به گزارش اصفهان زیبا؛ شمارش معکوس برگزاری انتخابات پیش رو در حالی آغاز شده که 31 روز دیگر با طلوع روز یازدهم اسفندماه، روند انتخابات وارد مرحله آخر (اخذ رأی) خواهد شد؛ مرحله‌ای که هرعضو از جامعه ایرانی، با انتخاب فرد یا افرادی، مقدمات تشکیل دوازدهمین دور مجلس شورای اسلامی و نیز ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری را فراهم می‌آورد.
روند برگزاری انتخابات در حالی رو به تکمیل و به سمت خانه آخر خود در حال دورخیز است که پس از اعلام نظر هیئت‌های نظارت استانی، حرف‌وحدیث‌های زیادی در فضای سیاسی ظهور و بروز کرد.
این حرف‌وحدیث‌ها تا جایی پیش رفت که علاوه بر نقدهای جدی چهره‌های اصلاح‌طلب، انتقاداتی نیز از سوی اصول‌گرایانی که در فضای سیاسی با نام اصول‌گرایان معتدل شناخته می‌شوند، مطرح شد.
منوچهر متکی، رئیس اجرایی و سخن‌گوی شعبه‌ای از اصول‌گرایان که با نام «شورای وحدت» شهرت یافته در اظهارنظر رسانه‌ای، تأکید کرد: «شهادت شرعی می‌دهم که برخی از ردصلاحیت‌شده‌ها برخلاف عدالت، انصاف و حق است…»
این موضوع هرچند با جرح‌وتعدیل در نظر برخی دیگر از اصول‌گرایان وجود دارد؛ اما مخالفان سرسختی هم داشته است؛ تا آنجا که حجت‌الاسلام علیرضا باطنی، عضو مجمع نیروهای انقلاب اسلامی اصفهان، اظهارات متکی را دادن آدرس غلط می‌داند.
باطنی در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» بر این موضوع تأکید کرد که: «همیشه هنگام و در نزدیکی انتخابات برخی با موضع‌گیری در برابر اقدامات قانونی شورای نگهبان، آدرس غلط به مردم می‌دهند. اینکه این حرف را آقای متکی زده باشد یا فرد دیگری، تفاوت ندارد. این حرف را چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب بزند، دارد آدرس غلط به مردم می‌دهد.»
چالش مشارکت
انتخابات آن‌طور که در تمام دنیا تعریف شده، مرحله‌ای است که مردم در روندی که قانون آن را مشخص کرده پای صندوق رأی می‌روند و برای مدتی بخشی از نظام تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی را انتخاب می‌کنند.
انتخابی که تمام مراحل آن در قانون مشخص‌شده و مجریان همیشه بر این امر تأکید دارند که رفتار اجرایی یا نظارتی آن‌ها مطابق همین تعارف قانونی است؛ با این حال هرچند روندهای قانونی در هر کشور مشخص است و مطابق تعاریف که مجریان بر آن پای می‌فشارند، در حال انجام است؛ اما فضای سیاسی به‌تبع کنش‌ها و واکنش‌های موجود، نظر کارشناسان و فعالان سیاسی و حتی شهروندان، نظری گاه متفاوت با مجریان دارند.
انعکاس این نظرات در مواردی در کف جامعه قابل‌دستیابی است؛ چه آنکه در خیابان، تاکسی، مترو یا اتوبوس گاه بحث‌هایی درمی‌گیرد که با نگاه بخش‌های مختلف دخیل در برگزاری انتخابات، متفاوت به نظر می‌رسد؛ تفاوتی که به عقیده برخی از فعالان سیاسی حاصل از در معرض قرارگرفتن شهروندان با اخباری جهت‌دار است و در این شرایط مردم باید سعی کنند در معرض اخبار جهت‌دار فضای مجازی و شبکه‌های خبری معاند قرار نگیرند.
این‌ها بخشی از جریانی است که در فضای سیاسی کشور وجود دارد و موضوع انتخابات را با نزدیک‌شدن به‌روز موعود، در معرض قضاوت عمومی قرار می‌دهد. شاید همین کنش و واکنش‌ها و نظرات عمومی و انتشار آن‌ها در جامعه است که باعث شده فعالان سیاسی بیشتر از گذشته نظر بدهند و سعی کنند در روند رسیدن به تصمیم مناسب مردم، تأثیر بگذارند.
