به گزارش اصفهان زیبا؛ گاه دچار کمردرد می‌شوید و از دلیل آن بی‌اطلاعید. در این بین ممکن است دردتان ناشی از سیاتیک باشد که در این صورت باید بدانید چه راهکارهایی برای پیشگیری و درمان وجود دارد. به این موارد دکتر ودیعه موثقی، دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی و رئیس انجمن فیزیوتراپی اصفهان اشاره می‌کند.
ستون فقرات کمر از پنج مهره تشکیل شده که این مهره‌ها روی هم قرار دارند و بین هر دو مهره، دیسک بین مهره‌ای وجود دارد که از یک ماده ژلاتینی تشکیل شده است. دیسک‌ها باعث راحتی حرکت مهره‌ها روی هم و حرکات کمر می‌شوند و فشارهای روی مهره‌ها را نیز جذب می‌کنند؛ ضمنا از آسیب به مهره‌ها جلوگیری می‌کنند.
در صورت تخریب یا فشار به دیسک ممکن است دیسک بیرون‌زدگی به جلو یا عقب مهره و یا به هر طرف مهره پیدا کند. بین هر دو مهره، محل عبور اعصاب و عروق مهمی هست که در مهره‌های کمری این عروق و اعصاب به ناحیه کمر و لگن و پاها عصب‌دهی و خون‌رسانی می‌کنند. اما یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین اعصاب بدن، عصب سیاتیک است.
عصب سیاتیک از دوطرف مهره‌های انتهایی کمر خارج می‌شود و در هر طرف به پایین کمر و لگن، ران، پشت و کنار زانو، ساق و کف پا عصب‌دهی می‌کند.
همه عضلات این نواحی برای انجام درست فعالیت و راه رفتن نیاز به این عصب سیاتیک دارند. اگر به هر دلیلی عصب سیاتیک دچار فشار، کشیدگی، کم‌خونی و آسیب شود، بیمار دچار درد در نواحی کمر، باسن، ران، ساق و کف پا می‌شود.
در بسیاری از موارد درد ممکن است با گزگز، سوزن‌سوزن‌شدن یا حتی مورمور و سردی اندام همراه باشد.
عصب سیاتیک ممکن است در لگن و پای سمت چپ یا راست یا هر دوطرف دچار آسیب و علائم شود.
دلایل آسیب عصب سیاتیک
تنگی کانال نخاع، گرفتگی و کوفتگی عضلات کمر و باسن، شکستگی یا سرخوردن مهره، وزن زیاد، ضربات ناشی از افتادن یا تصادفات، ورزش‌های سنگین و اشتباه، راه‌رفتن‌های طولانی، کفش‌های نامناسب و پاشنه‌بلند، نشستن‌های طولانی‌مدت و… . هرکدام از دلایل بالا اگر بررسی و درمان نشود، سبب آسیب به عصب سیاتیک شده و بیمار دچار علائم درد و به‌مرور ضعف عضلات ران و ساق می‌شود.
در صورت ادامه آسیب، حتی ممکن است بیمار به ناتوانی در بلندکردن مچ پا و بازکردن انگشتان پاها و خم و راست‌کردن زانوی مبتلا شود.
بیمار احساس عدم‌کنترل لازم روی کمر و زانو دارد و تغییر وضعیت برایش سخت و دردناک می‌شود. در مراحل بسیار پیشرفته ممکن است بی‌اختیاری ادرار هم ایجاد شود.
راهکار درمانی
در بسیاری از موارد با استراحت و گرما و درمان‌های خانگی، درد کاهش می‌یابد؛ اما اگر درد بعد از ۴۸ تا ۷۲ ساعت کاهش نیافت و یا حتی بدتر شد و بیمار علائمی مثل بی‌حسی پاها یا بی‌اختیاری ادراری پیدا کرد، به‌صورت اورژانسی باید به پزشک متخصص مراجعه کند.
درمان‌های سیاتیک معمولا شامل درمان‌های غیرجراحی است و موارد کمی بیمار به جراحی نیاز پیدا می‌کند.
درمان‌های غیرجراحی در مرحله اول فیزیوتراپی است که با توجه به برنامه درمانی فیزیوتراپیست می‌تواند شامل درمان‌های الکتریکی، لیزر، ماساژ و استفاده از سوزن خشک و… باشد؛ همچنین نیاز به آموزش حرکات و تمرین‌هایی است که بیمار باید انجام دهد.
راه‌های پیشگیری
با توجه به اینکه پیشگیری همیشه اولویت اول را دارد، موارد زیر برای پیشگیری از درد سیاتیک را رعایت کنید:
♦ وزن خود را کنترل کنید.
♦ از ایستادن یا نشستن به مدت طولانی (بیشتر از یک ساعت) خودداری کنید.
♦ اگر به پیاده‌روی علاقه‌مند هستید، حتما از کفش مناسب استفاده کنید.
♦ از ورزش‌های سنگین و یک‌دفعه‌ای خودداری کنید.
♦ از ماساژهای سنگین که سبب درد و گرفتگی و کبودی بدنتان می‌شود، خودداری کنید.
♦ از بلندکردن و یا هل‌دادن اجسام سنگین خودداری کنید و حتما در صورت اجبار از یک نفر دیگر کمک بگیرید.
♦ مهم‌تر از همه اینکه با کمرتان مهربان باشید و در صورت هر فعالیتی که احساس کردید کمر یا پاهایتان درد گرفت، بدانید که این فعالیت مناسب شما نبوده است.
♦ برای درمان و یا گرفتن توصیه‌های درمانی فقط و فقط به پزشک متخصص و فیزیوتراپیست مراجعه کنید.
