در بخش دوم گزارش برنامه «دور اصفهان در 80 روز» بهنام جلیلیان، مدیر مطالعات و برنامهریزی معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان، عباس روحانی مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان و حومه، محمدهادی استکی، معاون فنی و اجرایی بهرهبرداری شرکت قطار شهری صحبت کردند و سپـس حسین حقشناس، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان در یک نشست خبری ضمن تشریح روند اقدامات این مجموعه به پرسشهای خبرنگاران پاسخ داد.
بخش اول: بازدید از مرکز مانیتورینگ، مدیریت و کنترل ناوگان اتوبوسرانی
در این بخش مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان و حومه با اشاره به اینکه در حال حاضر با ۱۰۰ خط اتوبوس و ۷۰۰ دستگاه در حال سرویسدهی به شهروندان هستیم، گفت: سامانه ۱۳۷ شهرداری اصفهان در راستای انجام خدماتدهی بهتر مرکز مانیتورینگ، مدیریت و کنترل ناوگان شهرداری اصفهان ایجاد شد. در این مرکز، همه تماسها و شکایات شهروندان از خدماترسانی شرکت واحد اتوبوسرانی پاسخ داده و رسیدگی به نظرات و انتقادات مردمی بدون تأخیر در دستور کار قرار میگیرد. سید عباس روحانی افزود: رصد تردد اتوبوسها در بین خطوط و ایستگاهها در مرکز شهر و کنترل ترافیک انجام میشود.
او با بیان اینکه وقت و زمان در عرصه خدمترسانی شرکت اتوبوسرانی از اهمیت خاصی برخوردار است، تصریح کرد: درصددیم با استفاده از فناوریهای روز و نرمافزارها در زمینه حملونقل، خدمات بهتر و باکیفیتتری به شهروندان ارائه دهیم که در همین راستا تقویت و تجهیز سیستمها و امکانات مرکز مانیتورینگ، مدیریت و کنترل ناوگان شهرداری اصفهان در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان و حومه اعلام کرد: در سال 99، 395 دستگاه اتوبوس فعال بود، اما امسال بازسازی، خرید و تجهیز دستگاههای مختلف اتوبوس با توجه به افزایش استقبال شهروندان و بازگشایی مدارس، از مهمترین اقداماتی بود که انجام شد. روحانی در ادامه از خرید ۴۵ دستگاه اتوبوس ۱۲ متری و ۵۳ میدلباس خبر داد و گفت: سفارش دادهایم ۱۸۵ دستگاه اتوبوس جدید دیگر، طبق قرارداد تا خرداد ۱۴۰۲ به چرخه ناوگان حملونقل شهری اضافه شود. او با اشاره به اینکه در اصفهان استفاده از مدلهای مختلف حملونقل عمومی متناسب با شرایط معابر شهری ضروری است، خاطرنشان کرد: در زنجیره حملونقل عمومی، تاکسیهای شهری، اتوبوسهای ۱۲ متری، ۱۵ متری و ۱۸متری و میدلباسها برای تردد آسانتر شهروندان در نظر گرفته شده است.
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان و حومه، روانشدن ترافیک، مصرف بهتر سوخت و ارائه خدمات متناسب با نیاز شهروندان در برخی معابر کمعرض شهر را دلیل استفاده از اتوبوسهای کوچک (میدلباسها) برشمرد و گفت: در حال حاضر در برخی از مناطق 15 گانه شهرداری، معابر کمعرضی وجود دارد که امکان تردد اتوبوسهای ۱۵ متری و ۱۲ متری در آنها ممکن نیست؛ در همین راستا برای اینگونه معابر میدلباسها و ونها باید وارد عرصه حملونقل شهری شوند.
