به گزارش اصفهان زیبا؛ مهر امسال شهر اصفهان میزبان چندین رویداد علمی و فرهنگی مختلف همچون سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، نمایشگاه ملی فن‌نما، جایزه مصطفی(ص) و… بود که هرکدام بسته به میزان مخاطبان و علاقه‌مندانی که در میان اقشار مختلف شهروندان داشتند، موجی را در شهر ایجاد کردند.
اینکه رویدادهای شهری چه نقشی در شکل‌دهی به فضای عمومی و فرهنگی شهر دارند و چقدر باید برای آن‌ها در روند اداره شهر سهمی در نظر گرفت، موضوعی است که از سوی پژوهشگران حوزه شهری موردتوجه قرار می‌گیرد.
به همین بهانه در این نوشتار نگاهی داریم به مقاله‌ای با عنوان «تحلیل و مقایسه میزان رویدادمداری فضاهای عمومی شهری» که در دانشگاه تربیت مدرس تهران ارائه شده و در سال گذشته در نشریه علمی «باغ نظر» به چاپ رسیده است.
جالب است بدانید که مطالعات تاریخی نشان می‌دهد گرامیداشت موقعیت‌های خاص و سفر برای شرکت در یک فستیوال، از گذشته‌های دور رواج داشته و با جنبه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و اقتصاد جوامع عجین شده است؛ بنابراین شهر رویدادمدار پدیده‌ای نوظهور و تازه در جهان نیست.
رویدادمداری؛ گامی در مسیر توسعه پایدار شهری
در بخشی از این مقاله، درباره «شهر رویدادمدار» چنین آمده است: «شهر رویدادمدار، از رویدادها در جهت پشتیبانی هدفمند و پایدار از برنامه‌های بلندمدت توسعه شهری و توسعه فضاهای عمومی با هدف نهایی ارتقای کیفیت زندگی برای همگان استفاده می‌کند. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که صرف برگزاری رویدادها به معنای ایجاد رویدادمداری نیست. حرکت از سمت شهر دارای رویداد به سمت شهر رویدادمدار نیازمند اتخاذ رویکردی جامع درباره ارتباط شهر و رویدادها برای بهینه‌کردن منافع برنامه‌ریزی رویدادها به‌مثابه یک کل است.»
در بخش دیگری از این مقاله با بیان اینکه پدیده رویدادمداری ارتباط زیادی با افزایش رقابت میان شهرها برای جلب صاحبان سرمایه، مصرف‌کنندگان و سیاست‌گذاران دارد، تأکید شده است: «درنتیجه افزایش ارتباطات جهانی و به هم‌پیوستگی اقتصاد جهانی این فضای رقابتی گسترش یافته است.»
بسیاری از شهرهای بزرگ جهان به‌دنبال آن هستند تا به‌عنوان شهرهای رویدادمحور معرفی شوند که این امر نشان‌دهنده اهمیت رویدادمحوری برای پیشبرد اهداف خرد و کلان یک شهر است؛ چنانکه در این مقاله نیز آمده است: «اهمیت رویدادها سبب شده است برخی شهرها مانند ملبورن در کشور استرالیا یا سئول در کشور کره جنوبی خود را شهرهای رویدادمدار معرفی کنند؛ بارسلونا نیز یک نمونه موفق دیگر از یک شهر با فضاهای رویدادمدار است. این شهر به‌طور آگاهانه از فرصت برگزاری رویدادها برای کسب منافع مختلف و توسعه فضاهای شهری و ارتقای فرهنگ جامعه خود استفاده کرده است.»
نویسنده در ادامه، شش عامل را در تحقق شهر رویدادمحور ذکر می‌کند و می‌نویسد: «درمجموع می‌توان گفت تحقق شهر رویدادمدار به چند عامل مهم بستگی دارد: 1. فرهنگ (محتوا)؛ 2. مکان (زمینه)؛ 3. قدرت (رهبری، اراده سیاسی)؛ 4. روابط (مشارکت و استقلال)؛ 5. منابع (مالی و انسانی)؛ 6. برنامه‌ریزی (چشم‌انداز بلندمدت، اهداف روشن).»
تعاملی دوسویه میان رویدادها و خلاقیت
در ادامه این مقاله، توضیح‌های مفصلی درباره عوامل شش‌گانه‌ای که در بالا برای تحقق شهر رویدادمدار ذکر کردیم، ارائه شده‌اند و تک‌تک این عوامل با جزئیات موردبررسی قرار گرفته‌اند. در این میان، به روابط میان خلاقیت و رویدادهای شهری نیز اشاره شده که در نوع خود جالب توجه است.
نویسنده در ابتدا با اشاره به تأثیرگذاری مهم برگزاری رویدادهای شهری بر احساس شهروندان نسبت به شهر و کشورشان می‌نویسد: «مطالعه‌ای روی گردشگران خارجی نشان داد که 7.76 درصد از پاسخ‌دهندگان پس از مسابقات قهرمانی جهان در سال 2006 تصویر بسیار مثبتی از شهر برلین داشته‌اند و برلین به‌عنوان یک شهر منحصربه‌فرد و چند فرهنگی پذیرفته شده است؛ همچنین شواهد و تحقیقات بعد از بازی‌های المپیک سیدنی، نشان می‌دهد که حس تعلق و غرور ملی در میان ساکنان، تقویت شد؛ (بنابراین) شهرهایی که به مدت طولانی از ابر رویدادهایی مانند نمایشگاه‌های جهانی و رویدادهای ورزشی بهره می‌برند، در ایجاد تصویر ذهنی قدرتمند بسیار موفق بوده‌اند؛ (چراکه) رویدادهای فرهنگی علاوه بر بهبود تصویر ذهنی از شهرها، به تقویت غرور شهروندان می‌انجامند.»
او سپس می‌نویسد: «رویدادها همواره بستری را برای ایجاد خلاقیت فراهم می‌کنند. تعریف فضاها و شهرهای خالق بسیار فراگیر است. شهر خالق با بخش‌های هنری که شهرها را زنده و پویا می‌سازند، ارتباط نزدیکی دارد. منابع فرهنگی در افراد شامل خلاقیت، مهارت و استعداد است و برگزاری رویدادها تا اندازه زیادی به خلاقیت و فعالیت طبقه خالق در شهرها کمک می‌کند. خلاقیت می‌تواند از منابع فرهنگی به‌عنوان مواد خامی برای برگزاری رویدادها استفاده کند و سبب پویایی فضاهای شهری شود. رویدادها توسط فضاهایی که در آن‌ها رخ می‌دهند، تعریف می‌شوند؛ اما بعدازآن، این رویدادها هستند که بازتعریف فضاها را رقم می‌زنند و به این ترتیب فضاهایی که توسط تجربه‌های شهروندان شکل گرفته‌اند، ارتباط و نزدیکی بیشتری با ساکنان خود خواهند داشت. از نگاهی دیگر رویدادها تنها محرک‌های اقتصادی نیستند؛ بلکه باعث جمع‌شدن افراد کنار همدیگر و افزایش مشارکت و به دنبال آن ارتقای هویت محلی می‌شوند.»
