منظور از شفقت درمانی چیست؟ شفقتدرمانی یعنی مهربانی با خود. خصوصیتی که اغلب از وجود آن غافل هستند و زیانهای بسیاری از بابت آن میبینند. فرض کنید زمانی حدود 10، 20 سال پیش رفتار ناشایستی انجام دادهاید و بعد پشیمان شدهاید.
مثلا حرف ناجوری به فردی زدید و تا سالها با یادآوری آن، حالتان بد میشود یا مثلا در دوران کودکی یکبار عملی انجام دادید که باعث دلگیری مادرتان شد و سالها بعد همچنان احساس گناه در وجودتان باقی میماند.
این حس گناه بهشدت آسیبزاست. در این مواقع باید بدانید نظر معبودتان چیست؟ خدا پیامی بدین مضمون به پیامبر اسلام داده است: برو به بندگانم بگو بابت اشتباهاتتان ناراحت نباشید من میبخشم. منظور اینکه اگر واقعا از بابت کرداری پشیمان شدهاید، بدانید که خداوند بخشنده است و شما را میبخشد.
مراحل شفقت درمانی
شفقت شامل سه بخش: درک، پذیرش و بخشش است.
درک: برای برخورداری از شفقت، باید خودتان و دیگران را درک کنید. مردی که با چهار فرزندش در اتوبوسی سوار شده بود، درحالی که فرزندانش شیطنت زیادی میکردند و با سروصدای زیاد، سایر مسافران را اذیت میکردند، پس یکی از مسافران به پدر آنها که مات و مبهوت در خود فرو رفته بود، گوشزد کرد و چنین شنید: من نیم ساعت پیش از بیمارستان خبر مرگ همسرم و مادر این چهار فرزند را شنیدم و حالا ماندهام چگونه این خبر را به آنها که بهشدت به مادرشان علاقهمند بودند، بدهم.
مرد شاکی این را که شنید، بسیار متأثر شد و موضوع را به بقیه مسافران انتقال داد. خلاصه اینکه همگی با ابراز تأسف شروع به همدردی و نوازش فرزندان کردند؛ این در حالی بود که پیش از شنیدن این خبر، همه بهشدت گلایهمند بودند و فرزندان او را دعوا میکردند.
این روایتی است برای اینکه بدانید منظور از درک دیگران چیست و چگونه میتوان با درک دیگران مهربانی کنید. در واقع باید از دید دیگران قضیه را نگاه کنید تا بهتر درک کنید؛ به عبارتی آنها را بشنوید!درک خود نیز به همین نحو است.
اگر روزی خطایی را مرتکب شدید و حالا پشیمان هستید، پیش خود دلیل آن را بررسی کنید. مثلا بپرسید چرا آن روز چنین کردم تا بهتر بتوانید خود را درک کنید.توجه داشته باشید که عدم درک خود باعث ایجاد اضطراب میشود و انسان مضطرب هم نمیتواند کار درستی انجام دهد.
عدم عملکرد درست هم اضطرابزاست و بدین ترتیب چرخه اضطراب و اعمال غلط بر شما مستولی میشود.توجه داشته باشید که درککردن به معنای درستی اعمالتان نیست؛ بلکه باید قبول کنید اشتباهی بوده که یک زمان به دلایلی انجام دادهاید و بعد با پشیمانی از آن بهتر است استغفار کنید. (استغفاری که قلبتان آرام شود؛ در این صورت استغفار شما قبول است) در کل این مواقع، ابتدا پیش خود بگویید اشتباه کردم؛ سپس طلب بخشش کرده و جبران کنید.
پذیرش: منظور از پذیرش، یعنی قبولکردن واقعیت بدون هیچ قضاوتی. مثلا نسبت به ظاهرتان ایراد نگیرید و همانگونه که هستید خود را بپذیرید. بدانید که راه پذیرش، درک است. اگر بخواهید بدانید چطور بپذیرید، باید خود و دیگران را درک کنید. البته پذیرش مبنی بر تأیید خود نیست تنها باید بپذیرید و درک کنید.
بخشش: پس از درک و پذیرش، به مرحله بخشش میرسید. وقتی اشتباهی از خود یا دیگران میبینید، سعی کنید خود را جای آن زمانی که مرتکب اشتباه شدید، بگذارید. (اگر در مورد فرد دیگر است خود را جای او بگذارید) تمام شرایط آن زمانِ خود را پیشِ چشم بیاورید تا بتوانید بهتر خودتان را درک کنید؛ سپس خود را با تمام آن شرایط بپذیرید و در مرحله آخر خود را ببخشید.