نکتهای که وجود دارد این است که در حال حاضر میدلباسها خطوط ثابتی ندارند؛ چون قرار است چند ماه برای گذراندن مراحل گارانتی بهصورت آزمایشی از مسیرهای مختلف شهری عبور کنند. در این بخش بهنام جلیلیان، مدیر مطالعات و برنامهریزی معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان، هم درباره مرکز مانیتورینگ، مدیریت و کنترل ناوگان اتوبوسرانی توضیحاتی ارائه داد: این مرکز از سال ۸۹ به فاز اجرایی طرح ایافسی در اصفهان ورود پیدا کرد. اتفاق خوبی که در این سال افتاد این بود که اصفهان در کمتر از یک سال توانست بهعنوان اولین کلانشهر در بین کلانشهرها مجری این طرح باشد.
بخش دوم: بازدید از مرکز پایش و کنترل کیفیت هوای شهرداری اصفهان
بازدید از مرکز پایش و کنترل کیفیت هوای شهرداری اصفهان در بخش دوم، این تور قرار گرفت. در این قسمت، معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان گفت: آلایندههای مختلف در آلودگی هوا سنجش میشوند که هرکدام تأثیر خاصی بر زندگی افراد دارند. حسین حقشناس افزود: این آلایندهها ترکیبات نیتروژندار، ذرات معلق pm همان دود سیاه هوا، co و nox است.
بخش سوم: توقفگاه اتوبوسهای شهید مهرابی
این بخش یکی از جذابترین بخشها بود؛ به دلیل اینکه اتوبوسهای فرسوده و بازسازی و تعمیر میشدند و شاید کمتر شهروندی این مجموعه را از نزدیک دیده باشد. مجموعهای که به گفته مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی و حومه قدمتی 50 ساله دارد. بازدید از قسمتهای مختلف این مجموعه، کارگاههای رادیاتورسازی، گیربکسسازی، تعمیرات و نگهداری و کارواش اتوبوسها در این بخش قرار گرفت.
در این بخش عباس روحانی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان و حومه درباره توقفگاه اتوبوسهای شهری شهید مهرابی صحبت کرد و گفت: این مجموعه که شامل دفاتر تعمیرگاهی، کارگاههای مختلف تعمیر و مراحل بازسازی اتوبوس و پارکینگ اتوبوسهای شهری است، قسمتها و بخشهای متعددی با سابقه ۵۰ ساله دارد. او با اشاره به اینکه رانندگان هر روز صبح، برای دریافت دستگاه خودروی اتوبوس شهری به این مکان میآیند، اظهار کرد: مراحل بازسازی اتوبوسهای فرسوده و تعمیرات آنها یکی از مهمترین بخشهایی است که در این توقفگاه تشکیل شده است.
با توجه به اقدام انجامشده در واقع ما در این مرکز، یک کارخانه تولید اتوبوس داریم. به دلیل اینکه بازسازی اتوبوسهای فرسوده و خارج از رده بهصورت کامل و با استانداردهای کامل در این مرکز انجام میشود. مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهرداری اصفهان و حومه افزود: در این مجموعه، یک اتوبوس جدید و نو از یک بدنه کامل اسقاطی اتوبوس ساخته میشود و در بخش بازسازی با تلاش و همت کارکنان و مسئولان فنی، اتوبوسهای جدید و استاندارد به ناوگان حملونقل درونشهری افزوده میشود.
روحانی تصریح کرد: از ورقسازی، مسائل مربوط به برق، سوخترسانی، موتور اتوبوس، روکشهای صندلی و بخشهای مختلف تزئیناتی درون خودرو، رنگ و صافکاری همه با همکاری نیروهای خدوم در شرکت واحد اتوبوسرانی شهرداری اصفهان در دستور کار قرار گرفته است. در ادامه این بازدید، کارشناسان مختلف شرکت قطار شهری اعم از معاونان فنی و اجرایی، معاون ایمنی و بهداشت، فنی و مهندسی و کارشناسان سیستم سیگنالینگ همه بخشها را تشریح کرده و معاونان شرکت قطار شهری بر اهمیت ایمنی در استفاده از تجهیزات و قطعات لازم و دقت زیاد در بهکارگیری وسایل و تجهیزات در عرصه ریلگذاری، احداث، نگهداری، تعمیرات و تجهیزات در حملونقل قطار شهری تأکید کردند.
