به گزارش اصفهان زیبا؛ با شروع فصل پاییز و بازشدن مدارس، بیماری‌های ویروسی و میکروبی هم شایع می‌شود. سرماخوردگی‌ها و آنفولانزاهایی که دیگر زیر سایه کرونا عادی نیستند و مرز دقیقی بین آن‌ها نیست و گاهی یک سرماخوردگی، کرونا تلقی می‌شود و آن‌وقت یقه بیمار را سفت می‌چسبد.
با درگیرشدن ریه و التهاباتی که به وجود می‌آورد، دارو و سرم و سی‌تی‌اسکن‌نوشتن توسط پزشک شروع می‌شود. آن‌وقت بیمار باید برای گرفتن نسخه‌ای که داروهای قوی که گاهی هم ممکن است خارجی باشد، راهی داروخانه می‌شود و بعد از هزینه ویزیت پزشک، با نسخه‌ای که قادر است کمر را خم کند، مواجه می‌شود.
گران‌تمام‌شدن یک بیماری معمولی مثل سرماخوردگی، این روزها چالش جدی مردم است. با گشتی در درمانگاه‌ها با انبوهی از بیمارانی مواجه می‌شویم که البته علائم یکسانی هم دارند. خانمی از درد به خودش می‌پیچد و انگار درد تمام استخوان‌هایش را شکسته. مرد سراسیمه از داروخانه با یک نایلون پر از دارو و سرم می‌آید. هزینه وصل‌کردن سرم در درمانگاه و تزریق آمپول را پرداخت می‌کند.
می‌پرسم: «چقدر پول دادید» و می‌شنوم: « ناقابل، نزدیک به 500هزار تومان.» «بیمه هستید؟» «بله؛ تأمین اجتماعی. با ویزیت پزشک و هزینه وصل سرم باید این‌قدر پرداخت کنم. به داروخانه‌دار می‌گویم، مگر داروها بیمه نیست؟ می‌گوید فقط چندقلمش؛ چندقلم هم خارجی است و بیمه نیست.»
بیمار دیگری هم از همین موضوع گله دارد. او هم فقط بیمه پایه دارد و نزدیک به 200هزار تومان هزینه داده است. می‌گوید: «این بیمه به چه درد می‌خورد؟ دارو واقعا گران شده و مردم را از دکتررفتن منصرف می‌کند.»
بیمار هم از تشخیص پزشک و اضافه‌کردن هزینه سی‌تی‌اسکن برای ریه به‌دلیل مشکوک‌بودن به کرونا گله دارد؛ سی‌تی‌اسکنی که به دستور پزشک باید انجام شود تا بتوان برای بیمار دارو تجویز کرد. او برای بار دوم به پزشک مراجعه می‌کند و هزینه‌ها واقعا اذیتش کرده است.
تجویز بعضی داروها موردنیاز نیست
سلیمانی که یک پزشک عمومی است و سال‌ها تجربه مواجهه با این قبیل بیماران را دارد «به اصفهان زیبا» می‌گوید: «ویروس آنفولانزا از قدیم بوده و با شیوع کرونا این بیماری تشدید هم شده است و گاهی تشخیص‌ها را سخت می‌کند و پزشک و بیمار را به دردسر می‌اندازد. بیشتر بیماران با تب و لرز و بدن‌درد مراجعه می‌کنند؛ اما اصولا به درمان ساده جواب می‌دهند و نیازی نیست برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز کرد.»
او اذعان می‌کند: «هزینه یک بیمار برای دریافت یک نسخه معمولی در حال حاضر حدود 200هزار تومان به بالا تمام می‌شود. اگر بیمار از هیچ بیمه‌ای برخوردار نباشد، خیلی گران‌تر خواهد شد.»
این پزشک با اشاره به اینکه گاهی با اصرار بیمار پزشک مجبور به نوشتن اقلامی مثل سرم و آمپول می‌شود، ادامه می‌دهد: «البته در برخی درمانگاه‌ها برای درآمد بیشتر پزشکان سرم را برای بیماران تجویز می‌کنند؛ اما به نظر من خیلی از موارد نیازی نیست.»
