به گزارش اصفهان زیبا؛ تبلیغهایشان را همه جا میتوان دید؛ از انتشار پوستر و بنر گرفته تا بروشور و راهاندازی کانالهای تلگرامی و پیجهای اینستاگرامی: «اخذ پذیرش بدون نیاز به آزمون ورودی مدرک زبان انگلیسی، مورد تأیید وزارت بهداشت و وزارت علوم در رشتههای تحصیلی پزشکی و دکترای تخصصی و کارشناسی ارشد، اخذ ویزای تحصیلی همراه با خوابگاه و کلیه خدمات.»
مؤسسات غیرمجاز اعزام به دانشجو بیکار ننشسته و با هر ترفندی که شده، سعی به جذب مخاطب دارند. نمونه این مؤسسات کم نیستند و در گوشه و کنار و در و دیوار شهر میتوان انواع و اقسام تبلیغات آنها را دید؛ مؤسساتی که هیچ تأییدیهای از وزارت علوم ندارند و دام گستردهای برای دختران و پسران جوانی که سودای مهاجرت به آن طرف شهر و تحصیل در دانشگاههای معتبر را دارند، پهن کردهاند و با راهکارهای مختلف، هر روز قربانی میگیرند تا پولهای کلان به جیب بزنند و بار خود را از این طریق ببندند.
قربانیان و مالباختگان این ماجرا یکی دو تا نیستند؛ مثل پسر جوانی که به امید تحصیل در رشته دندانپزشکی به یکی از این مؤسسات اعتماد کرده و مبلغ 500 میلیون تومان به آنها پرداخته است.
همه چیز برای او از رفتوآمد به یک کتابخانه در خیابان {…} آغاز شد که در آن تبلیغات گستردهای در رابطه با اعزام دانشجو به خارج از کشور بهویژه روسیه انجام میشد: «کتابخانه تا همین چند وقت پیش، دارای تابلو بود، اما به دلیل فشارها و شکایاتی که شد، بهتازگی تابلوی آن به دلیل ابطال مجوز پایین آمده است. در این کتابخانه تبلیغات وسیعی در رابطه با انجمن دوستی ایران و روسیه انجام میشد و فردی که ادعای مدیرعاملی این انجمن را داشت، افرادی را که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را داشتند، برای تحصیل در رشتههای پزشکی و دندانپزشکی و داروسازی در دانشگاههایی مثل دانمارک، فنلاند، روسیه، بلاروس و آلمان ثبتنام میکرد؛ البته بیشترین تمرکز او اعزام دانشجو به روسیه بود. او میگفت شما را در دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت ثبتنام میکنم؛ البته به شرطی که هزینه تحصیل و خوابگاه و… را بهصورت یکجا پرداخت کنید.»
همین هم شد که او به این فرد اعتماد و سال 98، 450 میلیون بهمنظور اعزام به روسیه به او پرداخت کرد: «سال 98 شروع به تحصیل کردم، اما کرونا باعث شد تا مرزها بسته شود. ناچار اقامتمان در دانشگاه تأیید نشد و مجبور شدیم به صورت آنلاین در یکی از دانشگاههای مسکو در رشته دندانپزشکی تحصیل کنم. او همچنین مدعی شد که میتواند برای دانشجویان ارز دانشجویی بگیرد که البته بعدا مشخص شد، هیچ مجوزی نداشته است؛ ضمن اینکه خانوادهها را ترغیب به سرمایهگذاری در حوزههای مختلف مثل ثبت شرکت و کلینیک در مسکو میکرد و از آنها پول میگرفت.»
هیچ چیز، اما آنطور که آقای {…} به این جوان وعده داده بود، پیش نرفت. موعد پرداخت شهریه رسید و برخی از دانشجویان نیز به امید تحصیل پس از کرونا عازم مسکو شده بودند: «دعوتنامه سال گذشته برای من ارسال شد و دوبار هم ویزا گرفتم.» ساکش را بست و آماده سفر شد.
یک هفته مانده به سفر، همه رؤیاهایش نقش بر آب شد: «از دانشگاه برایم پیام آمد که لیدرم شهریه را پرداخت نکرده است و تا مادامی هم که شهریه پرداخت نشود، اجازه تحصیل را نخواهم داشت. من هم به دلیل اینکه دیگر توان پرداخت هزینهها را نداشتم، نتوانستم ادامه تحصیل بدهم. برخی از خانوادهها که دستشان به دهانشان میرسید، برای اینکه فرزندانشان از تحصیل باز نمانند، خودشان هزینه را تقبل و فرزندانشان را به خارج اعزام کردند. آقای {…} نیز هیچ کاری نکرد و مدام نیز مدعی میشد که من پشتم گرم است و شما هیچ کاری نمیتوانید بکنید؛ ضمن اینکه مدعی میشد که برای بسیاری از افراد سرشناس نیز مدرک تحصیلی جفتوجور کرده است. از طرف دیگر نیز افراد را تهدید میکرد که وکالت بلا عزل و محضری دارد و میتواند آنها را دیپورت کند.»