در ادامه معاون فنی و اجرایی بهرهبرداری شرکت قطار شهری، با اشاره به اینکه مترو از شریانهای اصلی حملونقل شهری محسوب میشود، اظهار کرد: مترو یکی از پرهزینهترین سیستمهای حملونقلی برای دولتها بوده و درعینحال کمهزینهترین و بهصرفهترین ناوگانهای حملونقل برای شهروندان به شمار میرود. به گفته محمدهادی استکی، هر ناوگان حملونقلی عمر مفیدی دارد که برای ایستگاههای قطار شهری، عمر مفید ۱۰۰ سال و برای سیستم حملونقل قطار شهری عمر مفید ۵۰ سال را تعیین کردهاند که البته به شرایط نگهداری و حفظ و مراقبت بستگی دارد. او خاطر نشان کرد: سالانه بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان در بحث نگهداری و بهرهبرداری از خط یک قطار شهری اصفهان هزینه میشود.
بخش چهارم:نشست خبری معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان
پس از بازدید از این مجموعهها و در آخرین مکان با حضور حسین حق شناس، معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان و خبرنگاران در سالن کنفرانس مجموعه قطار شهری نشست خبری برگزار شد. آلودگی هوای اصفهان یکی از موضوعات مهمی است که گریبانگیر شهر و مردم شده است. برخی معتقدند که اتوبوسهای شهری عامل مهمی برای آلودگی شهر هستند و سهم زیادی در آلایندگی دارند. در حالی که اینگونه نیست.
در این راستا حسین حق شناس، معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان از معاینه فنی خودروها به صورت هوشمند خبر داد. او در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه دریافت عوارض آلایندگی شهر اصفهان چگونه است، تصریح کرد: موضوع دریافت عوارض آلایندگی شهر اصفهان از سوی خزانه کشوری است. اخیرا حدود چهارمیلیارد تومان، بابت عوارض آلایندگی هوا به حساب شهرداری اصفهان واریز شد.
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان افزود: فرصت دو هفتهای به ما داده شد تا پول واریزی را در یک پروژه مرتبط با کاهش آلایندگی هوا مصرف کنیم. خوشبختانه با تلاش شبانه روزی همکاران موفق شدیم این پول را در دو بخش ایجاد معاینه فنی برای موتورسیکلتها و خرید دوربینهای ثبت تخلف شهری برای ثبت جریمه خودروهای بدون معاینه فنی در حال تردد هزینه کنیم.
او در خصوص معاینه فنی اتوبوسهای شهری با اشاره به اینکه با دو عرصه برای تصمیمگیری روبهرو هستیم، گفت: نخست موضوع کمبود ناوگان اتوبوسرانی و تقاضای شهروندان برای استفاده از اتوبوس و دوم بحث آلایندگی هواست.طبق قانون هر سه ماه یک بار بازدید معاینه فنی اتوبوسها انجام میشود، همچنین باید برای تأمین فیلترهای خاص برای اتوبوسهای جدید یور و ۴ و ۵ با توجه به شرایط تحریم در دستور کار قرار گیرد.
