تبلور هویت دانشجویی در « زاینده‌رود»

سیاوش گلشیری دبیر چهارمین دوره جشنواره سراسری دانشجویی داستان کوتاه زاینده‌رود از زمان شروع ایده برگزاری جشنواره‌ای تحت عنوان جشنواره داستان دانشجویی می‌گوید: «در سال 93 که زنده‌یاد داریوش اسماعیلی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی اصفهان بود، درصدد بودیم که پروژه‌ای را برنامه‌ریزی کنیم تا هم تداوم برگزاری داشته و هم از هویتی دانشجویی برخوردار باشد. اولین پیشنهادی که مطرح شد، بحث جشنواره داستان کوتاه بود که به صورت دانشجویی و سراسری برگزار شود. مراحل اداری و تصویب این جشنواره اتفاق افتاد و در نهایت فراخوان اولین دوره جشنواره داستان کوتاه دانشجویی زاینده‌رود را با همکاری معاونت فرهنگی علوم پزشکی اصفهان اعلام کردیم و درنهایت در خرداد سال 94 اختتامیه اولین دوره با حضور مهمانان مهم و سرشناسی مانند زنده یاد کوروش اسدی، ابوتراب خسروی و علیرضا سیف الدینی و دیگران برگزار شد.»
او ادامه می‌دهد: «بعد از برگزاری دوره اول مقرر شد که جشنواره به صورت دوسال یک‌بار برگزار شود و بر همین منوال، دوره دوم در سال 96 با داوری خانم بلقیس سلیمانی، آقای مهدی یزدانی خرم و خود من برگزار شد و دوره سوم هم در سال 98 با حضور آقای شاپور بهیان، آقای ابراهیم دمشناس و آقای احمد ابوالفتحی به عنوان داور برگزار شد و اختتامیه دوره چهارم هم در خرداد سال 1400 برگزار خواهد شد.»
گلشیری پافشاری بر هویت دانشجویی جشنواره را یکی از مؤلفه‌های اصلی برگزاری این رویداد می‌داند: «آن چیزی که برای ما اهمیت دارد و فکر می‌کنم بر همین اساس باید بر آن پافشاری کنیم، شکل دانشجویی‌بودن است. بحث دانشجویی‌بودن با خودش مواردی را می‌آورد که اهمیت بالایی دارد؛ یکی اینکه جشنواره‌های دانشجویی مانند جشنواره‌های دیگر قرار نیست پر زرق و برق باشند. مسئله بعدی این است که با علم به اینکه سیستم آموزشی کشور در زمینه داستان کار چندانی نکرده و در دانشگاه‌ها کمتر در حوزه داستان کار شده است، سعی کنیم دانشجویان علاقه‌مند به داستان را به صورت تخصصی و حرفه‌ای جذب و حمایت کنیم. علاوه بر اینکه دانشجو مطالبات خاص خودش را دارد و نگاهی متفاوت که او را به نسبت افراد دیگر جامعه متمایز می‌کند و این مسئله باعث می‌شود فضای ویژه‌ای برای این جشنواره ایجاد شود که با سایر جشنواره‌ها متفاوت باشد. البته بحث‌هایی هم مطرح شد که بخشی را در جشنواره داشته باشیم تا جشنواره جنبه عمومی‌تر پیدا کند، اما نکته مهم در همین مسئله بود که این جشنواره در درون دانشگاه تعریف می‌شود و مسئله‌اش دانشجو و حمایت از جوانانی است که می‌خواهند در مسیر حرفه‌ای داستان‌نویسی ورود کنند.»
این داستان‌نویس می‌افزاید: «این جشنواره می‌تواند به جدی‌ترشدن نگاه به داستان، آن هم در سطح دانشگاه یاری‌رسان باشد. برای این هدف هم کارگاه‌هایی را در طول این چهار پنج سال تحت عنوان سه شنبه‌ها با داستان طراحی و اجرا کردیم که متاسفانه روند مداومش با پیشامد شیوع ویروس کرونا متوقف شد.
در این جلسات منظم که مدتی در دانشگاه اصفهان و بعد در مرکز آفرینش‌های ادبی قلمستان برگزار می‌شد تعداد بسیاری از دانشجویان فعالانه حضور پیدا می‌کردند و مهمانان مختلفی در جلسات حضور داشتند.»
