در ابتدای این پنل مجازی، مدیر بخش بینالملل جشنواره سی و سوم به همکاریهای بنیاد سینمایی فارابی و مرکز ملی سینمای ارمنستان برای تولید فیلم «یهوا» ساخته آناهید آباد اشاره کرد و گفت: «در جشنواره بین المللی فیلم فجر و بازار فیلم برلین گفتگوهای بسیار خوبی در خصوص بازار تولید مشترک در جشنواره زردآلوی طلایی برای گسترش تولیدات مشترک داشتیم، اما اکنون به دلیل شیوع کرونا این همکاری کند شده است.» رائد فرید زاده به ساخت فیلم آتی آناهید آباد با همکاری ایران و ارمنستان اشاره کرد و ادامه داد: «در این نشست، درباره همکاریهای عمیقتر بین میان دو کشور در زمینه تولید مشترک گفتگو می کنیم تا راهکارهای همکاری در دل آن مطرح شود.»
اینیسا مکرتاشیان با اشاره به تجربه تولید فیلم مشترکش با یک کشور اروپایی گفت: «اولین تجربه تولید مشترکم را با کشور فرانسه انجام میدهم. فیلم «یهوا» از خانم آباد موفقترین تولید مشترک بین ایران و ارمنستان است.» او تصریح کرد: «مرکز ملی سینمای ارمنستان همکاریهای زیادی را در زمینه تولید مشترک انجام میدهد، اما برای همکاری با ایران، باید در ابتدا مبنای حقوقی مشخص شود. ما در همکاری با کشورهای اروپایی دارای این بستر حقوقی هستیم و با ایران هم باید این زمینه شکل بگیرد.» این تهیه کننده ارمنستانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در تولید مشترک تا کنون با چه چالشی مواجه بوده است، گفت: « برای همکاری با ایران، با فیلمسازان زیادی ملاقات نکردهام که می توانم این موضوع را به عنوان تنها مشکل مطرح کنم. همه ما علاقهمند به ساخت فیلم خوب هستیم و در تولید فیلم مشترک آن چه مهم است این است که هیچکس بر دیگری برتری ندارد، تنها ساخت یک فیلم خوب ملاک است و در این مسیر مشترک کسی نباید امیال شخصیاش را دنبال کند.»
در ادامه سونا کاراپوقُسیان برنامهریز جشنواره زردآلوی طلایی گفت: «ما بخش تولید مشترک فیلم در جشنواره زردآلوی طلایی را از سال ۲۰۱۸ راهاندازی کردهایم و از فیلمسازان کشورهای حوزه قفقاز، آذربایجان، ترکیه و ایران دعوت میکنیم فیلمهای خود را برای ما ارسال کنند. داورهایی خارج از منطقه این فیلمها را قضاوت میکنند ونهایتا از هر کشور سه پروژه انتخاب میشود. در ادامه فیلمسازان منتخب برای ملاقات با تهیهکنندهها به ایروان دعوت میشوند و یک جایزه نیز به پروژهای که پتانسیل بالایی برای تولید مشترک داشته باشد، تعلق میگیرد.» او در پاسخ به سوالی مبنی بر چگونگی جذب سرمایه و حمایت مالی از فیلمسازان گفت: «مرکز فیلم ارمنستان سالی دو بار فراخوانی را ارائه میدهد و سرمایهای را در اختیار فیلمسازان ارمنی قرار میدهد. یکی از این جوایز را نخست وزیر ارمنستان برعهده میگیرد که حدود دو هزار دلار است. همچنین با نمایندههای مختلف از موسسات گوناگون جلساتی را برگزار میکنیم و اگر تمایل داشته باشند، همکاری را شروع میکنیم.»
علیرضا شجاع نوری نیز درباره تجربههای خود در زمینه تولید مشترک بیان کرد: « در زمینه تولید مشترک پول و جذب سرمایه تنها مسئله اصلی نیست، بلکه پیدا کردن علایق و سلایق مشترک اهمیت دارد. اگر این اتفاق بیفتد، نگرانی برای جذب سرمایه وجود نخواهد داشت.» او به وجود بازارهای مشترک فیلم بین کشورها اشاره کرد و افزود: «از نظر من مشکل اینجاست که دو کشور ایران و ارمنستان با وجود رسوم مشترکی که دارند شناخت کافی از یکدیگر ندارند، این شناخت میتواند در بازارهای مشترک شکل بگیرد. شناخت تهیهکنندههای کشورها موضوع مهم دیگری است که برای تولید مشترک باید اتفاق بیفتد. همچنین باید شرایطی مهیا شود که ایرانیها با فیلمهای ارمنستانی آشنا شوند.» آناهید آباد درباره تجربهاش برای تولید فیلم «یهوا» با کشور ارمنستان گفت:« سالهای طولانی است که پروژههای متعدد ایرانی را با همکاری کشور ارمنستان اجرا کردهام. یهوا نمونه خوب تولید مشترک به معنی واقعی کلمه بود و سرمایه و نیروهای دو کشور در عرصههای مختلف ساخت یک فیلم به خوبی با یکدیگر همکاری کردند.» او درباره راهکار قانونی که اینیسا مَکرِتاشیان به آن اشاره کرد، بیان داشت: «آقای تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در سال ۲۰۱۷ تفاهمنامه همکاریهای مشترک ایران و ارمنستان را منعقد کردند که این تفاهمنامه می تواند پایه قانونی محکمی برای ما در زمینه تولید مشترک باشد.»این کارگردان با اشاره به اشتراکات تاریخی و فرهنگی دو کشور افزود: « پتانسیلهای بالقوه و بالفعلی در دو کشور وجود دارد که میتواند اتفاقات خوبی را رقم بزند.» مدیر بخش بین الملل جشنواره سی و سوم با اشاره به صحبتهای اینسا مَکرِتاشیان درباره نبود بستر حقوقی گفت: «همان طور که خانم مَکرِتاشیان به درستی اشاره کرد، توافقنامه مشترک بین ایران و ارمنستان نداریم. فقدان این بستر قانونی به دلیل زمانبر بودن آن است، زیرا باید به تصویب دولتها و مجالس کشورها برسد. بین دو کشور بیانیهای از درک مشترک وجود دارد که بین مرکز سینمای ارمنستان و بنیاد سینمایی فارابی بسته شده است.» او در ادامه به انگیزههای بنیاد سینمایی فارابی برای تولید مشترک اشاره کرد و افزود :«در حال حاضر پروژهای با همکاری علیرضا شجاعنوری و آناهید آباد در حال انجام است و امیدواریم که این تولیدات مشترک گسترش پیدا کنند.»