سعی و تلاشی که هر دو طرف طیف را در برمی‌گیرد و نظرات را در دو جبهه «له» یا «علیه» انتخابات سامان می‌دهد. آن‌طور که از وفور نظرات در شبکه‌های اجتماعی یا گفت‌وگوهای دو یا چندنفره اجتماعات (در سطح جامعه، تاکسی، اتوبوس، مترو و …) برمی‌آید، مشارکت در انتخابات آینده به‌عنوان دال مرکزی، بحث‌ها را حول خود نگه داشته و اگر صحبتی هم وجود دارد، نه‌تنها درباره افراد و گروه‌ها نیست، که بیشتر بر محور مشارکت تمرکز یافته است؛ موضوعی که موردتوجه رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته و ایشان در سخنان خود به‌کرات درباره اینکه انتخابات باید پرشور برگزار شود، توصیه‌هایی داشته‌اند.
حالا و پس از اعلام نظر هیئت‌های نظارت استانی و بررسی اعتراضات در هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات، با نزدیک‌شدن به‌روز انتخابات، موضوع مشارکت مردم بیش از هر چیز در کلام کارشناسان جاری است و این اعتقاد نزد برخی وجود دارد که فضای موجود، نمی‌تواند نظرات رهبری را تأمین کند.
مشارکت با هر قیمت معنا ندارد
حجت‌الاسلام علیرضا باطنی، عضو مجمع نیروهای انقلاب اسلامی اصفهان، ازجمله افرادی است که با «اصفهان زیبا» درخصوص موضوع انتخابات و مشارکت مردم در این رویداد سیاسی به گفت‌وگو نشست و نظرات خود را درباره این موضوعات بیان کرد.
باطنی معتقد است در هر نظام خطوط قرمزی و جود دارد که نمی‌توان خلاف آن عمل کرد. او در پاسخ به این سؤال که آیا روند موجود به مشارکت حداکثری خواهد انجامید و اگر نینجامیده چه باید کرد، گفت: «اگر منظور از روند موجود فعالیت گروه‌هایی سیاسی باشد و تشکل‌هایی که در روند انتخابات مشارکت دارند و به‌طور طبیعی و عندالزوم لیست‌هایی ارائه می‌کنند، عرض می‌کنم که به موضوع از چند زاویه می‌توان نگاه کرد.تشکل‌های سیاسی در ادوار مختلف برای حضور در انتخابات، خودشان را مسئول و دارای وظیفه معرفی می‌کردند. این موضع در جناح‌های مختلف، چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب و چه تقسیمات گذشته چپ و راست تفاوتی نداشت و همه آن‌ها وظایفی برای خود قائل بودند و بر همین اساس هم به موضوع انتخابات، ورود می‌کردند.حالا در کنار این وظایف و ورود به حوزه انتخابات، نیم‌نگاهی هم به افراد موردنظر خودشان داشتند و میزان سهمی که می‌توانستند از کرسی‌های مجلس، شورای شهر یا مجلس خبرگان به خود اختصاص دهند. به همین دلیل هم در انتخابات حضور پیدا کرده و برای خود تلاش می‌کردند. این امر در حوزه سیاسی بسیار طبیعی است؛ اما وضع تشکل‌های سیاسی و جریاناتی که کار تشکیلاتی می‌کنند، امروز متفاوت است.»
باطنی افزود: «ما امروز در مقابل خودمان مسائل اهمی داریم که در فرمایشات مقام معظم رهبری هم وجود دارد. ایشان از ابتدای سال که موضوع انتخابات را کلید زدند، افق نگاهشان به مسائل اهم کشور بود و هست؛ نه منافع خرد تشکل‌های سیاسی. این موضوع اهم در نگاه رهبر معظم انقلاب، مشارکت مردم است. اما در تشکل‌های سیاسی آن‌گونه که توقع و انتظار می‌رفت، هیچ‌کدام برای مشارکت حداکثری، به‌خودی‌خود تلاشی نکردند یا لااقل ما این تلاش را مشاهده نکردیم؛ چون مشهود نیست. تلاشی که برای ارتقای امیدواری مردم باشد و بتواند پاسخ شبهات و سؤالاتی که وجود دارد را به نحو احسن بدهد و در آخر نتیجه‌اش منتهی به مشارکت بیشتر مردم باشد. ما این‌ها را در تشکل‌ها سیاسی نمی‌بینیم.»
