شکی وجود ندارد که اسکناسهای کاغذی مملو از باکتری بوده و به سلامت افراد و محیط ضرر میرسانند. جدای از آن، بانک مرکزی باید سالانه میلیاردها تومان برای چاپ اسکناس و تراولهای جدید هزینه کند؛ بنابراین آیا میشود پول نقد را از زندگی و مراودات مالی حذف کرد؟ پاسخ این پرسش مثبت است؛ پول نقد دیر یا زود از زندگی ما حذف خواهد شد تا به کمک کیف پول الکترونیک، اسکناسهای کاغذی به یک خاطره تبدیل شوند.
پیشنهاد طرح 92، اجرا 99
هزینه بالای چاپ اسکناس جدید، باکتریهای روی پول و کرونا دستبهدست هم دادهاند تا اسکناسهای قدیمی جمع شوند و کیف پول الکترونیک جایگزین آنها شود. در حال حاضر دستبهدست شدن اسکناس نسبت به دهه قبل کاهش چشمگیری یافته است و مردم از موبایلهای هوشمند، کامپیوترها و… با استفاده از برنامههای مختلف به نقلوانتقال پول میپردازند، باوجوداین، پروژه کیف پول الکترونیک از سال92 مطرح شد تا اسکناسهای کاغذی از چرخه اقتصادی خارج شوند که باوجود موافقت و استقبال از این طرح، اجرای آن به تعویق افتاد. درنهایت شیوع کرونا و انتقال بیماری از طریق اسکناس موجب شده شورای پول و اعتبار بهتازگی اجازه صدور کیف پول الکترونیک بهمنظور تسهیل مبادلات خرد را بدهد. بر این اساس، بانکها و مؤسسات اعتباری میتوانند به صدور این کیف مشروط بر نظارت بانک مرکزی و خلق نشدن نقدینگی بپردازند. درواقع بانکها باید کیف الکترونیک را جایگزین اسکناس کنند و رفتهرفته انتشار اسکناس کاغذی کاهش یابد تا از چرخه اقتصادی حذف شود.
کیف پول الکترونیک از باز تا بسته
کیف پول الکترونیکی یک ابزار پرداختی به شمار میرود که قابلیت ذخیره پول بهصورت الکترونیک را دارد و ویژگیهایی همچون ذخیره شدن روی یک ابزار الکترونیک و موردپذیرش قرار گرفتن از طریق هویتی غیر از صادرکننده آن را نیز داراست. در ظاهر کیف پول الکترونیک شباهت زیادی به کارتهای بانکی دارد؛ ولی در عمل کیف الکترونیکی یک ابزار کامل برای نقلوانتقال وجه محسوب میشود و مانند کارتبانکی نیاز به مراجعه به خودپرداز نیست. همچنین جهت خرید نیازی به ارائه کارتبانکی برای پرداخت هزینه نیست، بلکه از طریق کیف الکترونیک نصبشده روی دستگاه هوشمند میتوان در هر مکان و زمانی وجه موردنظر را انتقال داد. بنابراین مشتریان میتوانند از طریق حساب بانکی خود در هر بانکی درخواست صدور کیف پول الکترونیک را بدهند و مبلغ مشخص کیف خود را شارژ کنند تا با استفاده از این کیف از خدماتی همانند افزایش، کاهش، انتقال وجه کیف به کیف، خرید، برگشت از خرید، پرداخت قبض و ماندهگیری اطلاع یابند. علاوه بر این مبلغ شارژ کیف پول الکترونیک، کوچکتر یا برابر با مقداری است که کیف با آن شارژ شده است.
کیف پولهای الکترونیک موجود در کشور به سه بخش بسته، نیمهبسته و باز تقسیم میشوند. کیف پول الکترونیکی بسته در نظام بانکی کشور در قالب کارتهای هدیه شناخته میشود که مبلغ مشخصی موجودی دارد و قابلافزایش نیست. کیف پول الکترونیکی نیمهبسته نیز اپلیکیشنهایی مانند آپ، 780 و… هستند که میتوان با ایجاد حساب کاربری با استفاده از کارتهای بانکی با آنها وجه انتقال داد؛ ولی کیف پول الکترونیک باز نمونه جدید محسوب میشوند و به خودپرداز شخصی معروف است. این دسته از کیفها فقط از طریق بانکها یا در همکاری با بانکها صادر میشوند، امکان شارژ شدن دارند و برای تمام تراکنشهای بانکی قابلاستفاده هستند.
هر اصفهانی یک تا سه کیف
بانک مرکزی هفته گذشته ضوابط صدور کیف الکترونیک را منتشر کرد و طبق آن حداکثر تعداد کیف شخصی برای هر شخص حقیقی در سطح یک و دو، سه عدد و در سطح سه، یک عدد کیف خواهد بود. متقاضی دریافت کیف پول الکترونیک با مراجعه به بانک یا موسسه اعتباری موردنظر، باید اطلاعات هویتی و شماره تلفن خود را ارائه دهند تا شناسایی و احراز هویت شوند. پسازآن حداکثر موجودی کیف شخصی و حداکثر مبلغ هر تراکنش فرد برابر با شاخص ریزپرداخت و کل گردش فصلی وی، مشخص خواهد شد. راه دیگر دریافت کیف پول الکترونیک، انطباق اطلاعات هویتی، شماره کارت یا حساب و شماره تلفن، شناسایی و احراز هویت متقاضی است که حداکثر موجودی کیف شخصی متقاضی معادل دو و نیم برابر شاخص ریزپرداخت و حداکثر مبلغ هر تراکنش آن برابر با شاخص ریزپرداخت است. همچنین متقاضیان سطح دو باید یک سال فعالیت سالم و بدون هیچ رفتار مشکوک داشته باشند؛ بهطوریکه اسامی آنها در لیست سیاه بانک مرکزی، نهاد ناظر یا لیست عدم منع قضایی و حقوقی از دریافت این خدمات نباشد تا به سطح سوم منتقل شوند. سپس حداکثر موجودی کیف شخصی این دسته از متقاضیان پانزده برابر شاخص ریزپرداخت و حداکثر مبلغ هر تراکنش برابر با شاخص ریزپرداخت خواهد بود. درکل تعیین سطح متقاضی به عهده بانک بوده و شاخص ریزپرداخت معادل سقف برداشت وجه نقد شتابی از دستگاههای خودپرداز است که توسط بانک مرکزی بهروزرسانی میشود.
