به گزارش اصفهان زیبا؛ سیوپنجمین دوره از جشنواره تئاتر اصفهان به دلیل حضور چشمگیر تئاترهای خیابانی در گذر چهارباغ، مورد استقبال اهالی هنر قرار گرفته است؛ بهطوریکه همزمان با آغاز این جشنواره، روزانه شش تئاتر خیابانی در گذر فرهنگی چهارباغ به اجرا درآمده و گلستانشهدای اصفهان نیز در طول این جشنواره، میزبان دو تئاتر خیابانی است.
دراینبین، اجرای تئاتر خیابانی «سیری از یک سرنوشت» هم موردتوجه مخاطبان قرار گرفته است. این اثر که در محل گذر فرهنگی چهارباغ، در برابر دیدگان عموم به نمایش درآمد، داستانی اجتماعی را با موضوع تلاش و پشتکار دنبال میکند که برای مخاطب جوان و نوجوان خود قابلتوجه است.
حسین نصراصفهانی، کارگردان و بازیگر رشته تئاتر در دو بخش صحنهای و خیابانی است که در این عرصه بسیار پرکار و دغدغهمند است. برای آشنایی بیشتر با این اثر و ایده آن، «اصفهانزیبا» مصاحبهای را با این کارگردان جوان و کوشا تدارک دیده است.
مهمترین انگیزه شما برای شرکت در این رویداد چه بوده است؟
جشنواره تئاتر استان یک جشنواره رقابتی است و من نیز در دهپانزده دورهاش شرکت کردهام. بهطورکلی، جشنوارههای رقابتی را میپسندم؛ چون منتخبی از کارهای خوب به جشنواره راه مییابند. این باعث ایجاد انگیزه برای حضور در این جشنواره و رقابت با دیگر آثار و درعینحال، تماشای آثار دیگر میشود.
همچنین بازی میان مردم در خیابان بسیار انگیزهبخش است. مواجهه بازیگران با تماشاگران خوب و فهیم باعث ایجاد انرژی میشود و از سوی دیگر، رقابت را نیز سختتر میکند و سطح جشنواره را ارتقا میبخشد.
امسال تعداد تئاترهای خیابانی از صحنهای هم بیشتر بوده است.
بله؛ چون تعداد سالنها برای پذیرش نمایشهای صحنهای کافی نیست. زمان نمایشهای خیابانی سی دقیقه بوده و دکور آن نیز سیار است. من کار صحنهای هم انجام میدهم که نیاز به دکور ثابت و جای گریم و تمرین دارد؛ به همین دلیل نمایشهای صحنهای کمتری پذیرفته میشوند.
پس از مدتها تئاتر خیابانی وارد این جشنواره میشود. نظرتان درباره این ورود چیست؟
تئاتر خیابانی جایگاه خود را دارد و الزاما نیازی به حضور در جشنواره ندارد. چند وقت پیش، تئاتر خیابانی ویژه محرم داشتیم که اجرای خوبی از آب درآمد و از آن استقبال شد؛ همچنین درباره اعتیاد و هفته اصفهان و عید نوروز کار اجرا کردهایم.
تئاتر خیابانی میان اهالی تئاتر فراموش نشده؛ بلکه در جشنواره استانی فراموش شده بود؛ این در حالی است که همکاران ما در شهرهای دیگر در جشنوارهها شرکت کردهاند.
از ایده اجرای خود بگویید. کار شما چه حرفهایی برای گفتن دارد؟
کار من درباره انگیزه و پشتکار و راه رسیدن به آن است. داستان درباره شخصیتی است که رشتهای را انتخاب میکند و با مخالفت اطرافیانش مواجه میشود؛ اما تا مقطع دکترا رشتهاش را ادامه میدهد و موقع استخدام با بنبست مواجه میشود و به یاد مخالفت آدمها میافتد.
درنتیجه این مسیر، خودش شروع به تولید میکند و کارش را جلو میبرد و به شهرت میرسد. این شخصیت کارش به مو میرسد؛ اما پاره نمیشود.
اجرای شما تا چه اندازه در نوآوری و ارائه اتفاقی جدید گام برداشته است؟
کار من تکراری و اجراشده در سالهای قبل نیست. مدتی قبل یک مجموعه نمایش اعلام شد درباره انگیزه، شغل و آیندهنگریهایی که اکنون بیشتر جوانها درگیر آن هستند؛ این در حالی است که تعدادی از کارهای جشنواره نو نیستند.
ما دست به تولید زدهایم و متن، نمایش و چیدمانش را مطابق با امروز تولید کردهایم.
