خروج برنج ایرانی از سبد خرید اصفهانی

خواربارفروشی‌ها و غرفه‌های برنج در فروشگاه‌های زنجیره سال گذشته در فصل برداشت برنج پررفت‌وآمد بودند ولی اکنون پرنده در آن‌ها پر نمی‌زند و اصفهانی‌ها توان خرید برنج ایرانی را ندارند! مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج، چند روز قبل از افت ۵۰ درصدی واردات برنج طی پنج ماه نخست سال 99 خبر داد که در صورت ادامه روند واردات برنج با بحران جدی در این بازار مواجه خواهیم شد. بازار برنج از ابتدای سال جاری با بحران کمبود و گرانی دست‌وپنجه نرم می‌کند و کافی است سری به بازار اصفهان بزنید تا میزان خریدوفروش برنج را مشاهده کنید. اگر وارد فروشگاه‌های زنجیره در سطح شهر اصفهان شوید و با خریداران برنج صحبت کنید، متوجه وخامت اوضاع خواهید شد. مصطفی رنجبر که مسئول غرفه فروش فله‌ای برنج، در یکی از فروشگاه‌های اصفهان است، درباره نحوه خریدوفروش برنج هندی و پاکستانی می‌گوید: «تا چند ماه گذشته با حدود 100 هزار تومان امکان خرید یک کیسه برنج وجود داشت و بیشتر مشتریان چندین کیسه برنج می‌خریدند ولی اکنون تقاضا برای خرید یک یا دو کیلوگرم برنج به‌صورت روزانه بالا رفته است.» نزدیک غرفه برنج‌های وارداتی کیسه نیز خانم و آقایی قیمت انواع برنج و کیفیت آن را جویا می‌شوند و با شنیدن جمله «قیمت کیسه ده کیلوگرمی برنج خارجی از 150 هزار تومان به بالاست» به خرید برنج فله‌ای روی می‌آورند.
حمید صمیمی، فروشگاه‌دار دیگر، با گلایه از نرخ زیاد برنج می‌گوید: «سال گذشته برنج را فله‌ای نمی‌فروختیم و فقط نیم یا یک کیلوگرم برنج برای نمونه به مشتری عرضه می‌کردیم تا در صورت رضایت چند کیسه برنج سفارش دهد. ولی شرایط این روزها فرق کرده است و به خرده‌فروشی برنج روی آورده‌ایم.» به دنبال کاهش قدرت خرید مردم در بعضی از فروشگاه‌ها برنج در بسته‌بندی دو تا پنج کیلوگرمی عرضه می‌شود. باوجود وضعیت نابسامان بازار برنج، دولت از ابتدای شهریور، طرح ممنوعیت واردات برنج خارجی را جهت حمایت از تولید داخل به اجرا گذاشت. طبق گفته دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، قیمت هر کیلوگرم برنج هندی به ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان رسیده است و برنج پاکستانی با توجه به نرخ اولیه و هزینه انتقال بالاتر، با قیمت بیش از 20 هزار تومان به‌فروش می‌رسد.
همچنین با ممنوعیت واردات باید دوباره شاهد خیز قیمت برنج وارداتی در بازار اصفهان باشیم. دولت در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، واردات برنج را متوقف کرد، در مقابل ستاد تنظیم بازار، نرخ مصوب برنج ایرانی را افزایش داد؛ بر این اساس، برنج ایرانی که در تیر سال گذشته هر کیلوگرم آن ۲۳هزار تومان قیمت خورده بود، در تیرماه سال جاری با نرخ اعلامی جدید از سوی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان معادل 26 هزار تومان عرضه می‌شود. درمجموع، سازمان مذکور افزایش قیمت برنج ایرانی را دو هزار و ۷۰۰ هزار تومان و برنج خارجی اعم از هندی و پاکستانی را تا سه‌هزار تومان مصوب کرد. ولی مشاهدات میدانی حاکی از فروش هرکیلوگرم برنج ایرانی تا 30 هزار تومان است و کمتر کسی توان خرید این کالا با چنین قیمتی را دارد. تعدادی از فروشگاه‌داران اصفهانی که هرسال برنج نوبرانه عرضه می‌کردند و مشتریان برای خرید باید دقایقی را در صف سپری می‌کردند، در حال حاضر مشتری ندارند. آقای صالحی، یکی از این فروشگاه‌داران، علت خلوت بودن مغازه خود را عرضه نکردن برنج نوبرانه عنوان کرد و گفت: «برنج ایرانی مانند گوشت قرمز و بسیاری از مواد غذایی در شمار کالاهای لوکس قرار می‌گیرد و مانند گذاشته مشتری ندارد!» بنابراین اگر مشتری تقاضا برنج نوبرانه کند، باید بیعانه آن را از قبل بپردازد. با گشت‌وگذاری در آسیاب‌های اصفهان مشخص شد  برنج ایرانی در آسیاب‌ها ارزان‌تر است، تاجایی که امکان خرید برنج لنجان با نرخ هرکیلوگرم 18 تا 21 هزار تومان وجود دارد. ولی این برنج‌ها محصول سال گذشته است و با پایان فصل برداشت، قیمت آن بالا خواهد رفت. گفته‌های دبیر انجمن واردکنندگان نشان می‌دهد در حال حاضر ۳۰۰ هزار تن برنج در گمرک به دلیل تخصیص‌نیافتن ارز، دپو شده است و روند کنونی اجرای طرح ممنوعیت واردات، فقط قیمت‌ها را بالا می‌برد نه توان کشاورزان را!