سلیمانی درخصوص نظارت معاونت درمان بر تجویز و نسخه‌نویسی پزشکان می‌گوید: «اصولا نمی‌شود نظارتی کرد؛ چون پزشک بیمار را معاینه می‌کند و تشخیص می‌دهد؛ اما ممنوعیتی برای استفاده از دارو برای بیمار وجود ندارد.»
متصدی یکی از داروخانه‌های نزدیک بیمارستانی شلوغ هم به «اصفهان زیبا» درخصوص نرخ داروها می‌گوید: «بیماران معمولا اگر بیمه تأمین اجتماعی داشته باشند، هزینه کمتری برای نسخه پرداخت می‌کنند؛ اما برخی اقلام هم شامل بیمه نمی‌شود. اگر پزشک داروی خارجی تجویز کند، مشمول بیمه نمی‌شود.»
او اضافه می‌کند: «داروهای تامی فلو و تاوانکس در زمان کرونا و گاهی امروز استفاده می‌شود که پنج قرص آزاد آن 25هزار تومان است. برای دوران شیوع سرماخوردگی، مصرف ویتامین سی و مکمل‌ها هم افزایش پیدا می‌کند و یا پزشکان تجویز می‌کنند که شامل بیمه نمی‌شود.»
این متصدی داروخانه ادامه می‌دهد: «پوشش بیمه‌های بیمه درمان نیروهای مسلح بهتر است؛ اما این پوشش‌ها شامل همه بیمه و همه داروها نمی‌شود.»
بنا به گفته این مسئول فنی، به‌دلیل بالابودن هزینه‌ها بیماران با چندورق قرص، خودشان را درمان می‌کنند. او تأکید می‌کند که تقریبا اکثر اقلام دارویی به‌صورت آزاد به فروش می‌رسد.
در این میان، اما در تماس با سازمان غذا و دارو موفق به گرفتن مصاحبه نشدیم و تنها جوابی که شنیدیم این بود که طرح دارویار اجرا شده است تا افراد با بیمه دارو دریافت کنند و دارو هم با بیمه چندان گران نیست.
افزایش ۲۵ تا ۳۰درصدی قیمت دارو
یکی از شعارهایی که برای اجرای طرح دارویار مکرر به گوش می‌رسید، کم‌شدن پرداخت از جیب مردم بود؛ اما اردیبهشت سال جاری با گرانی دارو، آن هم با سرعتی زیاد مواجه شدیم.
طبق اخباری که در رسانه‌ها منتشر شد، در انتهای فروردین‌ماه سال جاری نایب‌رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو افزایش ۲۵ تا ۳۰درصدی قیمت دارو را برای سال جاری عنوان کرد.
بااین‌حال بررسی گزارش تغییرات قیمت و بازار دارو برای اردیبهشت ۱۴۰۲ از صدور مجوز قیمت جدید برای دوهزار پروانه IRC در کمیسیون قانونی حکایت دارد که نشان می‌دهد ۳۳۷پروانه از این تعداد مربوط به داروهای ژنریک است و میانگین تغییر قیمت برای این داروها بین ۱۰ تا ۶۸۰درصد است؛ این در حالی است که دو دارو، یعنی سرم قندی نمکی وارداتی و ان‌پلیت به ترتیب با ۲۰ و ۱۰درصد کاهش قیمت روبه‌رو شده‌اند.
بر اساس آمارها، ۲۲ پروانه دارو با افزایش بالای ۱۰۰ تا ۶۸۰درصد روبه‌رو بوده‌اند و ۹۰ پروانه نیز بین ۶۰ تا ۱۰۰درصد رشد قیمت را در فروردین‌ماه تجربه کرده‌اند؛ این در حالی است که داروهای وارداتی بیش از ۱۰۰درصد رشد قیمت داشته‌اند.
محصولات رقابتی نیز که دارای تولیدکننده داخلی هستند، در فروردین‌ماه بیش از دوبرابر قیمت ثبت کرده‌اند و این در حالی است که اغلب کالاهای تولید داخل نیز بیش از ۱۰۰درصد رشد قیمت تجربه کرده‌اند.
بر اساس این گزارش که توسط شرکت داروساز تهیه و منتشرشده، با رشد قیمت‌های صورت‌گرفته در فروردین‌ماه ارزش بازار دارو 3.1درصد رشد کرده است.