همکاری پلیس راهنمایی ورانندگی برای شناسایی پلاک خودروهایی که معاینه فنی ندارند
حقشناس در پاسخ به پرسش یکی دیگر از خبرنگاران مبنی بر اینکه طرح دوربینهای ثبت تخلف در سطح شهر چگونه است، خاطرنشان کرد: پلیس راهنمایی ورانندگی برای شناسایی پلاک خودروهایی که معاینه فنی ندارند، با ما همکاری میکند و راننده متخلف برای ارائه جریمه به ما معرفی میشود و پلیس راهنمایی و رانندگی اقدامات لازم را انجام میدهد. همچنین بر روی دوربینهای ثبت تخلف شهری برای تحقق رصد و بررسی هوشمند معاینه فنی همه خودروهای شهری، یک اقدام نرمافزاری اجرا شد تا بتوانند این امکان را داشته باشند که پلاک خودروها را چک کنند و در صورت تخلف جریمه برای آنها محسوب شود.
او با اشاره به اینکه ۲۸ دوربین فرسوده در سطح شهر تعویض و به روز شدند، اظهار کرد: امکان کنترل معاینه فنی برای دوربینهای جدید وجود دارد.
سهم ناوگان اتوبوسرانی شهرداری اصفهان در آلودگی هوای شهر اصفهان ناچیز است
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه سهم ناوگان اتوبوسرانی شهرداری اصفهان در آلودگی هوا چقدر است، گفت: سهم ناوگان اتوبوسرانی شهرداری اصفهان در آلودگی هوای شهر اصفهان ناچیز است و تنها 5 درصد را شامل میشود؛ در حالی که ناوگان حملونقل سازمانها و کارخانجات سهم بزرگی در آلودگی هوا دارند که تحت نظارت شهرداری نیستند.
حقشناس در پاسخ به پرسش یکی دیگر از خبرنگاران مبنی بر بازگشایی مجدد ایستگاههای کرایه دوچرخه تصریح کرد: از ابتدای بازگشایی تا سال ۹۶ مدیریت این ایستگاهها برعهده شهرداری و شرکت نیکاندیش بود؛ اما به دلیل اینکه باید برای حضور دو شیفت کارکنان در ایستگاهها هزینه پرداخت میکردیم، تصمیم گرفتیم ایستگاههای دوچرخه را به بخش خصوصی واگذار کنیم. شرکت منتخب مدعی راهاندازی طرح هوشمند در ایستگاههای دوچرخه شد که متأسفانه در ادامه مسیر، شرکت در خرید دستگاههای هوشمند لازم با مشکل مواجه شد و با وجود مشکلات اقتصادی، نتوانست به نحو مطلوب، کار را عملیاتی کند.
در حال حاضر مدت قرارداد با این شرکت به اتمام رسیده و با بررسی مدلهای مختلف دنیا به این نتیجه رسیدهایم مدل شهر مشهد برای دوچرخههای نسل چهار، یکی از بهترین مدلهاست. در این طرح شهروندان دوچرخهها را به صورت هوشمند دریافت میکنند و حتی در باغ بانوان مشهد برای بانوان هم ایستگاههایی راه اندازی شده است؛اما مشکل اصلی این است که هنوز شرکت توانمندی که بتواند اجرای این کار را در اصفهان به عمده بگیرد، انتخاب نکردهایم.
تردد 80 درصد مسافران شهر اصفهان در ۲۰ درصد از خطوط اتوبوسرانی
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه ۸۰ درصد مسافران شهر اصفهان در ۲۰ درصد خطوط اتوبوسرانی تردد میکنند، اظهار کرد: کاهش سرفاصلههای اتوبوسها دغدغه اصلی مدیریت شهری است که کمبود دستگاههای اتوبوس از مهمترین دلایل است که رفع آن به گذر زمان نیاز دارد. البته نمودار نشان میدهد که حرکت به سمت نقطه مطلوب است. حقشناس افزود: سر فاصله زمانی رسیدن اتوبوسها در برخی از خطوط زیاد است؛ اما سرفاصله اغلب خطوط کمتر از ۱۰ دقیقه است. با توجه به میزان کم تقاضای مسافران برای استفاده از اتوبوسهای شهری در برخی از نقاط، سرفاصله رسیدن اتوبوسها از ۱۰ تا ۴۰ دقیقه است که عمدتا با خطوط حومهای شهر مرتبط است.
