به گزارش اصفهان زیبا؛ زیست شهری زمانی که با احساس تعلق معنادار در میان شهروندان به شهر خود همراه شود، حقوق و وظایفی را برای ساکنان ایجاد می‌کند و یک شهروند مسئول برای آنکه در سرنوشت محیط زندگی خود مشارکت داشته باشد، ناگریز از تعاملات اجتماعی با سایر شهروندان و محیط و مدیریت شهری است.
این امر مستلزم آگاهی شهروندان از حقوق و وظایفشان است که یکی از آن‌ها، ضرورت و اهمیت آموزش و مهارت‌های متنوع و متعدد و انعطاف‌پذیری در حوزه مهارت‌آموزی است.
چنین انعطافی در آموزش نشان از اهمیت، ماهیت، مفهوم و اقدامات لازم برای هماهنگ شدن با زندگی شهری و منطقه‌ای دارد که در نتیجه آن، شهروندان به کمک خود و سایر شهروندان به کسب آموزه‌های شهری می‌پردازند و در اثر این هم‌کنشی تار فرهنگ شهروندی را در پود اجتماع خود می‌بافند و بدین ترتیب نقشی ماندگار از همدلی، همکاری و مسئولیت پذیری بر کتیبه خاطرات شهر می‌زنند و محیطی سرزنده و پویا برای خود می‌آفرینند.
در دهه‌های اخیر و با گسترش و پیچیدگی فزاینده زیست شهری، مفاهیم نوینی در خصوص تعامل شهر و شهروندان شکل گرفت که بر مبنای آن، شهر محیطی زنده است و این مفاهیم که از شهر خلاق تا شهر آموزش‌دهنده و اخیرا هم مفهوم «تکنوپل‌ها» یا شهرهای علم و فناوری را به حوزه مطالعات برنامه‌ریزی شهری افزوده، برگرفته از نگاه دانش‌بنیان و فناورانه به شهرهای جدید است.
شهرهای آموزش‌دهنده، مفهومی جدید در میان مفاهیم نوین برنامه‌ریزی و مدیریت شهری است.
نظریه شهر آموزش‌دهنده در اوایل قرن بیست‌و‌یکم مطرح شد و از سوی صاحب‌نظران مورد استقبال قرار گرفت؛ در این رویکرد شهر در حقیقت بخشی از هویت اجتماعی و فرهنگی شهروندان را تشکیل می‌دهد.
شهر می‌تواند توانمندسازی فردی و اجتماعی، توسعه اقتصادی و رفاه فرهنگی و توسعه پایدار را افزایش دهد و امروزه ثابت شده است که نیاز به آموزش‌های شهروندی و تمرین آن در بستر شهر حقیقتی انکارناپذیر است.
اهمیت این موضوع به حدی است که منشور بین‌المللی شهرهای آموزش‌دهنده که در سال ۲۰۰۸ تصویب شد، حق جدیدی برای تمام ساکنان شهر قائل می‌شود که از جمله آن، حق داشتن یک شهر آموزش‌دهنده است.
درست است که فضاهای رسمی آموزش از مهدکودک تا آموزش عالی در شهرها مکان‌یابی می‌شوند و از لحاظ مساحت سه تا ۵ درصد شهر را پوشش می‌دهند، اما در کنار آموزش‌های رسمی که به صورت آکادمیک و همراه با ارائه مدارک تحصیلی به شهروندان است و در شبکه نهادهای رسمی آموزشی نظیر آموزش و پرورش و آموزش عالی اجرا می‌شود، می‌توان از آموزش غیررسمی یا تصادفی نیز یاد کرد که در جریان زیست روزمره شهروندی به شهروندان می‌آموزد و شهروندان از آن یاد می‌گیرند.
از این منظر شهر آموزش‌دهنده، آموزش‌های مادام‌العمری را برای همه ترویج می‌کند و تعریفی که یونسکو در این خصوص دارد، شامل موارد زیر است:
– به شکل اثربخشی همه منابعش در هر بخش را برای ترویج آموزش فراگیر، از آموزش‌های پایه تا عالی بسیج می‌کند.
– آموزش در خانواده‌ها و اجتماعات را احیا می‌کند.
– آموزش در محل کار را تسهیل می‌کند.
– استفاده از تکنولوژی‌های آموزشی مدرن را گسترش می‌دهد.
– کیفیت و برجستگی در آموزش را ارتقا می‌دهد.
– فرهنگ آموزش در طول زندگی را پرورش می‌دهد.
