شب‌های سرد زمستان و نگاه به درجه سرمای منفی پنج تا هشت درجه و بیشتر حتی در خانه‌های گرممان، لرزه بر وجودمان می‌اندازد؛ اما سرمای زمستان به‌خصوص در شب‌های برفی و بارانی برای کارتن‌خواب‌ها و افرادی که هیچ پناهی ندارند، نگران‌کننده‌تر است و استخوان‌هایشان را می‌سوزاند.
از پیامدهای جامعه مدرن و درحال‌توسعه وجود افرادی است که امکانات اولیه برای زندگی خود ندارند؛ اشخاصی که در گذشته خانه‌به‌دوش خوانده می‌شدند و اکنون به آن‌ها کارتن‌خواب می‌گویند. دلیل عمده کارتن‌خواب‌شدن افراد به مهاجرت برمی‌گردد.
به حاشیه رانده شدن اشخاص به دلیل فقر و سپس رفتن آن‌ها از حاشیه‌ها به کنار پل، جوی، پارک و گوشه‌های خیابان به دلیل مشکلات اقتصادی و نبود امکانات، کارتن‌خوابی را به امری رایج در گوشه و کنار شهرهای بزرگ تبدیل کرده است.
شاید کارتن‌خواب‌ها در فصل زمستان به‌عنوان یک معضل و آسیب اجتماعی فراموش‌شده‌اند و در اولویت قرار ندارند. اما طرح اسکان‌دهی کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌خانمان در مصلای نمازجمعه ملک‌شهر اصفهان با عنوان «خانه پدری» در حال اجراست.
در این طرح از افراد بی‌خانمان در سطح شهر و محله‌ها دعوت می‌شود. آن‌ها پس از پذیرش در مصلا، از خدماتی مثل لباس، استحمام، غذای گرم و گرم‌خانه برای استراحت بهره‌مند می‌شوند.
بازگشایی درهای مصلا به روی کارتن‌خواب‌ها
امام‌جمعه ملک‌شهر درباره طرح خانه پدری به رسانه‌ها گفته است: ۹۰درصد احکام اسلام به حوزه اجتماعی مربوط می‌شود؛ بنابراین مساجد و مصلاها به‌عنوان مهم‌ترین مراکز اسلامی باید نمایانگر آموزه‌های اسلام باشند.
به گفته سیدروح‌الله فیاض، تصمیم بر این شد تا به‌منظور مقابله با آسیب‌های اجتماعی، فعالیت‌هایی در محل مصلا داشته باشیم؛ به همین منظور، طرح حمایت و رسیدگی به اقشار آسیب‌پذیر جامعه، یک رسالت اجتماعی و اقدام نو و کم‌سابقه در کل کشور به‌منظور رسیدگی به بی‌خانمان‌هاست.
این طرح به نام «خانه پدری» نام‌گذاری شد و مصلا مکانی برای رسیدگی به محرومان است؛ اما ظرفیت اسکان طولانی‌مدت برای افراد بی‌خانمان در این طرح وجود ندارد و فقط برای اسکان شبانه‌روزی برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
او با اشاره به اینکه ۱۲ ارگان و دستگاه ازجمله بهزیستی، شهرداری، دادستانی، نیروی انتظامی، کمیته امداد و معاونت فرهنگی و اجتماعی استانداری اصفهان، از متولیان این امر هستند، می‌گوید: «مردم و اهالی منطقه از این طرح استقبال کردند و تحت‌تأثیر قرار گرفتند.
این نوع واكنش و استقبال مردم نشان می‌دهد که ما در این زمینه خلأ جدی داریم و با توجه به کارکرد مساجد، مصلا و اماکن مذهبی، بخش مهمی در این حوزه مغفول مانده است که باید از این ظرفیت استفاده کرد. معتقدم تا زمانی که مسجد برای نماز و رازونیاز کارکرد دارد، برای ارائه خدمات اجتماعی نیز کاربرد دارد و نباید تعطیل شود.»
میثم سپهری، مسئول اجرایی خانه پدری اصفهان نیز با اشاره به اسکان شبانه افراد کارتن‌خواب به خبرنگار اصفهان‌زیبا، توضیح می‌دهد: «طرح اسکان افراد کارتن‌خواب و بی‌خانمان با عنوان “خانه پدری” از اواسط دی تا اواخر اسفندماه گذشته در اصفهان اجرا شد و در اجرای آن متوجه ضریب خطا و نقاط قوت خود شدیم تا اجرای این طرح را برای امسال چکش‌کاری کنیم.»
