به گزارش اصفهان زیبا؛ دوشنبه‌شب و در پی ششمین بیانیه نشست مشترک روسیه و شورای همکاری خلیج‌فارس در مسکو با عنوان «گفتگوی راهبردی روسیه و کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس»، وزیر امور خارجه روسیه همراه با وزرای قطر، عمان، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت و بحرین بر تمامی تلاش‌های مسالمت‌آمیز، ازجمله ابتکارات امارات متحده عربی و کوشش‌های این کشور در دستیابی به راه‌حلی صلح‌آمیز در مورد موضوع جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی از طریق مذاکرات دوجانبه با دیوان بین‌المللی دادگستری تأکید کرد.
این حمایت روسیه از موضع کشورهای رقیب ایران در منطقه خلیج‌فارس که با واکنش شدید ایران در احضار سفیر روسیه همراه شد، با سیاستهای مسکو در اتحاد نظامی و امنیتی با تهران مغایرت دارد و مطمئناً عدم اصلاح و تکرار آن باعث تغییر نگاه ایران به روسیه در ادامه سیاستهای مشترک با این کشور خواهد شد؛ چراکه ایران طی یک سال گذشته حمایت همه‌جانبه خود را از مواضع منطقه‌ای و بین‌المللی روسیه نشان داده است و حالا روسیه در میانه این اتحاد و همدلی ایران ناشیانه عمل کرده است.
انتظار ایران از روسیه توجه بیشتر بود
اصغر زارعی، پژوهشگر ارشد خاورمیانه، در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» به این موضوع اشاره کرد که صدور این بیانیه غیرقابل‌پیش‌بینی بود و گفت: «در آخرین نشست اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس و اتحادیه عرب احساس شد این موضوع به خاطر روابط رو به بهبود ایران با کشورهای حوزه جنوب خلیج‌فارس در بیانیه‌های آتی آن‌ها گنجانده نخواهد شد تا از مسائل اختلاف انگیز و تنش‌زا جلوگیری شود؛ اما متأسفانه در بیانیه پایانی نشست اخیر شورا به میزبانی روسیه، موضوع جزایر سه‌گانه ایران بار دیگر تکرار شد. آنچه با اصول همسایگی، تفاهم و روابط دوستانه مغایرت دارد و نشان می‌دهد برخی کشورهای عربی بر این موضع علیه ایران همچنان سماجت، لجاجت و اصرار دارند و متأسفانه روسیه را در این مسیر با خود همراه کردند.»
زارعی در ادامه با بیان اینکه از دولت روسیه انتظار می‌رفت که عقلانیت و فهم بیشتری را با توجه به مشکلات و گرفتاری‌هایی که در حال حاضر با آن مواجه است، از خود نشان دهد، افزود: «جمهوری اسلامی ایران همیشه موضوع تمامیت ارضی کشورها را مورد احترام قرار داده است و حتی در جریان جنگ روسیه با اوکراین همراهی و همسویی خود را نشان داده است. در این شرایط روس‌ها نباید همراهی با اعراب علیه ایران را به نمایش می‌گذاشتند، از طرفی حافظه تاریخی مردم ایران از روسیه حافظه خوبی نیست و متأسفانه رفتار و عمل روس‌ها در گذشته برخلاف وعده و رویکردی که ابراز می‌کردند، بوده و ممکن است رفتار اخیر آن‌ها نیز در همان راستای قدیمی ارزیابی شود.»
او گفت: «حمایت روس‌ها از این موضع اعراب نه‌تنها رنجش مردم و دولت ایران را به همراه داشت، بلکه باعث شد غرب و جریانات همسو با غرب نیز بر روی این مسئله مانور بسیار دهند؛ فضایی که البته به نظر می‌آید دیدگاه و سیاست رسمی دولت روسیه نیست و به شکل روتین در بیانیه گنجانده شده است و روس‌ها اما از آن غفلت کرده‌اند.»
به اعتقاد زارعی این بیانیه اثر خود را در روابط مسکو و تهران خواهد گذاشت و قطعاً ایران از استراتژی خود در قبال روسیه کوتاه نخواهد آمد. او افزود: «روس‌ها باید در اصلاح این موضع خود بکوشند تا تعارض و تنش جدیدی در روابط با ایران ایجاد نشود.»
چین و روسیه منافع بلندمدت و عمده خود را در نظر می‌گیرند
این کارشناس خاورمیانه در پاسخ به این پرسش که چرا روسیه همچون چین با آگاهی از موضع کشورهای عربی نسبت به ایران از آن‌ها حمایت کرده است، گفت: «دولت‌هایی همچون چین و روسیه منافع بلندمدت و عمده خود را در نظر می‌گیرند. کشور چین بیش از هزار میلیارد معامله تجاری با اروپا دارد، اما سهم چین در اقتصاد ما و در تجارت با ایران چقدر است؟ روابط روسیه نیز با کشورهای عربی در حال بازسازی است و این کشور حضور مؤثری در جنوب خلیج‌فارس با نگاه به منافع منطقه‌ای خود دارد. پیش‌تر هم این دو کشور در شورای امنیت با همه قطعنامه‌هایی که علیه ایران با موضوعات تحریم و هسته‌ای صادر می‌شد، همراه و هم سو بوده‌اند.»
زارعی با بیان اینکه این‌گونه اقدامات در سیاست کلان خارجی قدرت‌های بزرگ وجود دارد و مهم این است که سیاستمداران و مسئولین دیپلماسی کشورمان بتوانند از آن‌ها در جهت منافع بلندمدت و اثربخشی و تعامل بیشتر استفاده کنند و به‌نوعی تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند، افزود: «ما باید با استفاده از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های موجود، موضع‌گیری‌های غیردوستانه از سمت چین و روسیه که باعث رنجش و تنش در روابط می‌شود را به‌گونه‌ای خنثی کنیم که آن‌ها متوجه اشتباه خود شوند و در کنار منافعی که در همراهی با کشورهای عربی به دست می‌آورند به منافع خود با ایران هم توجه داشته باشند.»
