به گزارش اصفهان زیبا؛ امیر مهدیان (متولد 1368) دیپلم دارد و از اهالی محله حسنآباد است. او از زمان نوجوانی به حرفه آهنگری و ابزارسازی علاقه داشته و به شاگردی در این حرفه مشغول بوده است. او بعد از سالیان متوالی کسب تجربه نزد استادان این حرفه، توانسته است بهطور مجزا برای خودش فعالیت کند و تقریبا 15 سالی میشود که در این محله بهطور مستقل کارگاه آهنگری و ابزارسازی دایر کرده و در این حرفه مشغول به فعالیت است.
یادگیری حرفه آهنگری و ابزارسازی از استادان باتجربه
او درباره یادگیری این حرفه نزد استادان باتجربهاش به «هممحله» میگوید: «بنده از دوران نوجوانی شاگرد این حرفه بودم و نزد استاد حیدر حدادگر، استاد ابطحی و استاد بختافروز اصول آن را آموختم. پانزده سالی میشود که در بازار حسنآباد کارگاه دارم و مشغول ابزارسازی هستم و هفت سالی است که کارگاه را جابهجا کردهام و ابزارهای سبک را در بازار حسنآباد میسازم؛ در منطقه صنعتی هم دستگاه دارم و کارهای سنگین این حرفه را انجام میدهم.»
آهنگر و ابزارساز محله حسنآباد ادامه میدهد: «یکسری از ابزارهایی که در کارگاهم میسازم، خودم ابداع کردم. درواقع خودم بهتنهایی این نوع ابزارها را میسازم و خلق میکنم و کسی نبوده که ساخت این ابزارها را به من یاد داده باشد. به این حرفه علاقه داشتم و از همان دوران نوجوانی و زمان شاگردی بسیار دوست داشتم به فولاد و آهن فرم بدهم و ابزارهای جدیدی بسازم. علاقه داشتم ابزاری از فولاد و آهن بسازم تا افراد بتوانند سالیان متوالی از آن استفاده کنند و لذت ببرند و دعای خیری هم برایم داشته باشد.»
او درباره روند فعالیتهایش در این حرفه تأکید میکند: «در حرفه آهنگری و ابزارسازی، بیشتر مواقع فولاد خام را تهیه میکنیم و یکسری از مراحل روی فولاد خام در کارگاه با دستگاه انجام میشود. با پتکهای برقی سنگین و پرس که در کارگاه موجود است، تنههای ابزار را نیمهکاره کرده و تقسیمبندی میکنیم. در کارگاه حسنآباد تقریبا چلونگریهای کار را انجام میدهیم؛ برای مثال، یکسری ابزارهای مسگری، دواتگری، انگشترسازی، زرگری و مجسمهسازی را میسازیم و قیچیهای ورقبری، ابزارآلات قلمزنی و ابزارآلات نعلبندی را میسازیم؛ درواقع شاخههای حرفه آهنگری و ابزارسازی بسیار زیاد و متنوع است.»
مهدیان عنوان میکند: «بنده حدود پنج شاخه این حرفه را کار میکنم؛ قبلا در شاخههای متعدد فعالیت داشتم؛ اما چند سالی میشود که چهار یا پنج شاخه این حرفه مانند دواتگری، زرگری، انگشترسازی، مجسمهسازی و قلمزنی را کار میکنم. در کارگاهم شاگرد هم در این زمینه دارم که این حرفه را به آنها میآموزم. آهنگری و ابزارسازی حرفهای سخت و پرمشقت و با شاخههای زیاد و متنوع است.»
حرفهای پرمشقت و قرارگرفتن در کنار کوره با حرارت بالا
او در خصوص سختیها و دغدغههای این حرفه میگوید: «بهطور یقین کاری که با فولاد و آهن باشد، سخت و دشوار خواهد بود. ما در تابستان و هوای گرم باید کنار کوره کار کنیم و آهنداغ با درجه حرارت بالا در کوره است و اثرات سوختگی و بریدگی هم برای کارکنان این حرفه وجود دارد که از مخاطرههای این شغل است. آهنگری و ابزارسازی حرفهای پرمشقت است و جوانانی که علاقهمند به یادگیری این حرفه هستند، باید بدانند برای انجام این کار ضرورت دارد علاقه و پشتکار زیاد داشته باشند و بعد وارد این حرفه شوند. اگر جوانان به این کار علاقه نداشته باشند، زود خسته میشوند و این حرفه را سریع رها میکنند. با توجه به مشقتهایی که این حرفه دارد، در سالیان اخیر و بهتازگی کسی را ندیدهام که وارد این حرفه شود.»
