به گزارش اصفهان زیبا؛ شرایط کنونی در مسیر جهانی‌شدن ایجاب می‌کند ظرفیت‌های شهری در حوزه‌های فرهنگی، تاریخی و اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. عواملی که می‌تواند به ارتقای سطح کیفیت شهری و در نهایت تحقق منافع ملی کمک کند.
یک بعد این موضوع از منظر دیپلماسی شهری با زیرمجموعه روابط خواهرخواندگی تعریف می‌شود که با تأکید بر صنعت گردشگری و تقویت تعاملات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به توسعه و بهسازی شهری می‌انجامد؛ درواقع هرچقدر شهرها با استفاده از ظرفیت‌های موجود در حوزه‌های مختلف، خود را در سطح بین‌المللی معرفی و مطرح کنند، دستاوردهای بیشتری را از لحاظ فرهنگی و اقتصادی نصیب خود می‌کنند.
«اصفهان‌زیبا» در بررسی اینکه چه اقدامات اجرایی می‌تواند بر توسعه روابط خواهرخواندگی با تأکید بر توسعه گردشگری تأثیرگذار باشد، با دو تن از کارشناسان و تحلیلگران حوزه گردشگری گفت‌وگو کرد که اظهارات آن‌ها را در ادامه می‌خوانید.
معرفی ظرفیت‌های فرهنگی در بستر روابط خواهرخواندگی
به بیان محمدحسین امین پور، فعال حوزه گردشگری و بازاریابی شهرها می‌توانند در قالب روابط خواهرخواندگی یک سری از روابط دو جانبه بین المللی را با برگزاری مناسبات مختلف فرهنگی، اقتصادی و به خصوص گردشگری پوشش دهند.
او در این باره به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «در حال حاضر اصفهان با استفاده از این بستر تلاش می‌کند میزان مراودات بین شهری در حوزه منطقه و بین‌الملل را افزایش دهد. البته در این گونه روابط دو طرف باید همزمان و بر اساس دستور العمل‌های از پیش تعیین‌شده موجود در قراردادخواهر خواندگی اقدام کنند، تا اتفاقات خوبی در حوزه شهری رخ دهد.»
امین پور ادامه می‌دهد: «متأسفانه به دلیل شرایط فرهنگی اصفهان و چالش‌های موجود در رابطه با روابط خواهرخواندگی و البته عدم توجه برخی از مسئولان به ظرفیت‌های خواهرخواندگی، استفاده صحیحی از این بستر با هدف توسعه گردشگری نشده است.»
او با بیان اینکه ظاهرا دوره اخیر مدیریت شهری اصفهان در تلاش است تا از این فرصت در راستای توسعه شهری استفاده کند، می‌گوید: «فعالیت‌های کنونی در حوزه روابط خواهرخواندگی در حد کفایت نیست و باید با برگزاری رویدادهای سالانه متقابل در شهر اصفهان و خواهرخوانده‌هایش از طریق شهرداری‌ها، مراودات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بین دو کشور و دو شهر افزایش یابد. در عین حال معرفی ظرفیت‌های فرهنگی مهم‌ترین اتفاقی است که می‌تواند در بستر روابط خواهرخواندگی به‌خصوص در حوزه گردشگری رخ دهد.»
چالش‌های بر سر راه روابط خواهرخواندگی اصفهان
امین‌پور خاطر با اشاره به اینکه خواهرخواندههای اصفهان تا اندازه‌ای بستر را برای تعاملات مختلف آماده کرده‌اند، خاطر نشان می‌کند: «اصفهان باید این حوزه کوشاتر باشد و تنها از این فرصت استفاده بهینه ببرد. فضایی که طی سال‌های اخیر چندان از آن استفاده نشد. شاید طی سال‌های اخیر هدف این بود که تنها بر تعداد خواهرخواندههای اصفهان اضافه شود و عدم همراهی شهری و البته برخی مسائل سیاسی بین کشورها نگذاشت آنطور که باید در مسیر خواهرخواندگی خوب پیش برویم.»