پولی که بر باد رفت، رؤیایی که نقش بر آب شد
حالا این پسر جوان مانده و 500میلیونی که از جیب پرداخت کرده است. نه از تحصیل در دانشگاههای معتبر در روسیه خبری است و نه تا به الان توانسته پولش را پس بگیرد. آقای {…} نیز تلفنش خاموش است و البته زمزمههایی مبنی بر ادامه فعالیتهایش همچنان ادامه دارد. قربانیهای مؤسسههای مجازی یکی دو تا نیستند.
کافی است نگاهی به دور و برتان بیندازید تا با انبوهی از افرادی مواجه شوید که به سودای تحصیل خود یا فرزندانشان در خارج از کشور فریب این مؤسسهها را خوردهاند و نهتنها مالشان را باختهاند بلکه سرگردان و بلاتکیلف نیز شدهاند.
مرد میانسالی که برای تحصیل پسرش به یکی از همین مؤسسهها اعتماد کرده است و هزینه تحصیل و خوابگاه را به آن پرداخته، میگوید: «در سال 1400 از طریق مؤسسه {…} برای اعزام پسر و دخترم اقدام کردم. این مؤسسه برای دوره پادفک مبلغ زیادی را تقاضا کرد که از عهده پرداخت آن نتوانستم برآیم؛ مبلغی که باید به دلار آن را پرداخت میکردم.»
همان موقع بود که او با فردی که مدعی بود در اعزام دانشجو به خارج از کشور ید طولایی دارد از طریق یکی از دوستانش آشنا شد: «او گفت 23 هزار دلار برای بورس و هزینه خوابگاه و … باید در دو قسط به من پرداخت کنید. پول را تهیه کردیم و قرار شد تا در سال 1401 بچههایم را در دانشگاهی در مسکو ثبتنام کند.»
موعد ثبتنام فرا رسید؛ اما خبری از آقای {…} نشد که نشد: «ثبتنام بچهها که باید در شهریور انجام میشد، تا آبان به تعویق افتاد. آبان بچهها از دانشگاه ایمیلی مبنی بر عدم ثبتنام دریافت کردند. آقای {…} فقط پیشثبتنام را انجام داده بود و شهریه ترم اول را پرداخت نکرده بود.»
درگیریهای او و آقای {…} شروع شد: «کشمشهای زیادی با همدیگر داشتیم تا بالاخره بچهها را ثبتنام کرد. او وکالت هم گرفته بود که اگر بچهها به هر دلیلی نتوانستند درسهایشان را پاس کنند، او نسبت به ما تعهدی نخواهد داشت. اصلا برای اینکه بچهها نتوانند درسهایشان را پاس کنند و مشروط شوند، آنها را دیر ثبت نام کرده بود.»
این پایان ماجرا نبود: «موعد ثبتنامترم دوم نیز رسید و آقای {…} میگفت من پول ندارم و نمیتوانم ثبتنام را انجام دهم. الان بچههایم در مسکو هستند و خودم دارم هزینههای تحصیلشان را پرداخت میکنم؛ چون در غیر این صورت بچههایمان را بیرون میکنند. همین الان هم بچهها از نظر روحی و روانی در فشار هستند. شکایتهایم هم راه به جایی نبرده است. از طرف دیگر آقای {… } خیالش تخت است و میگوید کاری نمیتوانید انجام بدهید. او همچنین مدعی است که برای برخی از مسئولان هم مدرک دانشگاهی گرفته است!»
حرفهایی با یک مخرج مشترک!
برادر یکی دیگر از مالباختگان نیز حرفهایی شبیه به بقیه دارد. میگوید: «از طریق یکی از دوستان خواهرم که در ایران بود با آقای {…} آشنا شدیم. خواهر من دانشجوی دکتری تخصصی تغذیه و رژیم درمانی بود. این فرد با ارسال پیامهای گسترده و ادعای مختلف در رابطه با اعزام دانشجو به خارج و فراهم کردن امکان تحصیل در رشتههای پزشکی و دندانپزشکی و همچنین راهاندازی کلینیک بالاخره موفق به وسوسه کردن خواهرم شد.
خواهرم که تا پیش از این علاقه زیادی به تحصیل در تخصص پوست و مو داشت، از دانشگاهی که در اسپانیا در آن درس میخواند، انصراف داد و به ایران بازگشت تا بتواند با کمک آقای {…} در یکی از دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت در مسکو مشغول به تحصیل شود.
