به گزارش اصفهان زیبا؛ «زاینده_رود_من_کو؟» یکی از شعارهای معروف دنیای مجازی برای مطالبه احیای زایندهرود است. خیلیها هم وقتی نام «زایندهرود» میآید، به یاد اصفهان میافتند و حتی میگویند «زایندهرودِ اصفهان».
از آن طرف کسانی در بالادست هستند که گفتهاند زایندهرود مال ماست و ما تصمیم میگیریم که آب به اصفهان برسد یا خودمان برداریمش برای جاهای دیگری در استان خودمان.
سؤالات زیادی درباره زایندهرود میتوان پرسید که تعدادی از آنها را در ادامه ذکر میکنم و پاسخهای موجزشان را هم میآورم.
1. زایندهرود چیست؟!
زایندهرود مهمترین و بزرگترین رودخانه فلات مرکزی ایران است. زایندهرود میراث ملی ایرانیان است که در 20 بهمن 1389 نامش در فهرست میراث طبیعی ملی ایرانیان ثبت شده است.
2. زایندهرود متعلق به چهارمحال و بختیاری یا اصفهان است؟!
هم خیر، هم بله! زایندهرود از جبهه شرقی زردکوه بختیاری در غرب شهرستان شهرکرد (دهستان شوراب) سرچشمه میگیرد.
چهارمحال و بختیاری تا پیش از سال ۱۳۳۲ خورشیدی در قالب شهرستان شهرکرد و بختیاری از شهرستانهای استان اصفهان بهشمار میآمد. در این سال، شهرستان شهرکرد از استان اصفهان جدا و به عنوان فرمانداری مستقل بختیاری و چهارمحال در تقسیمات سیاسی کشور قرار گرفت.
در سال ۱۳۳۷ شمسی فرمانداری مستقل بختیاری و چهارمحال به فرمانداری کل ارتقا یافت و در گستره آن فرمانداریهای تازه بروجن و بخشهای نوشوراب و گندمان ایجاد شدند.
در مصوبه سال ۱۳۵۲ هیئت وزیران، فرمانداری کل چهارمحال و بختیاری به استانداری چهارمحال و بختیاری ارتقا یافت؛ بنابراین مرزبندیهای تازه در کشور بودند که زایندهرود را در دو استان مجزا قرار دادند.
جمله صحیح این است که بگوییم «زاینده رود میراث ملی همه ایرانیان است که تا همین پنجاه سال گذشته فقط در محدوده جغرافیایی استان اصفهان بود؛ اما از سال 52 با تولد استان جدیدی به نام چهارمحال و بختیاری، بخشی از آن در استان جدید قرار گرفت و بخش دیگر در استان اصفهان.
زایندهرود متعلق به خود زایندهرود است
۳. زایندهرود متعلق به کیست؟!
زایندهرود نه متعلق به کشاورزان است نه مردم، نه کارخانجات، نه استانها! زایندهرود یک موجود زنده است که باید از سرآب تا پایاب زندهبماند که اگر به توانی زنده و زاینده نباشد، دیگر زاینده رود نیست.
پس زایندهرود متعلق به زایندهرود است؛ همانطور که تختجمشید متعلق به تخت جمشید است، کاخ گلستان متعلق به کاخ گلستان است و چهلستون متعلق به چهلستون.
یعنی اگر همسایگان چهلستون به آجر یا درخت یا کاشی و نقاشی فرسک برای خانههایشان احتیاج داشتند هیچ قانونی به آنها اجازه نمیدهد جان چهلستون را به نفع خانههای شخصی یا حتی فضاهای عمومی دیگر شهر به خطر بیندازند، هیچ قانونی هم نباید اجازه دهد و اجازه نمیدهد که از جان زایندهرود به نفع منافع خرد ساکنان موقت عصر حاضر بگذرند! همین قدر واضح و شفاف است.
۴. زایندهرود «باز» میشود؟
خیر! زایندهرود «جاری» میشود و جاری هست از سرچشمه فقط قطعنخاعش کردهاند از گردن.
۵. جاریشدن ۲۰ روزه زایندهرود چه معنایی دارد؟!
معنای غمانگیزی دارد! رسم عجیبی هست به نام عکاسی از مردگان. وقتی کسی میمیرد، لباسهای خوب به او میپوشانند، همه دورش میایستند و آخرین سکانس را ثبت میکنند. شادیکردن در کنار زایندهرودی که فقط ۲۰ روز جاری است، شبیه همین شاخه از عکاسی است.