این هنرمند آهنگر محله حسنآباد تصریح میکند: «اما اگر افرادی باشند که علاقهمند به این حرفه بوده و باپشتکار وارد این شغل شوند و کار کنند، باید بدانند این کار برای آنها برکت خواهد داشت. در طول این سالها که بنده کار کردهام، این شغل برایم برکت زیادی داشته است؛ درواقع آهنگری و ابزارسازی، شغلی است که کسب درآمد در آن با مشقت و زحمت زیادی همراه بوده و این درآمد برای کارفرما برکت دارد و پول بادآورده نیست.»
او تأکید میکند: «صداقتداشتن در انجام این کار موضوع بسیار مهمی است. هزاران نوع فولاد در حرفه آهنگری و ابزارسازی وجود دارد و فرد میتواند یک نوع فولاد ردهپایین و بیکیفیت تهیهکرده، جنس تولید کند، ابزار بسازد و به خریدار تحویل دهد؛ احتمال دارد این ابزار و جنس شش ماه کارایی برای خریدار داشته باشد. یک کارفرمای حرفه آهنگری و ابزارسازی هم میتواند در این کار صداقت داشته باشد و فولاد ردهبالا، جنس باکیفیت و خوب تهیه کند و جنس و ابزار مناسب و باکیفیت بالا را به خریدار تحویل دهد که سالیان متوالی با آن ابزار کار کند و لذت ببرد و دعای خیری هم برای سازنده این نوع ابزار داشته باشد.»
صنایعدستی از حرفه ما حمایت نمیکند
مهدیان درباره عرضه محصولات تولیدی کارگاهش اظهار میکند: «سعی کردم در کارم صداقت داشته باشم و جنس خوب تحویل مشتریان بدهم. مشتریان بنده معمولا از اهالی حسنآباد هستند و از همه استانها مانند زنجان، کرمان، گیلان و یزد برای تولیدات بنده خریدار وجود دارد. استادان بنده از بهترینهای اصفهان بودند. در کارگاه استاد حیدر حدادگر، یکی از بهترین قیچی سازان دنیا، واقع در پل مارنان، این حرفه را از ایشان آموختم؛ چند ماهی هم نزد استاد بختافروز رفتم و این شغل را یاد گرفتم؛ بعدازآن نیز بهطور مجزا برای خودم کارگاه دایر کردم و مشغول کار و فعالیت روزانه شدم.»
او درباره مشکلات این شغل و حمایتنکردن صنایعدستی از این حرفه گلایهمند است و تصریح میکند: «ما در این شغل سهمیه کمی برای مصرف گاز و سوخت کوره داریم و با قطعی برق مواجه میشویم. در تابستان مرتب این مشکل وجود داشت؛ درحالیکه 500 کیلو فولاد در کوره بود و مرتب برقها قطع میشدند. مشکلات ما در تابستان مضاعف میشود و سوخت کوره هم بسیار سخت به دستمان میرسد.»
مهدیان خاطرنشان میکند: «از معضلهای دیگر ما کارفرمایان در حرفه آهنگری و ابزارسازی، جای خالی حمایت صنایعدستی از این حرفه پرمشقت است. بنده هفت سالی میشود که در نوبت هستم تا بیمه صنایعدستی شوم؛ اما تاکنون نوبتم نشده است؛ یعنی باوجود سالها فعالیت در حرفه آهنگری و ابزارسازی و خلاقیت داشتن در تولید محصولات این حرفه دشوار، در شرایط فعلی، صنایعدستی حمایت لازم و کافی را از ما کارفرمایان ندارد و مجبور هستیم بیمه شغلمان را آزاد پرداخت کنیم و نبود پشتیبانی لازم از این حرفه توسط صنایعدستی بهوضوح احساس میشود.»