او با بیان اینکه دولت‌ها و شهرداری‌ها باید تلاش کنند تا ظرفیت‌های فرهنگی و اقتصادی شهرها را به یکدیگر معرفی کنند، ادامه می‌دهد: «اتاق‌های بازرگانی می‌توانند در قالب رویدادهای مشخص و دوره‌ای حساب‌شده با همکاری بخش خصوصی، فرصت‌های تجاری را برای خواهر خوانده‌ها ایجاد کنند و از این طریق به تقویت صنایع شهر و بوم محور بپردازند.»
به اعتقاد امین‌پور اصفهان چندان در معرفی شهرهای خواهر خوانده خود به شهروندان اصفهانی و فعالان اقتصادی و فرهنگی شهری فعال نیست. آنطور که در فرایبورگ (از جمله شهرهای خواهر خوانده اصفهان)، خیابانی به نام اصفهان به ثبت رسیده است و نشان اصفهان نیز در پیاده‌رو کنار شهرداری فرایبورگ حک شده است.
او می‌افزاید: «بخشی از این شرایط به فضای فرهنگی اصفهان و همچنین سیاست‌های کلی کشور برمی‌گردد.»
راهکارهای تقویت صنعت گردشگری اصفهان
این فعال حوزه گردشگری در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان صنعت گردشگری اصفهان را در بستر شهرهای خواهر خوانده تقویت کرد، گفت: «همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم، قطعا این اتفاق باید دو طرفه باشد که بسیار راحت شکل می‌گیرد. اگر قرار باشد فرصت‌های گردشگری اصفهان را به طرف مقابل معرفی کنیم، قطعا باید رویدادهای رفت و برگشتی مستمر و متناوبی برای خواص و نخبگان حوزه گردشگری دو کشور در حوزه رسانه و ملی برگزار شود.»
او ادامه می‌دهد: «ما در تقویت حوزه گردشگری راهی جز جدی گرفتن مارکت و بازاریابی نداریم؛ برای مثال باید از بخش خصوصی فعال در این حوزه که معرفی شهر را بر عهده گرفته است، حمایت کنیم. از سوی دیگر باید مدل تعاملات بین‌المللی جدید همچون مارکت بر مبنای بستر IT، فضای مجازی و رسانه‌های مدرنی که هر دو کشور به تناسب فرهنگ و وضعیت و شرایط اجتماعی و سیاسی خود از آن استفاده می‌کنند و بستر مخصوص به خود دارند را تقویت کرد. علاوه بر این ما نمی‌توانیم الگوی ثابت و مشخصی را برای همه شهرهای خواهرخوانده اصفهان طراحی کنیم. قطعا تعاملاتی که اصفهان با نجف دارد، در ارتباط با فرایبورگ نمی‌تواند به‌کار برد. باید با جدی‌گرفتن مارکت و تقویت گروه‌هایی که در حوزه رسانه و بازاریابی بین المللی فعال هستند، برند اصفهان را در سطح بین الملل و به شهرهای خواهرخوانده خود معرفی کنیم و در این مسیر از ظرفیت قانونی و اقتضائاتی که در تفاهم نامه‌های خواهرخواندگی آورده شده است، حداکثر استفاده را ببریم.»
دوری از حواشی سیاسی و تمرکز بر مناسبات فرهنگی و اجتماعی
امین‌پور همچنین با اشاره به تقویت دبیرخانه شهرهای خواهرخوانده با هدف توسعه روابط ادامه می‌دهد: «در یک رویداد مشترک صرفا رفت‌و‌آمدهای دیپلماتیمک و سیاسی نباید گنجانده شود و تجار دو کشور باید به بهانه‌های مختلف به اتاق‌های فکر دعوت شوند تا از پیشنهادات آن‌ها در معرفی شهرهای خواهرخوانده استفاده کرد.»
