پایه‌گذار پلتفرم «الیپ کو؟» همچنین از رایزنی‌های مفصلی که با دادستان اصفهان و معاون او در این خصوص داشته خبر داد و افزود: «با مجازی شدن ایستگاه‌های دوچرخه‌سواری و استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا، در حال تعریف و بسط نوع جدیدی از حمل‌ونقل در شهر اصفهان هستیم».
آقای فتحی! با بیان شمه‌ای از تاریخچه فعالیت شرکت پژواک‌افراز تجارت شروع کنیم.
سال 97، بعدازاینکه ایستگاه‌های دوچرخه شهرداری روبه تعطیلی می‌رفت، شرکت پژواک با سرمایه‌گذاری که انجام داد، پانزده ایستگاه را به همراه پانصد دوچرخه فعال کرد و تا اردیبهشت98 موفق شد روزانه چهار هزار سفر ایستگاه به ایستگاه داشته باشد. در خرداد98 بود که بحث توقیف و پلمب ایستگاه‌های دوچرخه‌سواری به خاطر ارائه خدمات به بانوان پیش آمد تا اینکه با رایزنی‌های مفصلی که با دادستانی اصفهان داشتیم، دوباره شروع به ارائه خدمات کردیم. پس از دی‌ماه پارسال بود که دوباره اجازه فعالیت پیدا کردیم؛ اما متأسفانه باز به دلیل ارائه خدمات به بانوان، اوایل امسال نیز این روند متوقف شد. درصدد انتشار اپلیکیشن «الیپ کو؟» بودیم تا دوچرخه‌های اشتراکی نسل چهار را وارد کار کنیم؛ اما بار دیگر ممنوعیت ارائه خدمات به بانوان اتفاق افتاد و به دنبال آن، انتشار اپلیکیشن نیز ممنوع شد. پس‌ازآن در جلساتی که با دادستان استان و معاون ایشان داشتیم، با توجه به اینکه فعالیت ما یک کسب‌وکار نو و نوعی مد حمل‌ونقل پاک و سالم است موردحمایت واقع شد؛ به‌خصوص که در شرایط کرونا مردم ترجیح می‌دهند به‌جای وسایل نقلیه عمومی از دوچرخه استفاده کنند. این‌گونه بود که موافقت شد از دوچرخه‌های اشتراکی در سطح شهر استفاده شود و مجوز انتشار اپلیکیشن نیز صادر و طی نامه‌ای به شهردار اصفهان اعلام کردند که شرکت می‌تواند اپلیکیشن «الیپ کو؟» را منتشر کند، مشروط بر اینکه خانم‌ها مجاز به دریافت خدمات نباشند.
پـــس بــانــوان از ســیـسـتــــم دوچــرخـه‌ســواری شـهـری حــذف شده‌اند؟
نمی‌شود این‌گونه گفت؛ ولی بالاخره این محدودیت برای بانوان وجود دارد؛ چون نمی‌توانند مستقیما از اپلیکیشن استفاده کنند. ما در اپلیکیشنمان خانم‌ها را رجیستر می‌کنیم؛ ولی اجازه استفاده در شهر اصفهان را به آن‌ها نمی‌دهیم.
یعنی اگر به سراغ کیوسک‌ها بروند، به آن‌ها خدمات ارائه می‌شود؟
خیر. ما به بانوان خدمات ارائه نـمـــی‌کــنـیــم.
درباره اپلیکیشن «الیپ کو؟» بیشتر توضیح دهید.
