تدریس آنلاین مدارس و دانشگاهها به صورت مستقیم و غیر مستقیم بیش از دهها شغل را به مرز تعطیلی رسانده و اثرات آن همچنان ادامه دارد. افرادی که نیمه دوم سال به دلیل کلاسهای آنلاین شغل خود را از دست دادهاند، در بیشتر مشاهدات خانمها هستند و البته درآمدی کمتر از دو میلیون تومان داشتند. این افراد به صورت پارهوقت در مشاغلی مانند سرویسمدارس، فروشگاههای نوشتافزار و خیاطیها فعالیت میکردند ولی امسال کرونا اشتغال را از آنها گرفت.
سرویس مدارس
به گفته مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش، اردیبهشت ماه «در صورت عدم استفاده از سرویس و بازشدن مدارس در خرداد و تیر، از مبلغ واریزشده برای رانندگان سرویس کسر خواهد شد.» گزارشهای میدانی نشان میدهد کمتر هزینه سرویسی به خانوادههای اصفهانی برگردانده شده است. تعدادی از خانوادهها موفق به پس گرفتن هزینه نشدهاند و تعدادی از آنها از دریافت هزینه مازاد انصراف دادهاند؛ با این حال اگر چه سال تحصیلی قبلی مرجوع مازاد هزینه سرویس حاشیهساز شد ولی امروز سرویس وجود ندارد. در واقع آنلاین برگزارشدن مدارس، سرویسها را به مرز تعطیلی کشاند. تعداد سرویسها نسبت به سال گذشته کمتر است و تعداد زیادی از بانوان فعال در این عرصه بیکار شدهاند. علی کاظمی، مدیر یکی از آژانسهای سرویس مدارس، در اینباره گفت: «سال گذشته 150 سرویس داشتیم و 89 نفر نان میخوردند، ولی امسال در مجموع 10 سرویس هم نداریم.» البته به گفته مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش، سرویس مدارس کاری تمام وقت نیست، ولی تعطیلی آنها افراد زیادی را بیکار کرد و گزینه جایگزینی برای آنها وجود ندارد.
فروشگاههای نوشت افزار
به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان نوشتافزار کشور «تقاضا برای نوشتافزار بین 60 تا 70درصد کاهش یافتهاست، فعالیت این بازار فصلی است و اوج رونق بازار نوشتافزار هرساله از تیر تا پایان مهرماه است. اما امسال این بازار نهتنها رونقی ندارد بلکه در رکود به سر میبرد و اکنون که در واپسین روزهای شهریور ماه بهسر میبریم بازار بهشدت کساد و بیرونق است.» کاهش سنگین تقاضا در این صنف منجر به تعطیلی فروشگاههای نوشت افزار در سطح شهر شدهاست و همین مسئله مستقیم و غیرمستقیم بر جمعیت افراد بیکار در نیمه دوم سال میافزاید. ثریا ملکی یکی از فروشگاهداران اصفهانی در اینباره گفت: «سال گذشته شهریور و مهر پنج کارگر اضافه میگرفتیم و چند ماهی با ما نان میخوردند، ولی امسال خودمان هم اضافهایم.»
فرم مدارس
بازار خیاطها دو دوره از سال پرتقاضاست. اول ماههای رجب و شعبان به دلیل افزایش مراسم ازدواج و دوم در زمان بازگشایی مدارس به دلیل تهیه روپوش برای دانشآموزان ولی امسال کرونا هم رجب و شعبان خیاطیها را تعطیل کرد و هم خرید روپوش مدارس را لغوکرد. مدیرکل اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش در مورد لباس فرم در سال 99 گفت اجباری برای تهیه لباس فرم نیست؛ مدیران آموزش پرورش استانهای مختلف کشور نیز با ارسال بخشنامههایی از مدارس خواستند تا لباس دانشآموزان نسبت به سال گذشته تغییر نکند و همین مسئله خیاطیها را در دومین دوره رونق سال 99 ناکام گذاشت. البته گزارشهای منتشر شده نشان میدهد خیاطها برای جبران زیان ناشی از لباس فرم، ماسکهای پارچهای و یکبار مصرف تولید میکنند.
کلاسهای آموزشی
کلاسهای آموزشی مانند زبان با شروع سال تحصیلی جدید رونق میگرفت ولی امسال تقاضا برای آنها پایین است. مدیران این مؤسسات مجبورند کلاسها را به صورت آنلاین برگزار کنند و به همین دلیل تقاضایی برای آنها وجود ندارد. محبوبهمهدیپور، مدیر یکی از کلاسهای زبان، در اینباره گفت: «خانوادهها میگویند آنلاین فایده ندارد و ما هم مجبور شدهایم بسیاری از کلاسها را تعطیل کنیم چون متقاضی نداریم. به دنبال آن اساتید کلاسها از کار بیکار شدند.» اساتید در کلاسهای آموزشی مؤسسات خصوصی درآمد زیادی ندارند و در حد و اندازه یک شغل پاره وقت است.
