابیان اینکه کتاب آمارنامه 1403 به‌عنوان هفدهمین نسخه از این سری کتاب‌ها است، افزود: تعیین چیدمان فصول و محتوای هر فصل مطابق استاندارد بین‌المللی طبقه‌بندی فعالیت‌های صنعتی (ISIC) و در بیست فصل مختلف صورت می‌گیرد.
نصری در ادامه تأکید کرد: با توجه به نیاز مدیریت شهری به شاخص‌های کلیدی، برخی از مهم‌ترین شاخص‌ها با عنوان گزیده اطلاعات در فصل 21 تنظیم و ارائه می‌گردد.
بنا به گفته رئیس اداره آمار و تحلیل اطلاعات، فرایند تدوین و انتشار کتاب آمارنامه شامل تعیین اقلام اطلاعاتی و شاخص‌های موردنیاز به‌منظور طراحی فرم‌های مربوطه، ارتباط با بیش از 60 دستگاه اجرایی استان علاوه بر معاونت‌ها، مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه شهرداری به‌منظور ارسال فرم‌های جمع‌آوری آمار و اطلاعات، صحت سنجی اطلاعات دریافتی و تولید گزارش، نمودارها و نقشه‌های مکانی موردنیاز، تعیین طراح کتاب و طراحی فصول کتاب و بازبینی نتایج، صفحه‌آرایی و چاپ کتاب، توزیع و انتشار کتاب و نسخه کتاب الکترونیکی و دریافت پیشنهاد‌های مرتبط و به‌روزرسانی داشبورد کتاب آمارنامه در سامانه رصا است.
تدوین آمارنامه در کوتاه‌ترین زمان
نصری یکی از ویژگی‌های متمایز کتاب آمارنامه 1403 را تدوین و انتشار کتاب در سریع‌ترین زمان ممکن (به‌عنوان اولین کتاب آمارنامه 1403 منتشرشده توسط شهرداری‌های کلان‌شهرها)، بیان و ادامه داد: به‌روزرسانی اقلام و شاخص‌های اطلاعاتی شامل شاخص‌های برنامه راهبردی، شاخص‌های کلیدی، عملکرد و سنجش کارایی و اثربخشی مشتمل بر 40 هزار موجودیت اطلاعاتی، نماگر و شاخص مرتبط با شهر و مدیریت شهری، افزایش تعداد نمودارهای و بصری سازی اطلاعات به‌منظور تسهیل انتقال پیام، تطبیق لایه‌های مکانی با اطلاعات توصیفی مندرج در کتاب، برخورداری از تنوع اطلاعاتی گسترده از دیگر ویژگی‌های این شماره ازکتاب آمارنامه است.
آمار و اطلاعات خمیرمایه برنامه‌ریزی هوشمندانه شهر
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان داشتن آمار و اطلاعات دقیق را خمیرمایه برنامه‌ریزی هوشمندانه شهر دانست
سعید ابراهیمی
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان
نقش مهم آمار و اطلاعات در برنامه‌ریزی و حرکت به سمت برنامه‌ریزی صحیح برای پیشبرد اهداف شهری امروزه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سعید ابراهیمی معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان با توجه به اهمیت برنامه‌ریزی در توسعه شهر به مناسبت «روز ملی آمار و برنامه‌ریزی» با تأکید بر اینکه آمار و اطلاعات درست و به‌روز، هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی برای کلان‌شهری همچون اصفهان را هوشمندانه‌تر می‌کند، گفت: معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان متولی اصلی جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه‌وتحلیل و انتشار اطلاعات درست است تا به‌واسطه آن برنامه‌ریزی برای شهر میسر شود.
او با اشاره به اینکه آمار و اطلاعات به‌صورت برنامه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در اختیار مدیران شهری اصفهان قرار می‌گیرد، افزود: برای یکپارچه‌سازی داده‌ها و اطلاعات، سامانه‌های مختلف راه‌اندازی شده تا منجر به تسهیل امور شود. علاوه بر آن، برای تکمیل اطلاعات و به‌روزرسانی داده‌ها، انتشار آمارنامه شهر اصفهان، اطلس کلان‌شهر اصفهان، نقشه‌های پایه شهر، داشبوردهای مدیریتی سامانه یکپارچه مدیریت اطلاعات و نظام جامع آماری در دستور کار معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان قرارگرفته است.
او معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی را مغز متفکر شهرداری اصفهان معرفی کرد و ادامه داد: طراحی و مدیریت فرآیندها، برنامه‌ریزی و تدوین بودجه در شهرداری به‌منظور دستیابی به اهداف شهری مورد انتظار شهروندان، از مهم‌ترین وظایف این مجموعه است.
تدوین برنامه راهبردی اصفهان 1410
او با اشاره به تشکیل کمیته آینده‌پژوهی یکی از اهداف این معاونت را توجه به آینده شهر دانست که این کمیته در همین راستا تشکیل‌شده است.
معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان تدوین، تسری و اجرای برنامه راهبردی اصفهان 1410 را یکی دیگر از اهداف بیان کرد و اظهار داشت: در این معاونت، اداره آمار و تحلیل اطلاعات، اداره GIS و اطلاعات، مکانی هستند که وظیفه گردآوری، یکپارچه‌سازی، انتشار، تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در دو بعد توصیفی و مکانی را به عهده‌دارند. آمارها باید صحت داشته باشد تا برنامه‌ها به‌درستی اجرایی شود و با استناد به آن‌ها بودجه تنظیم و درنهایت اهداف محقق شود. جمع‌آوری اطلاعات درست، به‌عنوان پایه و اساسی برای برنامه‌ریزی اهمیت زیادی دارد که مسئولیت این کار بر عهده ماست.
او با اشاره به این نکته که اگر بخواهیم همگام با تغییر و تحولات دنیا حرکت کنیم، باید اطلاعاتمان به‌روز باشد، تأکید کرد: این باور در بین تمام معاونت‌های مدیریت شهری وجود دارد و همه معاونت‌ها برای جمع‌آوری داده با معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی همکاری دارند. برای تبدیل داده‌ها به اطلاعات، چندین سامانه مانند سامانه سیما، داشبورد رصا توسط معاونت برنامه‌ریزی راه‌اندازی شده که این سامانه‌ها درگاه‌های دسترسی به اطلاعات شهرداری هستند. درواقع ما یک داشبورد مدیریتی راه‌اندازی کرده‌ایم تا مدیران شهری بتوانند اطلاعات شهرداری را به‌روز و دقیق در هر مکان دریافت کنند. با دسترسی مدیران به اطلاعات و آمار دقیق و سریع برای سال‌های آینده، افق روشنی در مدیریت شهر می‌بینیم.
تدوین سامانه‌های مختلف برای مدیریت شهر
او همچنین در ادامه در خصوص عملکرد «سامانه سیما و سامانه داشبورد رصا»بیان کرد: بسترهای اطلاعاتی باید بر اساس نیازهای شهرداری اصفهان طراحی و یکپارچه‌سازی و در قالب داشبوردهای مدیریتی به مدیران ارشد شهری ارائه شوند. در این راستا، نظام جامع آماری با کمک و همکاری دانشگاه اصفهان تهیه‌شده است.
بنا به گفته ابراهیمی در راستای اهداف برنامه 1410 شاخص‌هایی برای ارزیابی بخش‌های مختلف تعیین و تدوین‌شده و اطلاعات موردنیاز شاخص‌ها از سامانه‌های مختلف گردآوری و سنجش می‌شود. برای نمونه، نیازهای اطلاعاتی شاخص مالی در سامانه گردش امور مالی یا به‌طور مخفف «گام» وجود دارد که بعد از تعیین و تلفیق این اطلاعات، ارتباط داده‌ای از طریق سامانه یکپارچه مدیریت اطلاعات (سیما) برقرار می‌شود. همچنین داده‌ها در سامانه سیما یکپارچه‌سازی و استانداردسازی می‌شود و محاسبه شاخص‌ها و نمایش آن‌ها در قالب داشبوردهای مدیریتی در سامانه رصا انجام می‌شود. این داشبورد ساز در موبایل و بسترهای تحت وب برای مدیریت شهری قابل‌دسترسی است.