عضو مجمع نیروهای انقلاب اسلامی اصفهان گفت: «به موازات این موضوع برخی از نهادها و دستگاه‌ها کار را در این جهت شروع کرده‌اند و برخی از رسانه‌های شنیداری، نوشتاری و دیداری نیز پای کار آمدند؛ اما این‌ها کافی نیست؛ به‌ویژه در شرایط امروز که ما به‌طورکامل در جنگ ترکیبی قرار گرفته‌ایم و هجمه‌های چندجانبه علیه تمام یافته‌های نظام و انقلابمان و علیه تمام افتخارات 44ساله مردمان قوت گرفته است. ما در شرایطی هستیم که تهاجم دشمن برای ریزش اعتماد به اوج خود رسیده است؛ به همین دلیل این اقدامات که تا حالا انجام‌شده کافی نیست و باید همه ظرفیت‌ها پای این کار بیاید و در برابر جنگ ترکیبی دشمن صف‌آرایی کند.»
باطنی در ادامه افزود: «هر دستگاه و هر تشکلی، حتی افرادی که خودشان در حد و اندازه یک رسانه‌اند و مخاطب دارند، اگر دل در گرو سربلندی ایران دارند، باید ظرفیت‌هایشان را برای ارتقای مشارکت به کار ببرند؛ حتی اگر حرفی هم دارند به این دلیل که ما معتقدیم “چون‌که صد آید 90 هم پیش ماست” همه باید به این موضوع توجه داشته باشیم وقتی انتخابات پرشور باشد و مشارکت حداکثری اتفاق بیفتد، همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند، به تحکیم جامعه و ارتقای وحدت ملی و افزایش ضریب بازدارندگی کمک می‌کند و منافع جامعه در صورتی تأمین می‌شود که این پارامترهای در کنار هم قرار گیرند؛ فلذا انتظار این است همه در مسیر ارتقای مشارکت و مشارکت حداکثری قدم برداریم؛ حالا چه منتهی به انتخاب کاندیداهای ما بشود، چه نشود. ما در این مسیر موضوعات اهم و مهم داریم. مصالح اهم و مصالح ملی، مقدم بر مصلحت‌ها بخشی و گروهی افراد است.»
رد صلاحیت‌ها روی هوا نیست
این فعال سیاسی اصولگرا همچنین درباره اینکه چه اقدامات مناسبی تاکنون انجام شده که آن را در مسیر مشارکت حداکثری می‌دانید، گفت: «به نظرم کاری که صداوسیما شروع کرده و فرصتی که رسانه ملی قرار است در اختیار کاندیداها بگذارد، می‌تواند آگاهی مردم را ارتقا دهد و قدرت تشخیصشان در صلاحیت افراد را افزایش بدهد و این موضوع قطعا به افزایش ضریب مشارکت مردم خواهد انجامید.»
در ادامه عضو مجمع نیروهای انقلاب اسلامی اصفهان درباره کاهش انگیزه‌های مشارکت سیاسیون که به رد صلاحیت‌ها نسبت داده شده و انگیزه مشارکت را کاهش داده نیز صحبت کرد و در واکنش به نقل‌قولی از سخن‌گوی شورای وحدت اصول‌گرایان که گفته بود شهادت می‌دهم عده‌ای با بی‌انصافی رد صلاحیت شده‌اند، تصریح کرد: «به نظر من این‌ها آدرس‌دادن غلط است و همواره این آدرس غلط را در آستانه انتخابات، افراد مختلف با انگیزه‌های گوناگون به مردم داده‌اند. شما در انتخابات می‌خواهید قدرت انتخاب مردم را بر اساس خطوط قرمز بالا ببرید و این افزایش قدرت انتخاب به هر قیمت که نیست؛ چراکه شما در هر کشور و نظامی، اصولی دارید که باید بر مبنای آن اصول عمل کنید.»
او افزود: «قطعا شورای نگهبان با رصدی که در طول سال‌ها انجام می‌دهد، تصمیم می‌گیرد. این‌طور نیست که آن‌ها افراد موردنظر را تنها در طول چندماه مانده به انتخابات رصد کنند. آن‌ها بر همین اساس هم استدلال‌هایی دارند و البته دلایل را برای افراد ارسال می‌کنند، به آن‌ها جواب می‌دهند. رد صلاحیت‌ها روی هوا نیست. شما می‌توانید محاسبه کنید و ببینید برای هر کرسی مجلس شورای اسلامی برخلاف حرف‌هایی که زده می‌شود، چند نفر را احرازصلاحت کرده‌اند. به نظرم آن مطلبی که همواره در آستانه انتخابات توسط افراد متفاوت گفته می‌شود، آدرس غلط است و فرقی نمی‌کند از کدام جناح باشند.»