این پلتفرم، تنها پلتفرم بومی کشور است که مجوز دانش‌بنیان گرفته. «الیپ کو؟» اولین استارتاپ اصفهانی است که توانسته در شهرهای مختلف توسعه پیدا کند و سرویس‌های مختلفی دارد. در هر شهری بنا به توافقی که با شهرداری آن شهر دارد یک‌سری سرویس‌ها را ارائه می‌دهد. هم‌اکنون در شهرهای کیش، همدان و به‌زودی در دو سه شهر دیگر فعال می‌شود و به‌این‌ترتیب کسی که در شهر اصفهان رجیستر شده باشد، می‌تواند در شهرهای تحت‌پوشش ما از دوچرخه‌ها استفاده کند. تاکنون هم سرمایه‌گذاری بزرگی روی این پروژه انجام شده است. از مهر اپلیکیشن ما منتشر و فعالیت‌هایمان شروع شد. محور ما جنوب به شمال شهر است. از میدان آزادی تا دروازه دولت دوچرخه‌های اشتراکی وجود دارند. منطقه‌ای را تعریف کردیم، تست پایلوتمان را گرفتیم و به مناسبت روز اصفهان اطلاع‌رسانی عمومی کردیم. استفاده از آن نیز به این نحو است که اپلیکیشن «الیپ کو؟» را روی تلفن همراهتان نصب می‌کنید و دوچرخه‌های اطرافتان را می‌بینید. یک قفل QR هوشمند دارد که آن را به‌وسیله تلفن همراه اسکن کرده و هزینه‌اش را به‌صورت آنلاین یا از طریق شارژ کیف پول پرداخت می‌کنید. قفل به‌صورت اتوماتیک باز می‌شود و شما اجازه استفاده از دوچرخه را دریافت می‌کنید. زمان استفاده هم که تمام شد، می‌توانید هرجایی که خواستید، در همان منطقه‌ای که تعریف‌شده، دوچرخه را رها کنید. برنامه ما این است که اگر شهرداران مناطق حمایت کنند، هر هفته یک منطقه از مناطق شهرداری را به مناطق تحت پوششمان اضافه کنیم.
در شهرستان‌های استان هم می‌توان از خدمات «الیپ کو؟» استفاده کرد؟
هم‌اکنون با شورای شهر شهرستان‌های شاهین‌شهر، خمینی‌شهر و نجف‌آباد رایزنی کرده‌ایم و منتظریم تا میزان حمایت آن‌ها را ببینیم. نکته اصلی اینجاست که حمل‌ونقل اشتراکی شامل دوچرخه، اسکوتر برقی و خودروی برقی هزینه‌های بالایی در لجستیک و حراست دارد. یعنی به‌غیراز اینکه ما باید زیرساخت، نرم‌افزار و تجهیزات تأمین کنیم، هزینه‌های جاری زیادی هم دارد؛ مثل تعمیر و نگهداری، تیم پشتیبانی، پشتیبانی تلفنی 24ساعته، کال‌سنتر، مرکز مونیتورینگ، تیم لجستیک میدانی، تیم حراست میدانی و… . بنابراین اگر به‌عنوان یک مد حمل‌ونقل به آن نگاه کنیم، باید مانند اتوبوس و مترو به آن سوبسید داده شود و درصورتی‌که این سوبـسـیـد و حـمـایــت تــوســط شهرداری و شورای شهر انجام شود، توسعه‌اش بسیار سریع‌تر اتفاق می‌افتد و به‌این‌ترتیب خیلی زود می‌توانیم مناطق بیشتری را تحت‌پوشش قرار دهیم و تجهیزات بیشتری را تأمین کنیم و کیفیت خدمات را افزایش دهیم. به همین خاطر، توسعه خدمات ما در دیگر شهرها بسته به میزان حمایتی است که در هر شهر از سوی مدیریت شهری انجام می‌شود.
تاکنون چه تعداد دوچرخه و سفر شهری را پشتیبانی کرده‌اید؟
تعداد دوچرخه‌ها بنا به تقاضا به‌مرور افزایش می‌یابد. مدل این سرویس به این صورت است که ما یک‌سری پارکینگ و ایستگاه مجازی تعریف کرده‌ایم که هرجا تقاضا بیشتر باشد، تعداد بیشتری دوچرخه را به ناوگان اضافه می‌کنیم. اکنون در شهر اصفهان 250 دوچرخه داریم که بنابه حمایت و درخواست‌ها افزایش می‌یابد. 250 دوچرخه دیگر هم در انبار برای پشتیبانی تعمیراتی‌ها داریم که مجموعا پانصد دوچرخه پابه‌رکاب در اختیار داریم. طرح جدیدی نیز به شهرداری اصفهان ارائه کرده‌ایم تا ناوگانمان را به هزار دوچرخه افزایش دهیم.
