به گزارش اصفهان زیبا؛ فشارخون و کنترل آن از اهمیت زیادی برخوردار است؛ به‌خصوص این مورد برای سالمندان حائز اهمیت‌تر است؛ ازاین‌رو فرهنگ‌سرای استاد همایی در سلسله‌همایش‌های «خوب بمان» به برگزاری همایشی با عنوان فشارخون در سالمندان، با دعوت از دکتر مریم رجالی (متخصص پزشک خانواده، از مرکز بهداشت شماره یک به‌عنوان سخنران) اقدام کرد.
فشارخون، یعنی فشاری که از طرف خون بر سطح داخلی رگ‌های بدن وارد می‌شود؛ اما وقتی می‌گوییم کسی فشارخون دارد یا به بیماری فشارخون مبتلاست، منظورمان چیز دیگری است.
در این حالت، منظورمان این است که شخص مزبور دچار افزایش فشارخون شریانی شده است؛ به همین دلیل، پزشکان می‌گویند استفاده از عبارت «پر‌فشاری خون» یا «فشارخون بالا» مناسب‌تر از «فشارخون» است.
اما فشارخون به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.
فشارخون اولیه: ۹۵درصد بیماران فشارخونی، مشکلشان به‌مرورزمان و با افزایش سن ایجاد می‌شود. به‌طور معمول دلیلش معلوم نیست و هیچ علت قطعی و شناخته‌شده‌ای برای آن وجود ندارد.
فشارخون ثانویه: ۵درصد بیماران فشارخونی معمولا مشکلشان از بیماری‌های زمینه‌ای مثل بیماری‌های کلیوی، تومورهای غده فوق کلیوی و بیماری‌های مادرزادی قلب شروع می‌شود؛ ضمنا به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شود و شدتش هم بیشتر از نوع اولیه است.
عوامل و علائم
عوامل قابل‌کنترل فشارخون شامل دیابت، اضافه‌وزن، سیگار، عدم فعالیت بدنی، استرس و عادات غذایی ناسالم است.
عوامل غیرقابل‌کنترل فشارخون عبارت‌اند از: جنسیت، افزایش سن، سابقه خانوادگی و ژنتیک.
متأسفانه این بیماری، هیچ علامت خاصی ندارد و این همان چیزی است که فشارخون را به یک قاتل خاموش و بی‌سروصدا تبدیل می‌کند. تنها تعداد اندکی از مبتلایان ممکن است در همان مراحل اولیه بیماری دچار سردرد‌های گنگ، سرگیجه یا خون‌دماغ شوند؛ اما در بیشتر موارد، این علائم وقتی ایجاد می‌شوند که فشارخون حسابی بالا رفته باشد.
فشارخون معمولا در قالب دو عدد بیان می‌شود که عدد اول یا بالاتر، فشار وارد بر عروق (شریان‌ها) را در حالت انقباض قلب و عدد دوم یا پایین‌تر، همین فشار را در فاصله بین دو انقباض قلب نشان می‌دهد.
در متون پزشکی، میزان فشارخون را با واحد میلی‌متر جیوه بیان می‌کنند؛ اما استفاده از واحد سانتی‌متر جیوه در بین مردم رایج‌تر است؛ یعنی وقتی می‌گوییم فشارخون کسی 12 روی 8 است، درواقع فشار او 120 میلی‌متر جیوه روی 80 میلی‌متر جیوه است. این، همان میزانی است که بیشتر پزشکان به‌عنوان مرز فشارخون طبیعی از آن یاد می‌کنند.
البته باید بر این نکته نیز تأکید کرد که تنها با یک‌بار اندازه‌گیری فشارخون نمی‌شود به کسی برچسب این بیماری را زد. فشارخون را باید در چند نوبت و در موقعیت‌ها و زمان‌های مختلف اندازه گرفت.
عوارض
اگر فشار وارد بر دیواره داخلی شریان‌ها زیاد شود، شریان‌ها دچار آسیب می‌شوند و به‌دنبال آن، عضو مربوط آسیب می‌بیند.
افزایش فشار وارد بر شریان‌ها باعث سفت‌وسخت‌شدن دیواره آن‌ها می‌شود و این، همان چیزی است که در زبان عامیانه از آن به «تصلب شرایین» یاد می‌شود.تصلب شرایین به‌مرور زمینه‌ساز حمله قلبی و دیگر مشکلات عروقی خواهد بود؛ همچنین ممکن است رگ، متسع شده و باعث آسیب به دیواره آن شود.
درگیری رگ‌های مغز بر اثر افزایش فشارخون نیز می‌تواند باعث بروز سکته مغزی شود. ضعیف و باریک‌شدن عروق کلیوی، نارسایی کلیوی را در پی خواهد داشت؛ پارگی عروق در شبکیه چشم هم باعث کاهش یا فقدان بینایی می‌شود.
نارسایی قلبی هم یکی دیگر از عوارض بلندمدت افزایش فشارخون است. وقتی قلب مجبور باشد عمل تلمبه‌کردن خون را در برابر فشار بالاتری انجام بدهد، به‌تدریج ضخیم می‌شود و در درازمدت توانایی تلمبه‌کردن خون را از دست می‌دهد و دچار نارسایی می‌شود.
فشارخون بالا می‌تواند سوخت‌وساز بدن را دچار مشکل کند و بر فرایند‌های تفکر، حافظه و یادگیری هم تأثیر بگذارد و اختلال شناختی و زوال عقل را به‌دنبال داشته باشد.به‌طورکلی آسیب‌های ناشی از فشارخون بالا عبارت‌اند از: سکته مغزی، بیماری‌های قلبی، افسردگی و اضطراب، ازکارافتادن کلیه و ازدست‌دادن بینایی.
راهکارهای پیشگیری
فشارخون خود را به‌طور منظم در منزل اندازه‌گیری کنید و اگر از اندازه طبیعی بالاتر است، به پزشک مراجعه کنید. برای اطلاع از وضعیت فشارخون خود در هر ملاقات با کارکنان بهداشتی یا پزشک، از آن‌ها درخواست کنید فشارخون شما را اندازه‌گیری کنند. در اندازه‌گیری فشارخون یادتان باشد که باید از نیم‌ساعت قبل، از مصرف غذا و نوشیدنی خالی به‌ویژه قهوه و چای خودداری کنید، فعالیت بدنی نداشته باشید، مثانه‌تان کاملا خالی باشد، سیگار مصرف نکرده و تحت‌فشارهای عصبی قرار نگرفته باشید.
مصرف میوه و سبزی را در وعده‌های غذایی روزانه خود قرار دهید. درصورتی‌که شیوه زندگی شما نامناسب است، با کاهش مصرف سدیم یا نمک و چربی در رژیم غذایی، ترک مصرف دخانیات، کاهش و کنترل چاقی (به‌خصوص چاقی شکمی)، حفظ وزن مطلوب، افزایش فعالیت‌بدنی، کنترل قند‌خون و کنترل اختلال‌های چربی‌خون، آن را اصلاح کنید. با اصلاح شیوه زندگی می‌توانید فشارخون خود را در اندازه طبیعی حفظ کنید.
بسیار مطلب عالی و مفیدی بود.ممنون از شما.