او می‌گوید: «امسال نیز طرح اسکان افراد کارتن‌خواب و بی‌خانمان، از سوی امام‌جمعه مسجد قبا ملک‌شهر و با کمک چند هیئت مذهبی ملک‌شهر آغاز و اجرایی شد. این طرح تا بعد از عید ادامه خواهد داشت.»
به گفته مسئول اجرایی خانه پدری اصفهان، در این طرح، امسال هر ساعت یک اتوبوس به سمت خیابان‌های حصه، ارزنان و اطراف زینبیه می‌رود و افراد کارتن‌خواب سوار آن می‌شوند و بعد از ورود به خانه پدری در مصلای ملک‌شهر پذیرش می‌شوند.
سپس به این افراد لوازم استحمام، لباس گرم و … می‌دهند و بعد از استحمام اگر مبتلا به بیماری باشند یا زخمی بر بدنشان باشد، به‌وسیله پزشک مداوا می‌شوند؛ سپس به آن‌ها به مدت سه ماه غذای گرم می‌دهند.
سپهری بیان می‌کند: «در حال حاضر خانه پدری تنها محل خواب مردان کارتن‌خواب در طول شب است و فعلا برنامه‌ای برای زنان کارتن‌خواب نداریم؛ البته قرار است در کنار این کار از بسیج خواهران کمک گرفته شود.»او تأکید می‌کند: «برخی مردان کارتن‌خواب، فراری یا معتاد به مواد مخدر هستند.
بنابراین بعد از پذیرش و ثبت اطلاعات آن‌ها، شرایط اعتیادشان بررسی می‌شود و در صورت علاقه به ترک، به کمپ منتقل می‌شوند. به‌نوعی هزینه‌های ترک اعتیاد آن‌ها از سوی خیرین تأمین شده و بعد از ترک، زمینه اشتغال آن‌ها مهیا می‌شود.
در نظر داریم با گرفتن سهمیه‌ای از خدمات شهری شهرداری اصفهان، از آن‌ها به‌عنوان پاکبان استفاده کنیم. البته بسیاری از افراد معتاد کارتن‌خواب، تخصص‌های مختلفی دارند؛ بنابراین با رایزنی‌های صورت‌گرفته بعد از ترک، به آن‌ها وام بلاعوض پرداخت می‌شود تا با راه‌اندازی کسب‌وکاری، پله‌پله زندگی خود را جلو ببرند.»
او با اشاره به اینکه بیشتر کارتن‌خواب‌ها و افرادی که وارد خانه پدری می‌شوند، اعتیاد به مواد مخدر دارند، می‌گوید: «به همین دلیل از مشاورانی برای ترک اعتیاد آن‌ها دعوت کرده‌ایم.»
به گفته سپهری، سال گذشته هر شب حدود 50 فرد بی‌خانمان در طرح خانه پدری پذیرش شدند و پیش‌بینی می‌شود امسال حدود 80 نفر بی‌خانمان و کارتن‌خواب را هر شب پذیرش کنیم.
خانه پدری حرکتی مردمی است
او با اشاره به اینکه مطابق بررسی‌ها هزینه نگهداری هر فرد در یک‌شب حدود 200 هزار تومان است، می‌گوید: «جمعیت خانه پدری یک حرکت مردمی است و هیچ ارگانی به ما کمک نمی‌کند؛ به همین دلیل با کمک‌های مردمی هزینه غذا، اسکان و درمان و پزشک مردان بی‌خانمان و کارتن‌خواب را تأمین می‌کنیم.»
مسئول اجرایی خانه پدری اصفهان با بیان اینکه امکان پذیرش مردان بی‌خانمان از ساعت هشت شب وجود ندارد، تأکید می‌کند: «این افراد روزها مشغول کارهای مختلف هستند و شب‌ها محل خواب ندارند. آن‌هامعمولا در منطقه حصه داخل زمین گودالی کنده و درون آن شب را صبح می‌کنند.
بنابراین امسال با رفتن به این مناطق برای اسکان آن‌ها در طول شب در خانه پدری تلاش می‌کنیم.» به گفته سپهری، این طرح درنهایت، از سوی گروه‌های مردمی و تشکل‌های اجتماعی و خدماتی با دریافت مجوزهای قانونی لازم و هماهنگی با دستگاه‌های ذی‌ربط کلید خورد.
برای اطلاع‌رسانی، تعدادی از جوانان منطقه به کمک آمدند و در مناطقی که افراد کارتن‌خواب و بی‌خانمان هستند، حضور یافتند و آن‌ها را برای اسکان به مصلا دعوت کردند.