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در ادامه از اجرای پروژه مطالعاتی شناسایی خطوط برای بهکارگیری ونها و میدلباسها در سطح شهر سخن گفت. حقشناس ادامه داد: در دورههای قبل مدیریت شهری، بهدلایل مختلف همچون شیوع ویروس کرونا اتوبوسهای لازم خریداری نشده است؛ حتی قرارداد خرید ۴۰۰ دستگاه اتوبوس در دوره چهارم مدیریت شهری امضا شده بود که در دوره قبل لغو شد.
او اضافه کرد: خریداری ۲۸۰ دستگاه اتوبوس جدید و بازسازی و تعمیر ۲۴۰ دستگاه اتوبوس در دوره ششم مدیریت شهری از سال گذشته تاکنون، در دستور کار قرار گرفته است. معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در پاسخ به چرایی کمبود تعداد اتوبوسها در شهر بیان کرد: در حال حاضر اتوبوس داریم و با کمبود روبهرو نیستیم، اما مشکل جذب راننده جدید داریم که برای رفع این مشکل از سال گذشته تدابیر لازم برای جذب نیرو اتخاذ شده است. همچنین در فراخوانی برای گرفتن راننده اتوبوس اعلام نیاز کردیم که با شرایط مندرج در فراخوان تعدادی راننده ثبتنام کردهاند.
شهر اصفهان به 1400 دستگاه اتوبوس نیاز دارد
حقشناس با بیان اینکه تکمیل ناوگان مورد نیاز اتوبوسرانی در دستور کار قرار دارد، تصریح کرد: در شهر اصفهان به ۱۴۰۰ دستگاه اتوبوس نیاز داریم؛ اما در مرحله نخست قرار است تعداد ناوگان به هزار دستگاه برسد. او با اشاره به اینکه حملونقل ارتباط تنگاتنگی با زندگی شهروندان دارد، خاطرنشان کرد: افراد مختلفی برای احداث و خرید ناوگان حملونقل عمومی و همچنین برای تعمیرات و نگهداری این ناوگان فعال هستند.
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان، توسعه حملونقل را اولویت نخست برنامههای سال آینده شهردار اصفهان برشمرد و افزود: نوسازی و بهسازی توقفگاه شهید مهرابی در سال آینده در دستور کار قرار میگیرد. حقشناس افزود: کاهش سرفاصله قطارهای خط یک مترو از ۱۱ به 8 دقیقه، خرید دو رام قطار و استخدام راهبر جدید و توسعه حملونقل ترکیبی شامل ترکیب مترو، اتوبوس و مترو و دوچرخه از دیگر برنامههای این حوزه در سال آینده است. همچنین توسعه پارکینگ و ایستگاههای معاینه فنی، ایجاد خطوط تندرو (BRT)، مدیریت هوشمند حملونقل بار و تاکسیرانی از دیگر برنامههای این حوزه در سال آینده است.
راهاندازی سامانه اصرو
او در خصوص راهاندازی سامانه اصرو اظهار کرد: آموزش استفاده از سامانه اصرو برای اقشار مختلف در دستور کار قرار دارد؛ البته منتظر هستیم پرداخت الکترونیکی اتوبوسها نیز به این سامانه افزوده شود و سپس آموزشها را آغاز کنیم. معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان گفت: از نظر امکانات و زیرساختهای حملونقل در دنیا شهر مشهد خوب عمل کرده است؛ به طوری که این شهر در سیستم حملونقل شهری در حد شهرهای معتبر دنیا فعالیت میکند؛ بنا براین در اصفهان نیز میتوانیم به افق شهرهای مدرن دنیا در سیستم حملونقل برسیم.