در چه ساعت‌هایی خدمات ارائه می‌دهید؟
این مدل ارائه خدمت 24ساعته و در هفت روز هفته است؛ اما حالا با توجه به محدودیت‌های کرونایی و این مسئله که تیم لجستیک و حراست ما به خاطر محدودیت‌های رفت‌وآمدی که به‌تازگی اعمال‌شده نمی‌تواند به‌صورت 24ساعته فعال باشد، فعلا 8 صبح تا 6 بعدازظهر است؛ ولی پس از رفع محدودیت‌ها به حالت قبل بازمی‌گردد.
هزینه استفاده از دوچرخه‌ها چگونه محاسبه می‌شود؟
طبق تعرفه‌ای که داریم، از کاربر دپوزیت (تضمین و ودیعه در زمان اجاره دوچرخه) نمی‌گیریم. کاربر به میزانی که می‌خواهد می‌تواند به‌وسیله پرداخت آنلاین یا با شارژ کیف پول، هزینه‌اش را پرداخت کند. هزینه هر سفر نیم‌ساعته سه هزار تومان است.
گفتید کاربر می‌تواند دوچرخه را در پایان سفر هر جا که خواست رها کند، این‌گونه مشکلی برای او یا دوچرخه ایجاد نمی‌شود؟
ما یک‌سری سامانه‌های امنیتی و تیم لجستیک و حراست و ژئوفنس (حصار الکترونیک جغرافیایی) داریم که نباید از این ژئوفنس‌ها خارج شوند، بنابراین بدون مقررات نیستیم؛ ولی مدل این فعالیت تجاری این‌گونه است که دوچرخه‌ها به‌صورت اشتراکی باشد، از هرجایی که دریافت می‌کنند، هرجایی هم که خواستند می‌توانند رها کنند.
گستره جغرافـیـایی کــه در نظر گرفته‌اید، چه مـنـاطــقـی را شامل می‌شود؟
به‌مرور که ما مناطق تحت‌پوشش را افزایش می‌دهیم، در اپلیکیشن مشخص می‌شود. فعلا از میدان آزادی، حدفاصل چهارباغ و خیابان توحید تا دروازه دولت و میدان نقش‌جهان این مناطق را تعریف کرده‌ایم و اگر شهرداران دیگر مناطق حمایت کنند، این رویه را توسعه داده و اطلاع‌رسانی می‌کنیم. کاربران باید دوچرخه‌ها را در معابر اصلی یا خیابان‌ها بگذارند و از بردن آن به پارکینگ‌ها، محل‌های مسقف، کوچه‌های بن‌بست و منازل ممانعت کنند. در چند روز گذشته تیم حراست ما به‌وسیله سامانه جی‌پی‌اس از داخل خانه‌های مردم چندین دوچرخه را بازیابی کرده‌اند؛ بنابراین باید قوانین را رعایت کنند.
اهم قوانین استفاده از این دوچرخه‌ها چیست؟
در اول کار برای احرازهویت باید عکسی سلفی به همراه کارت‌ملی ارسال کنند. تیم احرازهویت ما ظرف چند دقیقه تا چند ساعت، بسته به تعداد درخواست‌ها، عکس و هویت کاربر را تأیید می‌کنند و کاربر پس‌ازآن به‌راحتی می‌تواند بدون مراجعه به شخص خاصی از دوچرخه استفاده کند. گام بعدی این است که در زمان تحویل دوچرخه هزینه را پرداخت کنند؛ اگر مثلا تعرفه سی‌دقیقه‌ای را انتخاب کرده باشند و بیش از آن دوچرخه را در اختیار بگیرند، به ازای هر دقیقه 30درصد بیشتر از نرخ معمول جریمه می‌شوند. باید دوچرخه را قفل کنند، دکمه پایان سفر را بزنند و مجددا درخواست بدهند تا بتوانند دوباره استفاده کنند یا اینکه از همان ابتدا تعرفه‌هایشان را یک‌ساعته، یک‌ساعت‌ونیمه یا دوساعته انتخاب کنند. برای پایان سفر هم باید بلوتوث تلفن همراهشان را روشن کنند، قفل را ببندند و دکمه پایان سفر را بزنند.
