نقش درآمد پایدار در توسعه پایدار شهری

از مهم‌ترین مسائل شهرداری‌ها در سرتاسر جهان ایجاد منابع کافی مالی برای تأمین هزینه خدمات ارائه‌شده است. به‌طورکلی درآمد شهرداری‌ها از دو منبع تأمین می‌شود:
1- منابع داخلی 2- منابع خارجی
 منابع درآمدی داخلی آن دسته از درآمدهایی هستند که مستقیما توسط شهرداری‌ها و به‌صورت عوارض و بهای خدمات گوناگون که بیشتر مربوط به اراضی و املاک هستند وصول می‌شوند. منابع درآمدی خارجی به آن دسته از درآمدهایی طلاق می‌شود که به جهت ارائه خدمت از طرف شهرداری وصول نمی‌شود؛ ازجمله درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و مشارکت با شهرداری در اجرای پروژه‌های مختلف، فروش اوراق مشارکت، کمک‌های دولتی و… است.
 و اما نوع دیگری از تقسیم‌بندی درآمدی نیز برای شهرداری‌ها وجود دارد که در ماده 29 آیین‌نامه مالی شهرداری‌ها به آن اشاره‌شده است. بر این اساس درآمد شهرداری‌ها به شش‌دسته تفکیک می‌شود:
 1) درآمد ناشی از عوارض عمومی (درآمدهای مستمر)
2) درآمدهای ناشی از عوارض اختصاصی
3) بهای خدمات و درآمدهای مؤسسات انتفاعی شهرداری
4) درآمدهای حاصل از وجوه و اموال شهرداری
5) کمک‌های اعطایی دولت و سازمان‌های دولتی
6) اعانات و کمک‌های اهدایی اشخاص و سازمان‌های خصوصی و اموال و دارایی‌هایی که به‌طور اتفاقی یا به‌موجب قانون به شهرداری تعلق می‌گیرد.
رشد سریع شهرنشینی و معضلات و پیچیدگی‌های شهرهای امروزی، موجب گستردگی و تنوع وظایف و خدمات شهرداری‌ها شده است؛ به‌طوری‌که در حال حاضر به سازمان‌هایی چندوجهی و پیچیده تبدیل شده‌اند. در این میان انتظارات و خواسته‌های شهروندان نیز با گسترش ارتباطات و مدرنیزه شدن همه امور روزبه‌روز در حال افزایش است و مستلزم توسعه خدمات شهری است. بنابراین رعایت حقوق شهروندی طلب می‌کند که با این پدیده روبه گسترش، سنجیده و با برنامه‌ریزی برخورد شود. فعالیت‌های شهرداری‌ها ویژگی‌های خاصی دارد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود؛ ازجمله این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
گستردگی وظایف
شهرداری‌ها وظایف مختلف، گوناگون و حتی گاهی  متضاد را بر عهده دارند که شاید در میان سایر سازمان‌ها و ارگان‌ها بی‌نظیر باشند. حفظ سلامت، زیبایی، رفاه و آسایش و نظم شهری ازجمله این وظایف هستند که در گستره شهرسازی، فضای سبز، پاکیزگی محیطی و امور تفریحی و غیره قابل‌مشاهده هستند.
نحوه تأمین اعتبار
شهرداری‌ها با توجه به خودکفایی مالی آن‌ها باید برای تأمین بودجه موردنیاز خود به‌صورت مستقل کسب درآمد کنند.
وابستگی مالی شهرداری‌ها به شرایط جامعه
باوجوداینکه شهرداری‌ها دارای سیستم بودجه‌بندی و برنامه‌ریزی هستند، ولی از آنجایی که بیشترین سهم در درآمد شهرداری‌ها مربوط به عوارض ساختمانی است بنابراین درآمد آن‌ها تحت تأثیر تغییرات اجتماعی، اقتصادی، طبیعی و سیاسی روز است که موجب عدم اجرای برنامه‌های از پیش تعیین‌شده در توسعه شهری می‌شود.
وظایف فوریتی و ضروری
یکی از ویژگی‌های مهم شهرداری‌ها مربوط به ماهیت اضطراری و فوریتی بودن برخی از وظایف آن‌هاست. ازجمله نظافت سطح شهر، جمع‌آوری زباله، آبیاری فضای سبز و رفع موانعی که بعضا در سطح شهر ایجاد می‌شوند و این وظایف را نمی‌توان به تأخیر انداخت، زیرا موجب بر هم خوردن نظم و زیبایی و سلامت شهری می‌شوند.
 با دقت نظر در آنچه بیان شد درآمد شهرداری‌ها وابستگی شدیدی به ساخت‌وساز در سطح شهر دارد، بنابراین ازاین‌رو قوانینی برای بررسی و تصویب در دستور کار قرار دارد تا از وابستگی شهرداری به درآمدهای ناپایدار بکاهد؛ مانند: قانون مالیات بر ارزش‌افزوده که می‌تواند به‌عنوان یکی از راهکارهای ممکن در این خصوص مطرح باشد. اما ازجمله راهکارهای دیگری که می‌توان در تحقق درآمدهای پایدار بدان اشاره کرد: استفاده از منابع درآمد شهرداری‌ها برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف است. شهرداری می‌تواند با استفاده از امکانات و ابزارهایی که در اختیار دارد در زمینه‌های مختلفی سرمایه‌گذاری کند و معمولا این نوع از سرمایه‌گذاری‌ها یا بازده کوتاه‌مدت دارند  یا بازده بلندمدت اما درنهایت هر دو به حصول درآمد برای شهرداری منجر می‌شوند.