اجرای خط یک قطار شهری اصفهان تا شاهینشهر
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در توضیح ادامه خط یک قطار شهری اصفهان تا شاهینشهر گفت: قرار بر این است که قطارشهری از آخرین ایستگاه فعلی یعنی عاشقآباد تا ایستگاه شهرک رسالت به صورت زیرزمینی و سپس بهصورت روی پل هوایی تا میدان استقلال و سپس به شکل روی سطحی تا شاهینشهر ادامه پیدا کند که آماده سازی این طرح حداقل دو سال طول میکشد و سپس مباحث خرید رام و واگن و تجهیزات باید آغاز شود.
حقشناس با اشاره به بودجه اختصاصیافته به حملونقل شهری اصفهان گفت: در حال حاضر با توجه به اینکه حوزه حملونقل عمومی، اولویت مهم مدیریت شهری است، بین ۶۰ تا ۷۰ درصد کل بودجه به مباحث حملونقل در همه ابعاد از جمله توسعه خطوط قطار شهری، ناوگان اتوبوسرانی، تاکسیرانی و معابر اختصاص یافته است. او با بیان اینکه مشکل زیاد بودن سرفاصله اتوبوسها در ایستگاهها، مشکل کل کشور است گفت: این مشکل از طریق رایزنیها و تدابیر اندیشیدهشده در حال برطرف شدن است؛ اما ساخت و تولید اتوبوس توسط شرکتهای داخلی زمانبر است.
لزوم رسیدن به افق بلند سیستمهای مدرن حملونقل عمومی در اصفهان
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان با بیان اینکه طبق مطالعات جامع حملونقل شهری که در سال ۹۲ انجام شده، ۱۲ خط اتوبوس تندرو و سه خط قطار شهری در نظر گرفته شده است، افزود: پس از تکمیل ناوگان حملونقل عمومی شهری، گسترش استفاده از وسایل نقلیه غیرموتوری همچون دوچرخه باید انجام شود؛ سپس به سمت ساماندهی ناوگان خودروی شخصی حرکت کنیم.
او با بیان اینکه براساس کارشناسی صورتگرفته طرح زوج و فرد طرح مؤثری در کاهش آلودگی هوا برای بحث ناوگان خودروهای شخصی در سطح شهر نبوده است، گفت: در طرح مطالعات جامع حملونقل شهری تصریح شده است باید متناسب با بحث آلایندگی هوای خودروها، مجوزاتی جهت تردد تعداد محدودی از خودروها در مرکز شهر به متقاضیان فروخته شود؛ همچون اقدامی که اکنون در شهر تهران انجام میشود. معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان با بیان اینکه برای رفع مشکلات پیش روی ناوگان حملونقل عمومی و ارتقای این ناوگان عزم مسئولان وهمراهی مردم لازم است، ادامه داد: رسیدن به افق بلند سیستمهای مدرن حملونقل عمومی در کشورهای پیشرفته جهانی در ایران و اصفهان دست یافتنی است.
اجرای مطالعات جامع در بخش گردشگری
او با بیان اینکه در طرح مطالعات جامع یکی از بخشهایی که در ذیل سیستم حملونقل دیده شده، بخش گردشگری بود، تصریح کرد: دردنیا اینگونه است که اتوبوسهایی با شکل و شمایل خاص ویژه گردشگران در نظر گرفته میشود که در یکمسیر حلقوی حرکت میکند. کافی است یک گردشگر خود را به این ایستگاهها برساند؛ در این صورت میتواند در تور بازدیدی از ابنیه تاریخی دیدن کند.
استقرار این سیستم برای گردشگران، نیازمند ناوگان خاص و اطلاعرسانی مناسب است. البته این طرح گردشگری به صورت آزمایشی نوروز امسال از مراکز اسکانهای مسافران نوروزی در شهر اصفهان همچون باغ فدک انجام شد که مسافران نوروزی بدون استفاده از خودروی شخصی با سوار شدن بر این اتوبوسها از مقاصد گردشگری و ابنیه تاریخی بازدید کردند.