صدای سگ، یک لحظه هم قطع نمیشود. پسربچه دست مادرش را محکم میفشارد و جیغ میزند: «از اینجا برویم… . الان سگ مرا گاز میگیرد.» پسربچه از مادرش میخواهد که با عجله از سگ و صاحبش فاصله بگیرد. / سگ گردانی
با ترس و لرز پشت سرش را نگاه میکند و باز فریاد میزند. شاید این صحنه آشنایی باشد که خیلی از شهروندان، هنگام قدمزدن یا رفتوآمد به پارک جنگلی ناژوان با آن روبه رو شده باشند. / سگ گردانی
افرادی که پتهای خانگی خود را بدون داشتن قلاده به این مکان میآورند و بدون توجه به حقوق شهروندی و گلایههای باقی شهروندان آنها را آزاد میگذارند. بدون اینکه به این مسئله فکر کنند که حضور این حیوانات باعث آزار و اذیت دیگران یا بعضا صدمه زدن به آنها میشوند.
حضور افراد دارای سگ، این روزها به پدیدهای بسیار رایج تبدیل شده و تنها کافی است که برای چند دقیقهای در پارک جنگلی ناژوان قدم بزنید تا با انبوهی از این افراد روبهرو شوید.
افرادی که به گلایهها یا اعتراضهای دیگران نیز توجهی ندارند. از سوی دیگر برخوردهای قهری و بازدارنده پلیس در این باره نیز هنوز نتوانسته مانع از این مسئله شود. مریم کریمی، جامعهشناس در گفتوگو با ما به واکاوی پیامدهای سگ گردانی در پارک جنگلی ناژوان پرداخته است.
از نظر او گذار جامعه از سنت به مدرنتیه عامل اصلی فراگیرشدن پدیده سگ گردانی در جامعه و ساماندهی آن نیز نیازمند وضع قوانین جامع است.
این جامعهشناس با بیان اینکه نگهداری از پتهای خانگی به ویژه سگها این روزها، بین افراد مختلف فراگیر شده است، بیان میکند: افراد از این سگها نگهداری میکنند و آنها را به پارکهایی همچون ناژوان میآورند.
برخورد افراد با این پتها نیز مانند اعضای خانوادهشان است؛ چرا که انسان مدرن امروزی دارای فقدانهای احساسی است و اسیر فردگرایی شده و پیوندهایی که قبلا در خانواده یا دوستان داشته، اکنون رنگ باخته است.
درحالیکه انسان، همچنان نیازمند ارتباطات اجتماعی است و به هویت اجتماعی نیاز دارد؛ پس، انسان باید به گونهای این احساس را بازسازی کند. به گفته این جامعهشناس، در گذشته مناسبتها و مناسکها و رسم و رسومهای مختلف باعث میشد تا انسانها دور یکدیگر جمع شوند؛ درحالیکه اکنون این دورهمیها بسیار کمرنگتر شدهاند.
بهخاطر همین هم، افراد به سمت و سوی چیزهای دیگری میروند که بهواسطه آن بتوانند احساس محبتی را که نیاز دارند جبران کنند. یکی از این راهها اضافهکردن یک حیوان خانگی به جمعیت خانواده است؛ راهکاری که به وسیله آن بتوان احساسات و هیجانات را تخلیه کرد.
ورود حیوانات بدون قلاده در فضای باز ممنوع! / سگ گردانی
این دانشآموخته دکتری در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه سگها نسبت به سایر حیوانات دیگر دارای پیوند عاطفی بیشتری با صاحبان خود هستند، تصریح میکند: به خاطر همین هم نگهداری از آنها این روزها بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
البته یک سری از ویژگیها مثل سروصدای زیاد یا نیاز به پیاده روی در فضای باز و همچنین نجسبودن و (البته این به معنای بدرفتاری با حیوانات نیست و اتفاقا در اسلام بسیار توصیه شده است که با حیوانات با مهربانی رفتار کنید) نگهداری از سگ را به محل مناقشه تبدیل کرده است.
اما این روزها این پدیده تبدیل به امری رایج و فراگیر شده است و افراد بدون توجه به حقوق شهروندان و بدون استفاده از قلاده آنها را به بیرون از خانه و مکانهایی مثل پارک جنگلی ناژوان میآورند.
او با بیان اینکه نگهداری از پتهای خانگی بعضا برای خود این حیوانات نیز آسیبزاست، میگوید: برای مثال، برخی صاحبان، به خاطر سروصدای سگها، تارهای صوتی سگ را جراحی میکنند که این مسئله به نوعی حیوانآزاری به شمار میآید.
کریمی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه برای سگ گردانی در اماکن عمومی درحال حاضر بایدها و نبایدها یا قوانین جامعی وجود ندارد، بیان میکند: درحالی که باید سازوکار درستی در این باره در نظر گرفته شود و از سوی دیگر هم رفتارهای قهری و بازدارنده در این باره نمیتواند چندان مؤثر عمل کند.
لزوم بازنگری در قوانین
این جامعهشناس در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه اکنون داشتن پتهای خانگی در کشورهایی مثل آمریکا و برخی دیگر از کشورهای اروپایی نیز رایج است، بیان میکند: اما این به آن معنا نیست که افراد اجازه دارند آنها را به هر نقطه شهر و بدون هیچ ضابطهای بیرون بیاورند و حقوق باقی شهروندان را نادیده بگیرند.
برای مثال، شهروندی که میخواهد سگ خود را به بیرون از خانه بیاورد، حتما باید از باکس مخصوص یا پوزبند برای آن استفاده کند. یا اینکه افراد اجازه ندارند پتهای خانگی خود را به برخی از مکانها مثل رستورانها و… ببرند و در این صورت برای آنها جریمههای سنگینی اعمال میشود.
پس نگهداری از سگ در ایران نیز مستلزم وضع قوانین خاص است؛ قوانینی که به واسطه آنها بتوان حقوق سایر شهروندان را رعایت کرد و به آن احترام گذاشت.