طرح دارویار کمک‌کننده یا بی‌خاصیت؟
شاید سال‌های گذشته سرماخوردگی یک بیماری عادی حساب می‌شد و تقریبا هزینه زیادی برای مردم نداشت؛ اما با نابسامانی حوزه دارو و یارانه‌ای که به جیب عده‌ای خاص سرازیر می‌شد و ارزی که سر از ناکجاآباد درمی‌آورد، دولت تصمیم به اجرای طرحی موسوم به دارویار گرفت تا پول یارانه دارو به جیب مردم واریز شود.
طرح، ظاهری زیبا داشت؛ اما با قطع یارانه دارو و افزایش سرسام‌آور قیمت دارو، طرح با انتقاد زیادی روبه‌رو شد؛ طرحی که عیوب زیادی داشت و حمایت بیمه‌ها و تأمین دارو که از اصول و زیرساخت طرح بود، به‌خوبی اجرا نشد.
سال گذشته مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص سامان‌دهی حوزه دارو بیانیه سیاستی هفت‌بندی را با حضور کارشناسان و صاحب‌نظران بخش‌های مختلف تدوین و منتشر کرد که با اجرای این هفت بند باید وضعیت دارو سامان بهتری داشت؛ اما تقریبا این‌طور نیست.
در این بیانیه انضباط مالی و شفافیت در خصوص تخصیص منابع مالی و نحوه هزینه‌کرد آن، تقویت نقدینگی زنجیره تأمین، قیمت‌گذاری منطقی و تأمین ارز مناسب، تحقق کاهش نرخ حقوق گمرکی، تجویز و مصرف منطقی داروها، اصلاح ساختار بیمه‌ای و بودجه‌ای در حوزه دارو و تدوین سند جامع پشتیبان هماهنگی بین‌بخشی در حوزه دارو مشخص شده است.
اما آنچه از شواهد حوزه دارو مشخص است، این بیانیه صرفا روی کاغذ مانده و اهداف آن تحقق نیافته است.
زیرساخت طرح دارویار به‌صورت کامل محقق نشده است
نائب رئیس انجمن داروسازان استان تهران در گفت‌وگو با فارس، یکی از اهرم‌هایی را که منجر به موفقیت طرح دارویار می‌شود، یکسان‌سازی بیمه پایه می‌داند.
بهمن صبور معتقد است تا زمانی که بیمه‌ها به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند، طرح‌هایی مانند دارویار موفق نخواهند بود و بایستی یکسان‌سازی بیمه پایه توسط دولت انجام شود.
او تأکید می‌کند: کار اساسی که باید انجام شود یکسان‌سازی بیمه‌های پایه کشور است؛ چراکه هر بیمه‌ای به‌صورت جزیره‌ای قانون خود را دارد و این امر باعث چندگانگی می‌شود. مهم‌ترین چالش در سیستم دارویی کشور این است که مسئولانی که در حوزه دارو و بهداشت تصمیمات کلان می‌گیرند تخصص این کار را ندارند و دارو را یک کالای استراتژیک نمی‌بینند.
صبور معتقد است، طرح دارویار، طرح خوبی بود و کشور به‌جز این راهکار راه دیگری نداشت؛ چراکه منابع پایدار برای طرح دیده نشده بود؛ اما بزرگ‌‌ترین ایراد این طرح، اضافه‌شدن داروها به فهرست داروهای تحت پوشش بیمه است.
او می‌گوید: نباید با بودجه محدود لیست داروها را اضافه کرد، بلکه باید توجه داشت داروهایی که وارد طرح می‌شود دارویی باشد که نیاز مردم است.
نایب رئیس انجمن داروسازان استان تهران لازمه موفقیت طرح‌ها را فراهم‌شدن مسائل زیرساختی عنوان و بیان می‌کند: طرح‌ها تا زمانی که منابع مالی و نقدینگی مستمر نداشته باشند قابل‌اجرا نخواهند بود.
مجریان طرح دارویار همچنان معتقدند این طرح موفقیت‌آمیز بوده است واین بهترین راه برای مبارزه با مافیای دارو بوده و در برخی موارد با پوشش بیمه‌ای دارو هزینه پرداختی از جیب مردم در برخی موارد کمتر هم شده است؛ اما آنچه از کل طرح در شواهد میدانی مشخص است نارضایتی مردم از قیمت بالای دارو پوشش نامناسب بیمه‌ها در این حوزه است.
