به گزارش اصفهان زیبا؛ در آستانه افتتاح و بهرهبرداری رسمی از طرح آبرسانی بن-بروجن خبری از قول مدیر محترم حوضه آبریز زایندهرود مبنی بر تأیید این طرح و به اعتقاد او، عدمبارگذاری جدید روی رودخانه زایندهرود منتشر شد که لازم است در این خصوص نکتههایی ارائه شود:
اینکه، در نقاطی از مسیر طرح بن-بروجن با طرح تأمین آب شهرکرد از چشمه کوهرنگ همپوشانی وجود دارد. در گزارشهای این دو طرح، مکتوب و همواره تأکید شده که در محاسبه آب موردنیاز به این نکته توجه نشده است؛ ولی موقعیت تأمین آب تمام مناطق هدف این دو طرح نمیتوانند جایگزین یکدیگر شوند.
او در جای دیگری، به جایگزینی طرح چشمه کوهرنگ با طرح دیگری اشاره داشت که مشخصا این طرح جایگزین طرح بن-بروجن نیست و عملا طرح سومی است که توسط وزارت نیرو روی زایندهرود با هر منظوری احداث کرده است و بارگذاری محسوب میشود.
جهت اطلاع حجم آب انتقالی از طرح تأمین آب شهرکرد از چشمه کوهرنگ در محاسبههای منابع و مصارف آب حوضه زایندهرود در مصوبات جلسه چهارم شورای هماهنگی حوضه زایندهرود مغفول مانده بود و این حجم برداشت از حجم آب انتقالی تونل اول کوهرنگ لازم است کسر شود و مطابق بند 2 مصوبات سیزدهمین جلسه شورای عالی آب کل منابع آب تونل اول کوهرنگ متعلق به حقابهداران زایندهرود است و از این منظر نیز حتی اگر جایگزین طرح تأمین آب شهرکرد از چشمه کوهرنگ باشد، وزارت نیرو مطابق بند 3 همین مصوبات موظف به پرداخت خسارت خواهد بود.
مدیر حوضه آبریز زایندهرود به فرسودهبودن خط انتقال اشارهکرده است که جای بسی تعجب دارد. طرحی که عمر چندانی از آن نمیگذرد و توسط وزارت نیرو اجراشده، به این شرایط دچار شده که از جهت حفظ اموال عمومی لازم است توسط دستگاههای ذیربط این مسئله پیگیری شود.
از مدیر حوضه زایندهرود انتظار میرفت به جای توجیه طرح بن-بروجن که آب را از حوضه فقیر و بحرانی زایندهرود به حوضه پرآب کارون منتقل میکند، به وظیفه ذاتی خود در حفظ و حراست از این حوضه اقدام کند و نتایج تلاشهای خود در جلوگیری از هرگونه بارگذاری با هر عنوانی را به حقابهداران زایندهرود اعلام کند.
جهت آگاهی، مطابق بند 2 دهمین جلسه شورای عالی آب «بارگذاری جدید بر منابع آب زایندهرود تا پیش از تعیینتکلیف تخصیصهای هر استان و شفافسازی مصارف آب در این حوضه ممنوع است.» مطابق این بند هرگونه بارگذاری تا پیش از تعیینتکلیف تخصیصها و شفافسازی مصارف ممنوع شده است و طرح بن-بروجن در زمره بارگذاری جدید است.
ازطرفی، بارگذاری جدید به بارگذاری اطلاق میشود که شرایط بحرانی رودخانه زایندهرود را از تاریخ این مصوبات بحرانیتر کند و از این منظر نیز طرح بن-بروجن شرایط بحرانی رودخانه زایندهرود را بحرانیتر میکند؛ همچنین شورای عالی آب در این بند به دو نکته کلیدی تعیینتکلیف تخصیصهای هر استان و شفافسازی مصارف آب اشاره دارد و تکلیف آن به عهده وزارت نیرو گذاشته شده است.
مطابق بند 3 چهارمین جلسه شورای هماهنگی حوضه آبریز زایندهرود (ارجاعی از بند 4 جلسه سیزدهم شورای عالی آب) سقف تخصیص برداشت آب را برای استان چهارمحالوبختیاری 237میلیون مترمکعب در سال تعیین کرد و منابع تأمین این میزان آب مصرفی؛ طرحهای کوهرنگ2، چشمهلنگان و خدنگستان، کوهرنگ3 و بهشتآباد مشخص شده است و تأکید به این نکته دارد که «در صورت کاهش آب انتقالی به زایندهرود از سامانههای فوق، توزیع آب بین هریک از مصرفکنندگان آب مندرج در این بند متناسب با کاهش، کاسته خواهد شد.»
این بند به کاهش آبدهی از تمام سامانهها اشاره دارد؛ پس دو نکته مشخص است: اول اینکه، رقم 237میلیون مترمکعب سقف برداشت استان چهارمحالوبختیاری از زایندهرود است و دوم اینکه، هماکنون طرحهای آب انتقالی کوهرنگ3 و بهشتآباد آبی وارد رودخانه زایندهرود نمیکنند؛ لذا سقف فعلی این برداشتها بایستی بهتناسب کاهش یابد که با یک محاسبه ساده برابر 5/106میلیون مترمکعب خواهد بود.
متأسفانه وزارت نیرو بدون توجه به مصوبات جلسههای دهم و سیزدهم شورای عالی آب و جلسههای دوم و چهارم شورای هماهنگی حوضه زایندهرود، به شفافسازی برداشتهای آب از این رودخانه اقدام کرده است؛ هرچند مطابق اطلاعات، میزان سطح زیر کشت اراضی کشاورزی استان چهارمحالوبختیاری در حوضه آبریز زایندهرود حدود 42هزار هکتار عنوان شده است و اگر مصرف حداقلی هفتهزار مترمکعب در هکتار برای آن در نظر گرفته شود، میزان برداشت آب استان چهارمحالوبختیاری از رودخانه زایندهرود بالغبر 290میلیون مترمکعب است که 150میلیون مترمکعب بیشتر از سقف فعلی برداشتها بوده و مغایر مصوبات شورای عالی آب است.
در بند 3 مصوبات بیستوچهارمین جلسه شورای عالی آب، نظر وزارت نیرو در امکان تأمین آب جهت طرحهای در حال اجرا برای پرداخت خسارت مبنا قرارگرفته است و مطابق توضیحهای صدرالاشاره سقف فعلی برداشت آب برای استان چهارمحالوبختیاری 5/106میلیون مترمکعب خواهد بود.
با رجوع به این بند وزارت نیرو یا بایستی جبران خسارت برای برداشتهای مازاد و جدید طرح بن-بروجن کند یا اینکه مطابق بند 2 مصوبات دهمین جلسه، بند 4 مصوبات جلسه سیزدهم و بند 3 مصوبات جلسه بیستوچهارم شورای عالی آب، برای برداشتهای مازاد و این طرح منابع آبی جدیدی پیشبینی کرده باشد که در این خصوص هیچ اقدامی نکرده است.