به گزارش اصفهان زیبا؛ دانش و فناوری، افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید مؤلفه‌های اثرگذار در کاهش بیکاری و تورم هستند.
بر همین اساس به اعتقاد متخصصان، اقتصاد دانش‌بنیان می‌تواند با تحقق تمامی این شاخص‌ها کاهش تورم را رقم بزند.
بر اساس تقسیم‌بندی‌های صورت‌گرفته توسط بانک جهانی، اقتصاد دانش‌بنیان دارای چهار شاخص آموزش و توسعه منابع انسانی، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، عوامل نهادی مناسب و سیستم ابداعات و نوآوری است.
نیروی انسانی کارآمد ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند
جمعیت آموزش‌دیده و ماهر نیاز اساسی یک جامعه برای خلق، کسب و انتشار و استفاده از دانش را فراهم می‌کند. نیروی انسانی کارآمد امکان افزایش تولید و ارزش‌افزوده را فراهم می‌کند و آموزش باعث می‌شود افراد به‌طور دائم در حال کسب دانش‌های جدید و ارتقای دانش موجود باشند. بر همین اساس آموزش و توسعه منابع انسانی یکی از شاخص‌های اصلی اقتصاد دانش‌بنیان به شمار می‌رود.
بهبود فرایند تولید با زیرساخت‌های اطلاعاتی
شاخص دوم، یعنی زیرساخت‌های اطلاعاتی نیز منجر به بهبود فرایند تولید، پیشرفت فناوری و کیفیت نیروی کار خواهد شد. عوامل نهادی مناسب به‌عنوان شاخص سوم، هدایت‌کنندگی محیط کسب‌وکار برای تولید و توزیع دانش را فراهم می‌کند و این امر باعث می‌شود استفاده از دانش در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی بیشتر نمود پیدا کرده و شرایط مناسبی برای فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی فراهم شود.
رشد تحقیق و توسعه با خلق نوآوری توسط دانش‌بنیان‌ها
شاخص ابداعات و نوآوری نیز می‌تواند محیطی ایجاد کند که در آن بخش تحقیق و توسعه پرورش یابد. این کار منجر به افزایش ابداعات، افزایش بهره‌وری عوامل تولید و رشد اقتصادی می‌شود؛ بنابراین هر یک از ارکان اقتصاد دانش‌بنیان در مراحل مختلف موجب بهبود کارایی عوامل تولید، افزایش بهره‌وری و افزایش تولیدات داخلی خواهند شد و در نتیجه گسترش دانش در بخش‌های مختلف اقتصاد بنگاه‌های اقتصادی نیز با فناوری جدید با سود مثبت مواجه می‌شوند و به‌زعم کارشناسان این مهم باعث کاهش قیمت‌ها خواهد شد.
فشار تقاضا و افزایش هزینه‌ها عامل اصلی تورم
درباره تأثیر اقتصاد دانش‌بنیان در کنترل تورم دکتری اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به «اصفهان زیبا» می‌گوید: مطابق تئوری‌های اقتصاد کلان، علل اصلی تورم، فشار تقاضا و افزایش هزینه‌های تولید است.
با اعمال تحریم‌ها در اقتصاد ایران، یکی از آثاری که به وجود آمد، ایجاد تورم به‌دلیل افزایش سطح هزینه‌های تولید است؛ زیرا برای تأمین برخی نهاده‌های تولید که مشمول تحریم قرار گرفته‌اند، علاوه‌بر هزینه‌های قبلی، باید هزینه‌های جدیدی که به‌واسطه تحریم به‌وجودآمده نیز پرداخت شود (هزینه‌های ناشی از دورزدن تحریم‌ها، خرید از بازار سیاه و…).
محمد مطلبی ادامه می‌دهد: همچنین یکی دیگر از چالش‌های اقتصاد ایران عبارت است از ساختار هزینه‌ای بنگاه‌ها که ناشی از پایین‌بودن بهره‌وری کل اقتصاد است. این دو عامل باعث می‌شوند مسئله تورم به یکی از چالش‌های جدی اقتصاد ایران در نبرد اقتصادی تبدیل شود.
دانش‌بنیان‌ها هزینه تولید را کاهش می‌دهند
دکتری اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان می‌کند: یکی از اموری که با حرکت به‌سمت دانش‌بنیان‌کردن اقتصاد ایران حاصل خواهد شد، مهار تورم است. مقصود از اقتصاد دانش‌بنیان آن است که تمام فعالیت‌های اقتصادی در حوزه تولید، توزیع و مصرف در همه بخش‌های اقتصادی، مبتنی بر جدیدترین دانش آن حوزه شکل گیرد.
این مسئله ممکن است با دو نوع رویکرد صورت گیرد: اول نهادینه‌شدن دانش در بدنه اقتصادی، دوم ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده از نتایج علمی آن‌ها در فرایند اقتصادی. مطلبی ادامه می‌دهد: با فرآیند دانش‌بنیان‌کردن اقتصاد، سرمایه‌گذاری در دانش و صنایع دانش‌پایه، تکنولوژی استفاده‌شده در تولید ارتقا می‌یابد؛ درنتیجه کاهش هزینه‌های تولید را به دنبال دارد و درنهایت، تورم از بُعد عرضه کاهش خواهد یافت.
پیشتازی سلامت و درمان در میان دانش‌بنیان‌ها
دکتری اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) عنوان می‌کند: یکی از حوزه‌هایی که با سرمایه‌گذاری در اقتصاد دانش‌بنیان توفیقات فراوانی در کاهش هزینه‌ها داشته، خدمات حوزه سلامت و درمان بوده است. در حال حاضر حدود هزار شرکت دانش‌بنیان در حوزه سلامت محصولات مبتنی بر دانش در این زمینه تولید کرده‌اند.
مطلبی می‌افزاید: برخی از این تجهیزات نظیر اسکنر قلب، مانیتور علائم حیاتی، اکسیژن‌ساز و… کالاهای سرمایه‌ای موردنیاز عرضه‌کنندگان خدمات پزشکی است که با کاهش قیمت این تجهیزات (در برخی موارد تا 50 درصد قیمت اولیه)، هزینه تولید خدمات مذکور کاهش چشمگیری یافته است و با توجه به سهم حدود 7درصدی که هزینه‌های بهداشت و درمان در سبد خانوارهای ایرانی دارند، می‌تواند آثاری در کاهش سطح عمومی قیمت‌ها به دنبال داشته باشد؛ بنابراین پیشتازی دانش‌بنیانی در اقتصاد ایران می‌تواند نقش مهمی در خنثی‌کردن تورم ناشی از بالارفتن هزینه‌های تولید به‌واسطه اعمال تحریم‌ها ایفا کند.