باطنی تأکید کرد: «برای راستی‌آزمایی این ادعا پس از انتخابات می‌بینید اتفاقا همان آدم‌هایی که معترض‌اند، زمانی که خودشان یا لیستشان انتخاب می‌شود، همه‌چیز را فراموش می‌کنند. یادشان می‌رود که نقد داشتند. اتفاقا همان‌جا می‌گویند کار درستی بوده که عناصر موردنظر ما تأیید شده‌اند. برخی هم که مورد اقبال قرار نمی‌گیرند، می‌گویند ما عناصر دیگری مدنظر داشتیم که اگر می‌آمدند شرایط طور دیگر رقم می‌خورد و سبد رأی ما بیشتر می‌شد.» او گفت: «شما نمی‌توانید کشور را بی‌حساب‌وکتاب در معرض مخاطراتی قرار دهید که فردا کسی نتواند جلوی آن را بگیرد. همه جای دنیا این‌طور است؛ یعنی این‌طور نیست که هر کس ثبت‌نام کرد، اجازه داده شود در معرض انتخاب‌شدن قرار بگیرند. مردم برای کارهای شخصی‌شان هم این کار را نمی‌کنند که بی‌حساب وارد عرصه‌ای شوند. به‌هرحال شورای نگهبان دستگاه صیانتی است. یک جایگاه قانونی است که ممکن است در تشخیص خطا کند. به خاطر چنین احتمالی هم نمی‌شود جایگاه صیانتی شورای نگهبان را زیر سؤال برد.»
رسانه‌ها باید جریانات سیاسی را در معرض پرسش قرار دهند
عضو مجمع نیروهای انقلاب اسلامی اصفهان گفت: «من فکر می‌کنم همه افراد رسانه، چه نوشتاری، چه دیداری یا شنیداری باید جریانات فعال سیاسی در عرصه انتخابات را وادار کنند برای مشارکت حداکثری قدم بردارند. باید آن‌ها را وادار کنند بیش از اینکه برای سهم خودشان در اخذ کرسی‌های مجلس کار کنند، برای مشارکت حداکثری تلاش کنند. باید آن‌ها را در معرض پرسش قرار داد که پاسخگو باشند. تشکل‌ها به‌طور طبیعی از حضور در انتخابات دنبال سهم‌اند. باید به آن‌ها گفت اول باید سبد را پر کرد. مگر می‌شود تشکل‌های سیاسی فقط به سهم خودشان نظر داشته باشند و سبد انتخابات و مشارکت مردمی را نادیده بگیرند؟ به همین جهت به نظرم رسانه‌ها می‌توانند با مورد خطاب قراردادن تشکل‌ها به‌صورت جداجدا و مستقل، از هر تشکلی سؤال کنند که برای تحقق منویات مقام معظم رهبری در مسیر افزایش مشارکت مردم در انتخابات، چه کار کرده‌اند؟ این دیگر بحث ملی است؛ این جناح و آن جناح نیست. مصالح ملی ما و آینده کشور به این مسئله گره خورده است. باید از آن‌ها سؤال کرد آیا فقط دنبال این هستند از این فضای و از نمد انتخابات برای خودشان کلاهی تهیه کنند و سهمی ببرند و کرسی احراز کنند؟ باید به آن‌ها گوشزد کرد برای احراز کرسی ابتدا باید برای اساس انتخابات تلاش صورت گیرد. این کاری است که شما در رسانه می‌توانید با مطالبه جدی، جرقه‌اش را بزنید.»
وظیفه حکومت در ارتقای مشارکت مردم در انتخابات
باطنی در ادامه به وظایف دولت برای افزایش مشارکت نیز اشاره و عنوان کرد: «دستگاه‌های مردم‌نهاد و حکومت پایه هم وظیفه‌مندند در راستای ارتقای مشارکت کار کنند. این‌طور نیست که آن‌ها منع سازمانی داشته باشند. امروز برای ارتقای جایگاه کشور و تحکیم مبانی ملی و دینی‌مان ضرورتی در مقابل دولت قرار دارد و همه دستگاه‌ها، هرکدام به فراخور توان حداقل باید پاسخ دهند در این مدت برای افزایش میزان مشارکت نیروهای خودشان چه کار کرده‌اند؟ به نظر من هر دستگاه در شش‌ماهه دوم خود برای هر برنامه باید پیوست تبیین تعریف می‌کرد. هر سازمان که برای نیروهایش دوره آموزش ضمن خدمت داشته، باید پیوست تبیین مسائل روز و به‌ویژه انتخابات را هم به آن برنامه اضافه می‌کرد. سازمان‌های دولتی، ادارات و… باید گزارش دهند که برای برنامه‌های سال چه اقدام‌هایی انجام داده‌اند و این برنامه‌ها چقدر پیوست تبیینی داشته است.