او در ادامه در خصوص ویژگی‌های این سامانه‌ها گفت: این سامانه‌ها بستری است برای اینکه شاخص‌های مربوط به ارزیابی قسمت‌های مختلف، نمایش عملکرد بخش‌های مختلف و گزارش‌هایی که موردنظر شهردار، معاونان و اعضای شورای شهر و مدیران میانی است، درآن لحاظ شود.
سامانه‌های مربوط به اطلاعات مکانی و GIS و کاربرد آن در برنامه‌ریزی‌های شهری، یکی دیگر از اتفاقات مثبت در معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی است که ابراهیمی در خصوص کاربرد این سامانه، افزود: شهرداری اصفهان در ارائه اطلاعات مکانی پیشتاز است و حرف برای گفتن دارد. تمام اطلاعات مکانی در ژئودیتابیس ذخیره می‌شوند، نقشه‌ها آماده‌شده است و در ژئودیتابیس قرار می‌گیرد تا به‌صورت وب‌سرویس، به تمام کاربران و ارگان‌های شهرداری خدمات ارائه دهند. همچنین حوزه املاک، شهرسازی، فضای سبز و خدمات شهرداری و حوزه مالی و اداری نیز از ژئودیتابیس خدمات دریافت می‌کنند.
آمار و اطلاعات صحیح
زیربنای توسعه شهری
مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان بهره‌گیری ازاطلاعات وآمار صحیح را زیر بنای توسعه شهری پایدار و عادلانه در شهر دانست
سید مصطفی اعتصامی
مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان
سید مصطفی اعتصامی مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان به مناسبت پاسداشت روز آمار و برنامه‌ریزی، وجود آمار و اطلاعات صحیح و به‌روز را زیربنای تمام حرکت‌هایی دانست که در اداره برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری صورت می‌گیرد و تأکید کرد: بدون بهره‌گیری از اطلاعات آماری جامع و صحیح، نمی‌توان سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه شهری را به‌گونه‌ای طراحی و اجرا کرد که پاسخگوی نیازهای واقعی شهروندان باشد، بنابراین امکانات موجود در مسیر صحیح به کار گرفته نمی‌شود و به‌طورکلی برنامه‌ریزی با مشکل روبرو خواهد شد.
اعتصامی بابیان اینکه آمار و اطلاعات نه‌تنها ابزاری برای برنامه‌ریزی علمی زمان حال و آینده؛ بلکه معیاری برای سنجش و ارزیابی عملکرد گذشته نیز به شمار می‌رود، تأکید کرد: با توجه به رابطه متقابل انسان و فناوری در دنیای امروز، نقش و اهمیت آمار و اطلاعات به‌گونه‌ای است که دنیای جدید را عصر آمار و اطلاعات نام نهاده‌اند. در چنین سیستم پویا با پیچیدگی‌های فراوان، استفاده صحیح و علمی از آمار به‌منزله نوری است که می‌تواند در کاهش تاریکی و ابهام در تصمیم‌گیری انسانی و به دنبال آن موفقیت‌های سازمانی، نقش مهمی را ایفا کند.
او معتقد است بهره‌گیری درست از آمار و برنامه‌ریزی در حوزه مدیریت شهری فوایدی چون ایفای نقش مؤثر در شناخت فرصت‌ها و تهدیدهای محیط شهرداری و استفاده بهینه از امکانات سازمان، برقراری عدالت در دسترسی شهروندان به آمار و برنامه‌های شهری و ارائه امکانات، شفافیت و دقت در تولید آمار و برنامه‌ریزی‌های شهری، پیشبرد امور شهری با هزینه کمتر و توسعه و تحول سازمانی را به همراه دارد.
استقرار نظام جامع آماری در کل شهرداری
اعتصامی با اشاره به اینکه آمار و برنامه‌ریزی در شهرداری و مدیریت شهری اصفهان همواره موردتوجه بوده است، افزود: در حال حاضر، این رویکرد با استفاده از آمار ثبتی (سیستمی و به‌روز) و با تکیه‌بر روش‌ها و سامانه‌های نوین مبتنی بر فناوری اطلاعات و شیوه‌های نوین پشتیبانی از تصمیم‌های مدیریت، در حال تحول و تکامل است.