از طرف دیگر به خواهرم گفته بودند که خانوادهات هم میتواند در امور مختلف سرمایهگذاری کند تا او هم بتواند هزینه دانشگاه را تأمین کند و هم هزینههای اقامت در مسکو را. مثلا خود من 600 میلیون تومان به او دادم تا بتواند برایم در پروژههای درآمدزا سرمایهگذاری کند؛ ضمن اینکه مدعی خرید ارز دانشجویی نیز بود. قرار شد خرداد 1402 خواهرم را به روسیه بفرستد و اگر این اتفاق در تاریخ موعد نیفتاد، کل هزینهای را که گرفته است، عودت دهد.»
او میگوید: «دقیقا یک روز مانده به تاریخ پذیرش گفت هنوز دعوت نامه نیامده و زمان بیشتری لازم است. بعد به خواهرم گفت تو به روسیه برو و من برایت ویزای توریستی میگیرم و یک هفته بعد آن را به ویزای تحصیلی تبدیل میکنم و دیگر نیازی نیست به ایران برگردی. ویزای سه ماهه گرفت و خواهرم را به مسکو فرستاد و او مجبور شد در هتل اقامت کند.»
سه ماه از اقامت دختر جوان در هتل گذشت و خبری از ویزای تحصیلی نشد که نشد: «هر روز از آقای {…} سراغ میگرفتیم و او امروز و فردا میکرد. پس از سه ماه ویزای خواهرم را تمدید کرد و پس از اتمام این دوره، او مجبور شد به ایران بازگردد. چون پلیس روسیه با کسی شوخی ندارد و پس از پایان دوره اقامت، فرد را دیپورت میکند و به زندان میاندازد. مدتهاست که خواهرم در بلاتکلیفی به سر میبرد و شکایتمان هم به جایی نرسیده است.»
کلاهبرداری با هزار و یک ترفند
مراکز غیرمجاز اعزام دانشجو به خارج از کشور در گوشه و کنار شهر بهراحتی فعالیت میکنند و با ترفندهای مختلف، افراد را فریب میدهند تا اینگونه پولهای کلان به جیب بزنند. با چند شمارهای که قربانیان این مؤسسات در اختیارمان میگذارند، تماس میگیریم؛ اما موفق نمیشویم با آنها صحبت کنیم. یکی از شمارهها نیز که تلفنش را پاسخ میدهد به طور کلی این قضیه را انکار میکند.
تلاشهای «اصفهان زیبا» برای گفتوگو با مسئولان اداره بورس و اعزام دانشجو به خارج از کشور هم راه به جایی نمیبرد. با استناد به اصل 138 قانون اساسی و بنابر پیشنهاد شماره 1040/725 وزارت امور خارجه (آیین نامه تأسیس مؤسسات خدمات اعزام دانشجو به خارج از کشور) و تصویب هیئت محترم وزیران و متعاقب آن مجلس شورای اسلامی و مطابق ماده 6 اساسنامه کانون مؤسسات و شرکتهای خدمات اعزام دانشجو به خارج از کشور، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در زمینه اعزام دانشجو باید دارای مجوز رسمی کارگروه نظارت بر مؤسسات اعزام دانشجو متشکل از نمایندگان وزارتخانههای علوم، بهداشت، ارشاد، اطلاعات و دادگستری باشند.
این درحالی است که قربانیان، مدعی هستند پس از جستوجو به این نتیجه رسیدهاند که مؤسساتی که در آن برای اعزام به خارج اقدام کردهاند، فاقد مجوز بودهاند.
محمدجواد سلمانپور، معاون بورس و دانشجویان خارج سازمان امور دانشجویان درباره آخرین وضعیت مؤسسات اعزام دانشجو به خارج در گفتوگو با رسانهها گفته است: در حال حاضر مؤسساتی داریم که برای اعزام دانشجویان به خارج برای تحصیل مشاوره ارائه میدهند، این مؤسسات نزدیک به ۱۷۸ مؤسسه هستند که به صورت مجاز در حال فعالیت بوده و لیست آنها بر روی سایت سازمان امور دانشجویان وجود دارد. یک تعداد مؤسساتی نیز وجود دارند که به صورت غیر مجاز در این زمینه فعالیت میکنند که به زودی اقداماتی برای جلوگیری از فعالیت این مؤسسات با همکاری پلیس فتا و پلیس امنیت انجام خواهد شد.
معاون بورس و دانشجویان خارج سازمان امور دانشجویان تأکید کرد: اما نکته مهم این است که دانشجویان و مردم نباید به این مؤسسات غیر مجاز اعزام دانشجو به خارج، چه مؤسساتی که دارای تابلو هستند و چه مؤسساتی که در فضای مجازی فعالیت میکنند، اعتماد کنند.