به‌هرحال وقتی کشور یک ضرورتی برای مردم مشاهده می‌کند، همه باید در کنار هم هم‌افزایی داشته باشیم؛ نه اینکه حاشیه‌نشین باشیم و بگوییم من وظیفه‌ای ندارم. لذا همه دستگاه‌ها باید پیوست تبیین به برنامه‌ها الصاق می‌کردند و حالا باید گزارش بدهند که چه کرده‌اند. اگر هم تا حالا نداشته‌اند، باید برای همین مدت پیوست تبیین داشته باشند. این باید ابلاغ سازمانی و به‌عنوان تکلیف شرعی انقلابی و ملی باشد. باید سازمان‌ها نیروهایشان را سر خط این مأموریت بیاورند.»
زمینه برای مشارکت قابل‌توجه وجود ندارد
در ادامه گفت‌وگو با عضو مجمع نیروهای انقلاب اسلامی اصفهان پای صحبت‌های فتح‌الله معین، عضو سه دوره شورای شهر اصفهان و از نیروهای شناخته‌شده اصلاح‌طلبان نشستیم.
او چندان با نظر حجت‌الاسلام باطنی چندان موافق نیست. معین معتقد است فضای فعلی، فضای مناسبی را برای مشارکت فراهم نمی‌کند. او به «اصفهان زیبا» گفت: «من معتقدم بعد از رد صلاحیت‌ها زمینه چندانی برای مشارکت مردم فراهم نشده است.» معین در پاسخ به این سؤال که آیا راهکاری برای افزایش میزان مشارکت در انتخابات وجود دارد نیز افزود: «در این زمینه عوامل متعددی دخیل است. یکی از این عوامل وضعیت مجلس فعلی است که در نگاه بخشی از مردم عملکرد مناسبی نداشته است و نتوانسته به وظایف خود به‌خوبی عمل کند. موضوع دیگر وضعیت برخوردهایی است که هیئت‌های اجرایی و هیئت‌های نظارت داشته‌اند. من معتقدم این موارد و برخی دیگر از عوامل باعث شده انگیزه کافی برای مشارکت در انتخابات وجود نداشته باشد.»
عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات
اصفهان در پاسخ به این سؤال که آیا اصلاح‌طلبان به همین دلیل گفته‌اند در انتخابات شرکت نمی‌کنیم، گفت: «اصلاح‌طلبان هیچ زمانی نگفته‌اند ما در انتخابات شرکت نمی‌کنیم. آن‌ها گفته‌اند ما در انتخابات مشارکت نداریم؛ یعنی اینکه کاندیدایی داشته باشیم یا ستادی داشته باشیم، یا لیست بدهیم، این‌طور نیست؛ اما باید تأکید کنم تک‌تک اصلاح‌طلبان به وظایف خود در قبال کشور واقف هستند. باید پذیرفت این شرایط، شرایطی نیست که امکان مشارکت وجود داشته باشد. حالا اینکه تصمیم فردی آن‌ها چه باشد، موضوعی است که منفردا تصمیم می‌گیرند.»
استاندار اسبق خوزستان همچنین در پاسخ به این سؤال که برای افزایش میزان مشارکت چه باید کرد، عنوان کرد: «بنده معتقدم الان دیر شده و عملا نمی‌توان اقدام خاصی انجام داد؛ چون به‌هرحال آن بخش از مردم که سلیقه خاصی دارند، وقتی سلیقه خود را در میان نامزدها نبینند، طبیعتا انگیزه‌ای هم برای حضور ندارند. نامزدهای آن‌ها رد صلاحیت شده و این بخش از مردم کم هم نیستند. آن‌ها از این موضوع ناراحت‌اند و دچار مشکل شده‌اند. این بخش از مردم می‌گویند ما کاندیدایی برای اینکه بیاییم و به او رأی دهیم نداریم. به نظر شما این‌ها باید چه کنند؟ باید به آن‌ها بگویید بیایند مشارکت کنند که چه کار کنند؟ من وقتی رنگ قرمز دوست دارم و انتخاب من این رنگ است اما این رنگ در میان انتخاب‌های من نباشد، به نظرتان باید چه می‌کنم؟ مردم وقتی می‌بینند افرادی مانند آقای پزشکیان که عمری خدمتگزار بوده رد صلاحیت شده‌اند، خیلی به سمت انتخابات گرایش ندارند؛ به همین دلیل معتقدم با این وضعیت افزایش میزان مشارکت کار خیلی سخت است.»
