به گزارش اصفهان زیبا؛ کمرنگبودن امکانات سرویس و خدمات حملونقل شهری از جمله مهمترین مشکلاتی است که زنان برای تردد با وسایل حملونقل عمومی در شهر با آن روبهرو هستند.
اغلب نیازهای تردد زنان در شهر که با ایفای نقشهای چندگانه خانوادگی و اجتماعی آنها مرتبط است، نادیده انگاشته شده است؛ چنان که در اغلب شهرها خدمات و سرویسهای حملونقل شهری به گونهای سازمان یافته است که عمدتا به نیازهای مردان در زمینه کار پاسخ گوید.
بهطورمثال سازماندهی خدمات حملونقل شهری و اتوبوسرانی به گونهای چیدمان شده است که مردان را برای کار از حواشی حومهها و نقاط مختلف شهری در ساعات پیک و شلوغ در صبح و بعدازظهر به مراکز شهری انتقال دهد.
اغلب زنان کمدرآمدتر از مردان هستند و بیش از مردان از خدمات حملونقل عمومی استفاده میکنند و از این خدمات برای انجام وظایف نقشهای چندگانه خود چون انتقال کودکان از مدارس، خرید و رفتوآمدهای مکرر برای تأمین سلامت و بهداشت خانواده و برای رسیدن به کار نیمهوقت خود بهره میگیرند.
با توجه به استفاده مکرر زنان از سیستم حملونقل عمومی در طی روز برخی برآناند که متوسط سفرهای روزانه زنان گاه سهبار بیشتر از مردان است.
در این راستا سیستم حملونقلی که در ساعات خارج از پیک سفرهای شهری پاسخگوی نیازهای زنان باشد، ضروری است؛ هر چند این پدیده به طور قابلملاحظهای از بار صدمات ناشی از مشکلات زنان در تردد شهری نمیکاهد.
اغلب زنان سالمند کمتر میتوانند از وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و مترو استفاده کنند. کافی است یک روز در شهر بچرخید و این موضوع را به عینه مشاهده کنید که اغلب استفادهکنندگان از مترو جوانان، نوجوانان و افراد زیر 50سال هستند؛ به دلیل تجهیزاتی که مترو دارد و گاهی زنان به دلیل کهولت سن نمیتوانند از این تکنولوژی بهرهمند شوند.
در اغلب شهرها، خدمات و سرویسهای حملونقل شهری به گونهای سازمان یافته است که عمدتا به نیازهای مردان در زمینه کار پاسخ گوید و نیازهای اقشار مختلف زنان بهویژه زنان باردار نادیده گرفته شود.
در این میان زنان بارداری که به ناچار از وسایل نقلیه عمومی استفاده میکنند از شرایط مخاطرهآمیزی نسبت به سایر اقشار برخوردار هستند؛ به گونهای که استفاده از این وسایل نقلیه، سلامت آنها را تهدید میکند.
میرزایی، یک مادر 65ساله میگوید: «من اصلا نمیتوانم با مترو سفر کنم. سالهاست از تردد با پله برقی میترسم و بالارفتن از پلههایی که در کنار پله برقی هم وجود دارد به دلیل کمردرد و زانودرد، برای من بسیار سخت است. اغلب ترجیح میدهم سوار اتوبوس شوم؛ اما اتوبوسها هم به قدری شلوغ است که گاهی منصرف میشوم و با تاکسی و خودروی شخصی تردد میکنم و این موضوع با صحبتهای متولیان حملونقل شهری که اذعان دارند افراد به دلیل ترافیک و آلودگی هوا از خودروهای شخصی در شهر استفاده کنند، منافات دارد.»
رضایی، بانوی باردار اصفهانی، در این خصوص میگوید: «من علاوه بر اینکه باردار هستم، فرزند کوچکی دارم که باید او را با کالسکه بیرون بیاورم؛ اما در این شرایط ترجیح میدهم که به دلیل ازدحام و شلوغی جمعیت از خودروی شخصی استفاده کنم. بارها دیدهام که مادران با بچه در بغل در ایستگاه اتوبوس ایستادهاند یا با مترو تردد میکنند. تردد برای اینگونه مادران با وسایل حملونقل عمومی بسیار سخت است. اگر گاهی همراه مادران کالسکه باشد که مشکلات دوچندان و مضاعف میشود. برخی از بانوان هم برای خرید با اتوبوس تردد میکنند و از ساکهای چرخدار استفاده میکنند و سوارشدن آنها در اتوبوس بسیار سخت است و گاهی ترجیح میدهند از خودروی شخصی استفاده کنند.»
ساختارهای شخصی از قبیل سیستمهای حملونقل عمومی، نقشهای جنسیتی و محدودیت زنان را تقویت میکند. از جمله آنها فضای اندک اختصاصیافته برای زنان است که به ویژه در ساعات پیک رفت و آمد زنان با ازدحام و شلوغی زیادی همراه است.
برخی از وسایل و تجهیزات بهکار گرفته شده در وسایل حملونقل عمومی مردانه است و متناسب با اندام زنان نیست؛ بهطورمثال در مترو با توجه به ارتفاع میلههای دستگیره، برای اغلب زنان جایی برای گرفتن دست وجود ندارد و این موضوع موجب آسیبدیدگی زنان، بهویژه هنگام ترمز قطار میشود.
در این زمینه قاسمی، یکی از بانوانی که اغلب از مترو برای تردد شهری استفاده میکند، میگوید: «بین راهرو مترو هیچ میلهای برای گرفتن دست وجود ندارد و مسافرانی که وسط مترو میایستند یا باید به در تکیه دهند یا همه میله کنار در را بگیرند تا به هنگام ترمزکردن قطار به آنها آسیبی وارد نشود. میلههای قطار مرتفع
است و معمولا افراد قدبلند میتوانند دست خود را به سمت بالای میله بگیرند؛ و گرنه کوتاهقدان از این نعمت محروم هستند.»
باشد که مدیران شهری برای ارتقای تجهیزات و خدمات و سرویسدهی حملونقل تدابیر تازهای بیندیشند و وسایل حملونقل عمومی را متناسب با نیازهای شهروندان برای زنان تجهیز کنند تا این وسایل با امکانات بیشتری در خدمت شهروندان باشد و به خصوص زنان که نیمی از جمعیت شهر را تشکیل می دهند، به سهولت بتوانند تردد کنند.