به گزارش اصفهان زیبا؛ زواره، یکی از شهرهای استان اصفهان است و مسجد جامع این شهر، از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری و آثار تاریخی زواره و استان اصفهان است.
تاریخ کهن مسجدجامع
مسجد جامع زواره، در بخش مرکزی زواره، در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی اردستان قرار دارد.
این مسجد در کوچه پامنار زواره واقع شده و تاریخ کهنی در خشت‌خشت آن نهفته است، به‌طوی‌که در دوران سلجوقی ساخته شده و کار ساخت آن در سال ۵۳۰ هجری قمری پایان یافت.
اما محراب مسجد جامع زواره که از زیباترین بخش‌های این بنا است، در سال ۵۵۱ هجری قمری ساخته شد.
بنای زیبای مسجدجامع
مسجدجامع زواره، اولین مسجدی است که با طرح چهار‌ایوانه ساخته شده است.
مساحت این مسجد که حدود ۱۲۰۰ متر مربع است، طرح آن مستطیلی شکل و شامل چهار ایوان است.
از بخش‌های مختلف این مسجد می‌توان به صحن چهارگوش، ایوان‌های چهارگانه، گنبدخانه، شبستان، رواق، سردر، مناره، محراب، گچ‌بری‌ها و کتیبه‌های زیبا اشاره کرد.
ورودی‌های مسجد زواره در ضلع شرقی و غربی، با آجرکاری و طاق‌نماهای زیبا زینت داده شده است.
این روردی‌ها شما را به سمت فضایی طاق‌دار هدایت می‌کند که از آنجا می‌توانید وارد صحن مسجد شوید.
صحن مسجد زواره در چهار طرف ایوان و دهانه‌های طاق‌دار دارد و کف آن با آجر و سنگ پوشیده شده است.
کتیبه‌های مسجدجامع
کتیبه‌ای که تاریخ ساختمان این مسجد در آن نگاشته شده است، برخلاف دیگر مساجد، در قسمت بالای نمای رو به صحن قرار دارد و به خط کوفی بسیار ساده و با آجر‌تراش نوشته شده است.
این کتیبه شباهت بسیار زیادی به کتیبه‌های قرون پنجم و ششم موجود در بسیاری از بناهای اصفهان و اطراف آن دارد.
بعد از بسم‌الله، آیه ۱۸ از سوره ۹(سوره ۹ سوره توبه) نگاشته شده و سپس متن تاریخی آغاز شده که متاسفانه بسیاری از بخش‌های آن از بین رفته و به غیر از قطعات ناقص چیزی بر جای نمانده است.
با توجه به این نکته که مسجدجامع زواره، شباهت بسیار زیادی به مسجد جامع اردستان دارد و تقریبا این دو بنا در یک زمان ساخته شده و در کتیبه این مسجد، کلمه «احمد» وجود دارد، می‌توان ادعا کرد که بانی ساخت مسجد جامع زواره و مسجد جامع اردستان، فردی به نام «ابوطاهر بنغالی» بوده است.
کتیبه‌ای هم در قسمت گردن گنبد شبستان محراب وجود دارد که از گچ ساخته شده و حروف آن به خط کوفی نگاشته و با گل‌ها و برگ‌ها آراسته شده است.
زمینه این کتیبه، مزین به نقوش اسلیمی بسیار زیباست، اما متاسفانه بخشی از تزئینات به شدت صدمه دیده است.
از آثار باقی مانده در این کتیبه، می‌توان دریافت که آیات ۱۸۷ و ۱۸۸ از سوره ۳(سوره آل‌عمران) نوشته شده و بعد از آن متن تاریخی آمده که ظاهرا حاوی تاریخ بوده، اما با وضع موجود، نمی‌توان چیزی از آن کشف کرد.
علی‌رغم صدماتی که بر کتیبه‌های مسجد جامع زواره وارد شده، از محراب آن به خوبی محافظت شده است که حاوی کتیبه‌ای به خط کوفی است و دو کتیبه دیگر به خط نسخ هم وجود دارد.
در قسمت بالای کتیبه خارجی، آیه ۵۲ از سوره ۷ نگاشته شده و در یکی از دو کتیبه‌ای که به خط نسخ نوشته شده، همان آیه‌ای آمده است که در کتیبه صحن نگاشته شده است.
در کتیبه سوم، آیات ۱۸۷ و ۱۸۸ سوره ۳، یعنی همان آیاتی که در کتیبه نواری‌شکل گردن گنبد آمده، حک شده است.
گفتنی است؛ مسجد جامع زواره در ۱۲ اسفند سال ۱۳۱۵، به شماره ثبت ۲۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
علی دهقانان زواره