این کارشناس حوزه گردشگری با بیان اینکه همان‌طور که انتظار داریم اصفهان در شهرهای خواهر خوانده‌اش به خوبی معرفی شود، باید این امکان نیز را برای طرف مقابل در شهر اصفهان فراهم کرد. شهرهای خواهر خوانده باید فضای مناسبی برای معرفی خود به شهروندان اصفهانی داشته باشند. از سوی دیگر باید در این مسیر از حواشی سیاسی هم فاصله بگیریم و بیشتر بر مناسبات فرهنگی‌اجتماعی که بیشتر مورد علاقه مردم است، تمرکز کنیم. ظرفیت‌هایی که کسب‌و‌کار گردشگری بر مبنای آن‌ها پایه‌گذاری شده است.
انتخاب خواهرخواندههای اصفهان بر اساس اشتراکات فرهنگی
محمد زاهدی، دیگر پژوهشگر حوزه گردشگری در رابطه با ظرفیت‌های خــواهرخــوانــده‌هــای اصــفــهان به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «متأسفانه با وجود برخی عوامل فرهنگی و اجتماعی، اصفهان نتوانسته است از بستر خواهرخواندگی برای توسعه گردشگری خود استفاده کند. شرایطی که به محدودیت‌ها و تفاوت‌های فرهنگی اصفهان با شهرهای خواهر خوانده‌اش نیز بر می‌گردد. در واقع تنها نمی‌توان بر مبنای برخی ظرفیت‌های تاریخی خواهرخوانده‌ای برای اصفهان انتخاب کرد. شهرها برای خواهر خوانده شدن نیاز به مشترکات بسیاری در حوزه فرهنگی دارند. برای مثال بارسلون در اسپانیا که از خواهرخواندههای اصفهان است، دارای فرهنگ بسیار متفاوتی از اصفهان می‌باشد و نمی‌توان چندان بر روی برنامه‌های فرهنگی مشترک با این شهر حساب باز کرد. همچنین هاوانا در کوبا نیز از دیگر شهرهای خواهرخواندههای اصفهان اشتراکات فرهنگی قابل مقایسه‌ای با اصفهان ندارد.»
به گفته این استاد دانشگاه برخی خواهر خوانده‌های اصفهان همچون کویت اصولا به صنعت گردشگری و تقویت آن بها نمی‌دهند و اولویت آن‌ها گردشگری نیست.
او می‌افزاید: «به عقیده بنده انتخاب برخی از خواهر خوانده‌های اصفهان با هدف تقویت صنعت گردشگری صورت نگرفته است، از این رو انتظار کارکرد گردشگری داشتن از آن‌ها چندان واقع بینانه نیست و نباید به تعامل افزاینده با آن ها امیدوار بود.»
او با بیان اینکه روابط سیاسی بین کشورهای شهرهای خواهرخوانده اصفهان نیز در تعاملات بین شهرها مؤثر است، خاطرنشان می‌کند: «برخی شهرهای خواهر خوانده همچون یاش در رومانی دارای تنش و بحران‌های داخلی هستند، که این فضا می‌تواند روابط خواهرخواندگی را به سمت دلخواه نبرد.»
پیشنهاداتی برای توسعه گردشگری
زاهدی در ارائه راهکارهایی برای توسعه گردشگری در بستر روابط خواهر خواندگی تأکید می‌کند: «در ابتدا باید مشخص شود که اصولا چه نیتی برای توسعه گردشگری نزد متولیان امر و صاحبان نفوذ شهری وجود دارد. دوم اینکه فعالان حوزه گردشگری در تبادل هیئت ها میان شهرهای خواهرخوانده باید حضور پررنگی داشته باشند. هیئت‌ها نباید منحصر به حضور مقامات دولتی باشند. سوم اینکه برای هر یک از شهرهای خواهر خوانده اصفهان برنامه مشخص بازاریابی با توجه به اقتضائات آن شهر تدوین شود، تا معلوم شود چه فاکتورهایی برای جذب مخاطب از بازار مذکور مورد نیاز است. برنامه‌هایی که باید با مشارکت فعال بخش خصوصی به اجرا گذاشته شود.»