آیا کاربر می‌تواند برای یک روز کاری دوچرخه را در اختیار بگیرد؟
خیر. به دلیل تعداد کم دوچرخه‌ها، حداکثر زمان استفاده دو ساعت است. ما طی تجربه دوساله‌مان در اصفهان متوجه شده‌ایم که اصفهانی‌ها بیشتر از یک‌ساعت‌ونیم تا دو ساعت از دوچرخه‌ها استفاده نمی‌کنند. امکان دیگری هم که وجود دارد، پارک موقت دوچرخه است. یعنی کاربر پایان سفر را نمی‌زند. مثلا به بانک مراجعه می‌کند، دم بانک قفل دوچرخه را بدون اینکه پایان سفر را بزند می‌بندد و وقتی کارش تمام شد، دوباره قفل دوچرخه را از طریق اپلیکیشن باز می‌کند و زمانی که سفرش به اتمام رسید، پایان سفر را می‌زند.
اگر در زمان استفاده مشکل فنی ایجاد شد، کاربر باید چه کاری انجام دهد؟
دو گزینه وجود دارد. یکی اینکه از طریق اپلیکیشن درخواست پشتیبانی بدهد. این‌گونه تیم پشتیبانی ما 24ساعته با کاربر تماس می‌گیرد و به محل می‌آید. دیگر اینکه می‌توانند با شماره‌های پشتیبانی تماس بگیرند تا همکاران ما راهنمایی‌شان کنند. اگر مشکل از سامانه ما یا اختلال در اینترنت باشد یا حتی قفل باز نشود، کیف پول کاربر مجددا شارژ می‌شود یا پول به حسابشان برمی‌گردد.
در صورت بروز حوادث رانندگی، آیا کاربران مشمول بیمه می‌شوند؟
هزینه‌ای که ما دریافت می‌کنیم شامل هزینه بیمه هم هست. تمام دوچرخه‌های ما بیمه بی‌نام است و طبق ضوابط بیمه خدمات ارائه می‌کنیم. این‌گونه اگر خدای‌ناکرده حادثه‌ای رخ دهد، کاربر تحت‌پوشش بیمه قرار می‌گیرد.
در دوره جدید فعالیت ایستگاه‌های دوچرخه‌سواری، استقبال مردم چگونه بوده است؟
در دو هفته گذشته نزدیک به دوهزار نصب اپلیکیشن داشته‌ایم و هرروز هم درخواست‌ها بیشتر می‌شود. اکنون هم به خاطر اینکه محدوده کوچک است، مردم تقاضای افزایش منطقه دارند. مثلا توقع دارند اگر دوچرخه را در دروازه شیراز دریافت کرده‌اند، بتوانند تا سه‌راه سیمین بروند. ما نیز در حال رایزنی برای افزایش مناطق تحت‌پوشش هستیم.
آیا در آیــنــده بـرنــامــه‌ای بـرای گسـتــرش، تجهیز و استــفـاده از تکنولوژی‌های جدید در این زمینه را دارید؟
نوع دوچرخه‌هایی که الان در اصفهان استفاده شده است، دوچرخه‌های نسل قدیم ماست. اگر بتوانیم با شهرداری اصفهان به توافق برسیم، پانصد دستگاه دوچرخه با تکنولوژی روز دنیا وارد می‌کنیم. این دوچرخه‌ها «شفت درایو» و بی‌نظیر هستند. علاوه بر این، تکنولوژی‌های ویژه‌ای دارند؛ مثلا بدون زنجیر هستند یا لاستیکشان پنچر نمی‌شود. ترمزهایشان دیسکی است و بدنه‌های آلومینیمی دارند. این‌گونه افتادگی و پارگی زنجیر و پنچری چرخ و خرابی ترمز نخواهیم داشت. از سوی دیگر در حال رایزنی برای استفاده از اسکوترهای برقی هستیم تا بتوانیم در محدوده‌هایی مثل چهارباغ و مناطق طرح ترافیک و جاهایی که مسیر دوچرخه‌سواری دارد، اسکوتر برقی اشتراکی در اختیار مردم بگذاریم.