بنا به گفته اعتصامی اداره کل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری به‌عنوان متولی اصلی برنامه‌ریزی، ارزیابی و پشتیبانی سیاست‌گذاری، وظیفه مهمی در راستای تخصیص بهینه منابع به عهده دارد و این وظیفه مهم بدون داشتن یک نظام تصمیم ساز مبتنی بر آمار و اطلاعات دقیق و به‌روز، میسر نخواهد شد.
او استقرار نظام جامع آماری در سطح کل شهرداری و سازمان‌های وابسته را از اولین اقداماتی که باید شکل بگیرد خواند و بیان داشت: گام اول این مهم در سال 1388 برداشته شد و تاکنون بنا به‌ضرورت چندین نوبت بازنگری شده و هم‌اکنون به‌عنوان نقشه راه در حوزه آمار و اطلاعات مورداستفاده قرار می‌گیرد.
«عدالت مکانی» یکی از شاخص‌های اصلی توسعه پایدار شهری است
او در ادامه به مفهوم «عدالت مکانی» که به‌عنوان یکی از شاخص‌های اصلی توسعه پایدار شهری در سال‌های اخیر تبدیل‌شده اشاره کرد و افزود: عدالت مکانی به معنای توزیع منصفانه منابع، فرصت‌ها و خدمات شهری در پهنه‌های مختلف شهر است؛ به‌گونه‌ای که هیچ منطقه‌ای صرفاً به دلیل موقعیت جغرافیایی خود از امکانات محروم نماند.
اداره کل برنامه‌وبودجه در این سال‌ها تلاش کرده با برگزاری جلسات کمیته آمار، اطلاعات و عملکرد، به‌منظور راهبری نظام‌مند آمار و اطلاعات در دو بعد توصیفی و مکانی و همچنین بهره‌برداری بهینه از آن به رصد و پایش نیازهای مناطق و محلات شهری بپردازد.
اجرای سامانه داشبورد مدیریتی “رصا”
مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری در ادامه به اجرای سامانه داشبورد مدیریتی رصا اشاره کرد و افزود: این اداره کل به‌منظور رصد لحظه‌ای اطلاعات، با استقرار این سامانه و ایجاد گزارش‌های تحلیلی بر اساس اتصال بر خط به سامانه‌های اطلاعاتی، به سنجش شاخص‌های برنامه راهبردی، عملیاتی و نیازهای احصا شده مبتنی بر نقشه‌های ترسیمی عدالت مکانی، پرداخته است و مبنای علمی و عادلانه به موضوع تخصیص بودجه را فراهم کرده است.
بنا به گفته اعتصامی با اجرای این سامانه و ایجاد دسترسی برای مدیران و بهره‌گیری از داشبوردهای مدیریتی ، نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات توصیفی و مکانی، بستری برای برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی به سمت توسعه متوازن، کارآمد و عادلانه ایجادشده است.
او در ادامه توجه به ایده شهروندان را یکی از دلایل استقرار سامانه بودجه‌ریزی مشارکتی عنوان کرد و ادامه داد: این سامانه به‌منظور دریافت ایده‌ها و پروژه‌های پیشنهادی شهروندان راه‌اندازی شده است و امکان مشارکت مستقیم شهروندان را در تخصیص بودجه فراهم می‌سازد.
او همچنین تقسیم‌بندی آمار به دودسته آمار توصیفی و مکانی، جمع‌آوری و تحلیل آن را یکی از وظایف اداره کل برنامه‌ریزی و بودجه معرفی کرد و گفت: پردازش داده‌های مرتبط با حوزه‌های مختلف سازمانی، مدل‌سازی و تحلیل‌های آماری در راستای برنامه‌ریزی داده محور نیز در دستور کار قرارگرفته است و تاکنون تولیدات و محصولات متنوعی در این راستا منتشرشده و در دسترس مدیران و شهروندان عزیز قرارگرفته است.