گلشیری ورود برخی از برگزیدگان به عرصه داستان‌نویسی حرفه‌ای را نتیجه مداومت در برگزاری و اهمیت قائل شدن برای نگاه جوانان قلمداد می‌کند: «وقتی به سه دوره پیشین جشنواره نگاه کنیم متوجه می‌شویم اکثر دانشجوهایی که برگزیده شدند در حال حاضر یا کتاب منتشر کرده‌اند یا کتابی در دست انتشار دارند و این مسئله از منظر من سرمایه بزرگی است. معرفی جوانانی که با شور و اشتیاق در حوزه داستان در حال کار هستند اتفاق مهمی است که جشنواره زاینده‌رود در این سه دوره موفق به انجام آن شده است. به نظرم بعد از چندین دوره برگزاری جشنواره داستان کوتاه زاینده رود جایگاه خودش را پیدا کرده است.»
دبیر جشنواره داستان زاینده‌رود درباره بخش ویژه  «دانشجویان ایرانی خارج از کشور» می‌گوید: «بخش دانشجویان ایرانی خارج از کشور را از دوره سوم به جشنواره اضافه کردیم و اتفاقا داستان‌هایی در این بخش به دست ما رسید. این بخش برای اهمیت‌دادن به دانشجویان خارج از کشور در نظر گرفته شده تا آن‌ها هم بتوانند داستان‌هایشان را به جشنواره‌ای که متعلق به خودشان است ارسال کنند و از این طریق آثارشان دیده شود. این را هم باید در نظر داشت که حضور دانشجویان خارج از کشور می‌تواند نگاه‌های تازه و جدیدی را با خودش به همراه بیاورد که به تنوع نگاه‌ها در جشنواره کمک می‌کند.»
این استاد دانشگاه همچنین از چاپ یا انتشار داستان‌های برگزیده هم در قالب کتاب یا لوح فشرده خبر می‌دهد: «آثار  برگزیده در دوره اول به صورت کتابچه البته با تیراژ محدود چاپ شد و در دوره‌های دوم و سوم هم به دلیل وجود مشکلات مالی، داستان‌های برگزیده در قالب لوح فشرده آماده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت. مضاف بر اینکه برخی از داستان‌های برگزیده در مجلات مختلف چاپ شدند. برای مثال بعضی از داستان‌ها تحت عنوان یک پرونده مشخص در مجله «برای فردا» چاپ شد و با بعضی از دانشجویان برگزیده هم مصاحبه‌هایی انجام شد.» گلشیری به برنامه بزرگداشت پیشکسوتان داستان اصفهان در جشنواره زاینده رود هم اشاره می‌کند: «در هر دوره سعی می‌کنیم بزرگداشت یک یا دو نفر از پیشکسوتان داستان اصفهان را در جشنواره زاینده رود برگزار کنیم و به بررسی آثار این عزیزان بپردازیم. بزرگداشت محمد کلباسی از جمله این برنامه‌ها بود که در دوره‌های پیشین برگزار شد و امیدوارم با کمک مسئولان بتوانیم امسال هم برنامه بزرگداشت پیشکسوتان داستان اصفهان را اجرایی کنیم.» او به آینده این جشنواره و هدف‌گذاری بلندمدت آن هم می‌پردازد: «کار فرهنگی یک امر بلندمدت است و ثمره آن هم با کار کوتاه‌مدت و مقطعی به دست نمی‌آید. شما باید سرمایه‌گذاری‌هایی انجام دهید تا سال‌های آینده اتفاقات خوبی رقم بخورد. شاید اصلا کاری که در حال انجام است خیلی به چشم نیاید، اما در آینده فرهنگ تأثیر داشته باشد. برای جشنواره زاینده‌رود هم اموری مثل زنده نگه داشتن زبان فارسی و اهمیت‌دادن به نسل جوان در اولویت است و قطعا با استمرار این جشنواره می‌توان این اهداف را دنبال کرد.» گلشیری که صحبت‌هایش را با یاد داریوش اسماعیلی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی اصفهان آغاز کرده بود، در صحبت‌های پایانی‌اش هم از او می‌گوید: «سال گذشته به شکل خیلی ناباورانه داریوش اسماعیلی را از دست دادیم. مرحوم اسماعیلی در معاونت فرهنگی جهاد زحمت بسیار زیادی برای شکل گیری و زنده‌نگهداشتن این جایزه متحمل شدند و امسال جای ایشان بسیار خالی است. با این حال امیدوار هستیم که تلاش‌های ایشان را پیگیری کنیم و بتوانیم جشنواره را به خوبی برگزار کنیم.»