با هدف بررسی تأثیر کرونا بر رفتار خرید مصرفکننده جامعه آماری با استانداردهای آکادمیک تشکیل شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد کرونا احتمالا بیش از دهها رفتار خرید را در میان مردم تغییر داده است که در میان آنها چهار مورد بیشتر از بقیه حس میشود.
گرایش به خرید غیر فیزیکی
بررسی های اصفهان زیبا نشان میدهد مردم به سمت خرید غیر فیزیکی تمایل پیداکردهاند و این رفتار حتی در افراد مسن نیز دیده میشود. منظور از خرید فیزیکی مراجعه متقاضی به بازار و خرید کالا بهصورت مستقیم است؛ ولی با شیوع ویروس کرونا خریدهای غیرفیزیکی در اصفهان در حال افزایش است: خرید تلفنی، خرید از طریق وبسایتها، خرید از شبکههای اجتماعی یا بهصورت کلی، خرید آنلاین در اصفهان رشد پیدا کرده است. البته مطالعات پژوهشی پیشازاین نشان میداد که جامعه در حال حرکت به سمت خرید آنلاین و حذف خریدهای فیزیکی بود، ولی در مدت سه ماه ابتدایی سال 99 حرکت به سمت خریدهای آنلاین بهاندازه پنج سال بود.در این مدت حتی فروشگاههای فیزیکی نیز از روشهای مختلف، فروش غیرحضوری را آغاز کردند. پیشازاین نیز فروشگاههای زیادی فروش غیرحضوری داشتند؛ ولی مورد استقبال مردم قرار نمیگرفت؛ تا اینکه کرونا باعث شد مردم ترجیح دهند از داخل خانه خرید کنند. این مسئله کار تاکسیسرویسهای شهر اصفهان را بیشتر کرد و اگر ادامهدار باشد احتمالا تقاضا برای پیکهای موتوری در اصفهان افزایش پیدا مییابد. همین امروز هم حجم کار پیک موتوریها افزایش چشمگیری پیدا کرده است و فروشگاههای بزرگ در حال استخدام موتورسوار هستند.ورود فروش فیزیکی به فضای آنلاین، شرایط را برای مؤسسات تبلیغاتی بهتر میکند؛ اما در مقابل، بر رکود کسبوکارهایی مانند دکوراتیوها و تابلوسازان تأثیرگذار خواهد بود.
کالاهای جدید در سبد بهروز شده است
سبد خرید خانوار در طول تاریخ همواره تغییر میکند؛ برای مثال، 20 سال قبل اینترنت سهمی از درآمد مردم را مشغول نمیکرد، 10 سال قبل مردم درصد پایینی از درآمد خود را بستههای اینترنت میخریدند و حالا اینترنت بخش عمدهای از سبد خرید را تشکیل میدهد. سبدخرید خانواده بهسختی و مرور زمان تغییر میکند؛ ولی شیوع ویروس کرونا سبد خرید را در یک مدت کوتاه زیرورو کرد. مواد ضدعفونیکننده، ماسک، دستکش و کالاهایی که پیشازاین در سبد خرید خانوار سهمی نداشتند بهیکباره بالای 10 درصد سهم گرفتند و سهم مواد شوینده نیز رشد فراوانی پیدا کرد؛ البته این تغییر شاید دائمی نباشد و با پایان کرونا، تمام شود.
سیستم حملونقل تغییر میکند
تاکسیهای اینترنتی یکبار نظم سیستم حملونقل اصفهان را تغییر دادند و تقاضا برای تاکسی و آژانسها کاهش پیدا کرد؛ البته آنها حریف قدری برای وسایل حملونقل عمومی مانند اتوبوس و مترو نبودند، ولی کرونا بازی را تغییر داد. مطالعات آماری انجامشده نشان میدهد تقاضا برای استفاده از وسایل حملونقل عمومی کاهش یافته است و تقاضا برای تاکسی بهخصوص تاکسیهای دربستی روزبهروز بیشتر میشود. تاکسیهای اینترنتی نیز شرایط خوبی را تجربه میکنند.
تشریفات حذف میشود
گفتوگو با اعضای جامعه آماری نشان میدهد اصفهانیها رفتارهای مختلفی در خرید نشان میدهند که همگی به معنای حذف تشریفات است؛ برای مثال، چاپ آگهی فوت و کارتهای عروسی حذف شده است و مردم تلفنی مهمانان خود را دعوت میکنند یا سالنهای غذاخوری در اصفهان در حال جمع شدن هستند. سالنهای غذاخوری در اصفهان ظرفیت پایینی داشتند و در بیشتر روزهای هفته تقاضا چندبرابر از ظرفیت موجود بالاتر بود. برای استفاده از یک میز غذاخوری در رستورانها و فستفودیهای محله نظر یا آپادانا صفوف بالای یک ساعت تشکیل میشد، در فودلند و بناپتی نیز مردم صف ده متری تشکیل میدادند تا جایی برای آنها در سالن غذاخوری باز شود؛ ولی با شیوع کرونا اگرچه تقاضا برای غذای آماده کاهش یافته، ولی تقاضا برای حضور در سالنهای غذاخوری کمتر شده است. فستفودیهای شهر گزارش دادهاند بیشتر مشتریها خواهان غذای بیرونبر هستند؛ درنتیجه بسیاری از آنها در حال خالیکردن سالنها هستند. درمجموع، شرایط رستورانها و فستفودیهای شهر اصفهان خوب ارزیابی نمیشود. کرونا خسارت غیرقابلباوری به آنها زد و همین امروز تعداد زیادی از غذاخوریهای شهر اصفهان به مرز ورشکستگی رسیدهاند؛ ولی حذف سالنهای غذاخوری باعث شده تا مخارج آنها تا حد بالایی کاهش پیدا کند.