اگر به عقب بازگردید، باز هم تئاتر خیابانی را انتخاب میکنید؟ چرا؟
در کارهای هنری باید ذوق و پشتکار وجود داشته باشد. شاید کار ما از بیرون خیلی جذاب به نظر برسد؛ اما در واقعیت اینطور هم نیست.
مثل شغل گلفروشی است که از بیرون خیلی شغل زیبایی است؛ اما وقتی وارد میشوی، میبینی چه شغل شلوغ و بینظمی است؛ ولی گلفروش به دلیل عشق به کارش ادامه میدهد؛ تئاتر هم همینطور است.
اگر بدون عشق کار را شروع کنی، در میانه راه رهایش میکنی. من از اول با دید یک شغل وارد این کار شدم و از اول ذوق و انگیزه داشتم. در کرونا خیلی از هنرمندان از تئاتر فاصله گرفتند و به مشاغل دیگر مشغول شدند؛ اما ما پابرجا ماندیم.
من هم بازیگرم، هم کارگردان صحنهای و خیابانی. من با دیگران کار میکنم؛ اما منتظر نمیمانم کسی از من برای بازی درخواست کند. خودم متن مینویسم و آن را نهایی میکنم و به اجرا درمیآورم.
وجه تمایز تئاتر خیابانی و صحنهای را در چه میدانید؟
تئاتر صحنهای برای تماشاگران شهرهایی غیر از تهران خیلی جا نیفتاده است. مردم بیشتر به تئاتر کمدی علاقهمندند و از تئاترهای مفهومی فاصله دارند و به همین دلیل، سالنهای این قالب از تئاتر، اغلب خالی از تماشاگر و از انرژی او محروم است.
بعضی از تئاترها در برخی ژانرها کارهای بازاری هستند و بهدنبال جذب مخاطب و ایجاد درآمد؛ اما بعضی از کارها مفهومیاند و میخواهند دغدغه ذهنیشان را به مخاطب منتقل کنند.
هزینههای تئاتر صحنهای هم سنگین است و بیشتر بازیگران نیز معمولا در شرایط آماده و با امکانات لازم کار میکنند.
بهعلاوه، کار خیابانی بسیار سخت است. در میان جمعی از تماشاگران اجرا میکنیم که بعضی از آنها شاید هرگز تئاتر ندیده باشند و چالشهای زیادی با مخاطب وجود دارد. بازیگر اگر حرفهای باشد، این چالشها را در حین بازی حل میکند.
کاری در محرم داشتیم که وسط بازی تکنفره خودم یک بچه پنجساله آمد و کنارم ایستاد. کار ویژه محرم بود؛ اما آن بچه داشت از مخاطبان خنده میگرفت. او را کنارم نشاندم و به نحوی به بازی ادامه دادم.
در تئاتر خیابانی اتفاقهای خاصی میافتد و هر بازیگری در این قالب دوام نمیآورد. در هر شرایط و موقعیت اجتماعی و آبوهوایی باید بازی کرد؛ همچنین بازیگران میکروفون هم ندارند.
بازیگری که در این قالب با میکروفون بازی کند، حرفهای نیست و صرفا بازیگر جُنگ است؛ همچنین مردم برای تماشای تئاتر خیابانی هزینهای نمیدهند و هر زمان که بخواهند، از تماشای تئاتر صرفنظر میکنند.
این هنر بازیگران است که او را تا پایان اجرا نگه دارند. تئاتر خیابانی با اینکه سختتر است، دستمزدهایش نسبت به تئاتر صحنهای کمتر است. اگر حمایتهای بیشتری بشویم، برای پرداخت دستمزدهای مناسب، انگیزه بازیگران نیز بیشتر میشود.
جایگاه تئاتر خیابانی اصفهان را چطور ارزیابی میکنید؟
اصفهان یکی از غولهای تئاتر خیابانی کشور است.
در جشنوارههایی که برگزار میشود، چندین برگزیده از اصفهان است و حضور اصفهان در جشنوارههای کشوری حتما با دریافت جایزه همراه است؛ همچنین ارتباط هنرمندان اصفهان با تهران خیلی گسترده است و همکاری تنگاتنگی با هم دارند.
اصفهان را برای اجراهای خیابانی چطور میبینید؟
پیش از کرونا شاید در سال دو نمایش دورهای برگزار میشد؛ اما بعد از آن در سال دهدوازده فراخوان داریم و درخواست تولید اثر از ما و حضور در دل جامعه دارند.
دلیلش هم این است که مخاطبان به دلایل مختلف همچون مشغلههای روزمره برای حضور در تئاتر صحنهای وقت نمیگذارند و برای تئاتر خیابانی بیشتر در دسترس هستند.