عکاس در ساحت عکاس

آرشیو ثبت‌های رضانور بختیار از اقصی‌نقاط اصفهان و کاشان و دیگر شهرهای ایران، بازارها، صنایع، شهر و بافت شهری در زمان‌های مختلف و برگزاری تعداد بسیاری نمایشگاه در ایران و جهان و چاپ کتاب‌های متعدد، گواه این مدعاست که از هنرمندان سخت‌کوش و پرکار عکاسی‌مان بوده است و به‌جرئت می‌توان گفت پس از ارنست هولستر، بختیار کسی است که ریزبینانه و دقیق به اصفهان پرداخته است که چون میراثی ارزشمند در دفتر هنر عکاسی‌مان ماندگار است. هرکس که در این عرصه، زمان و انرژی فراوانی صرف کرده باشد، خوب می‌داند که نیم‌قرن مداوم عکاسی و از عهده آن خوب‌برآمدن چه‌کار گران‌بها و مشکلی است؛ آن‌هم درزمانی که عکاسی‌کردن و داشتن ملزومات آن بسی دشوار و گاهی ناممکن بوده است.
مشکلاتی چون هزینه‌های تهیه فیلم و ظهور عکس، سختی سفرهای ضروری برای جمع‌آوری و آرشیو کردن عکس‌ها و ناآشنایی مردم جامعه با عکاسی مستند و غیره؛ همچنین نگهداری از آن‌ها از موانعی بوده که عکاسی‌کردن از جغرافیای ساکن و مردم و حاشیه‌ها را سخت‌تر و گاهی ناممکن می‌کرد. بااین‌همه بوده‌اند عکاسانی که ده‌ها سال، بی‌وقفه و مداوم در همان وضعیت و شرایط دشوار کار کرده‌اند و رضانور بختیار یکی از همان هنرمندان است.
اگر بخواهیم درباره شیوه عکاسی او دقیق شویم و آن را موردبررسی قرار دهیم قبل از هرچیز باید به طیف‌های مختلف عکاسان و رویکردهای مختلف آن‌ها در طول تاریخ اشاره ‌کنیم.
در طـــول دوره‌هـــای مـــختلـــف، جـــنبـــش‌هـــا، سبـــک‌ها و مکاتب گوناگونی در عکاسی شکل گرفتند که به فراخور ماهیت و اهدافشان شیوه‌های خاصی در عکاسی در پیش گرفتند که منجر به تولید آثاری با شاخصه‌های گوناگون شد؛ به‌طور مثال، عکاسان پیکتوریالیست که منشعب از گروه «حلقه  اتحاد عکاسان پیوسته» بودند به تقلید از نقاشان هم‌زمان خود صحنه‌های چیدمان شده روایتگرِ یک واقعه تاریخی یا مذهبی را عکاسی می‌کردند و با ایجاد فوکوس نرم، چرب‌کردن لنز یا محو کردن عکس هنگام چاپ سعی در نزدیکی عکس به آثار نقاشی داشتند. یا گروه عکاسان جدایی‌طلب با ایجاد حداکثر عمق میدان وضوح و ثبت بیشترین جزئیات در عکس و توجه ویژه به فرم، سعی در عکاسی برخلاف رویکرد پیکتوریالیست‌ها داشتند یا دادائیست‌ها و سوررئالیست‌ها که با ترکیب چند عکس اقدام به کارهای فتومونتاژ و فتوکلاژ و غیره می‌کردند و بسیاری مثال دیگر ازاین‌دست که می‌توان برشمرد.
در ادامه نیز رویکردها و مکاتب مختلفی پدید آمد که تکنیک‌های خاص خود را برای بازنمایی به کار می‌گرفتند. بعدها عکاسی مفهومی و اجرای ایده‌های گوناگون با عکاسی به آن اضافه شد و این تنوع نگاه و تکنیک و روش، هنوز در دوران معاصر نیز به قوت خود باقی است که در این مطلب فرصت پرداختن کامل به آن‌ها نیست.غرض اینکه همه این نوع برخوردها و پرداختن به شیوه‌های متفاوت به دلیل یک هدف مشخص و غایی بود: تولید عکس به‌عنوان اثر هنری فاخر به‌مانند بقیه آثار هنری که در مکانی مانند موزه یا گالری‌ها نگهداری می‌شوند و تمام این تلاش‌ها در طول تاریخ، باعث شناخته‌شدن عکس به‌عنوان اثر هنری بوده‌اند. این هدف‌گذاری و مواجهه با عکاسی، همواره باعث بروز چندین دسته از عکاسان شده است که با شیوه‌های خاص خود به‌دنبال فعالیت در شاخه عکاسی هنری بوده‌اند و در بسیاری موارد به عکاسی از شی‌ئی یا امری غیرمتعارف می‌پردازند.
اما دسته بزرگی از عکاسان از اوان تاریخ ظهور عکاسی تاکنون، عکاس به‌مثابه عکاس هستند، با مدیوم عکاسی قائم‌به‌ذات برخورد می‌کنند و سعی بر انجام عمل عکاسی به بهترین نحو با تکنیکی دقیق و وضوح و ترکیب‌بندی خوب و پایدار دارند. این قشر از عکاسان معمولا به دنبال عکاسی از شیء یا امری غیرمتعارف نیستند و به بازنمایی عینی سوژه و محیط می‌پردازند. برخورد با سوژه به شیوه‌ای رئال و واقع‌گرایانه، دقت بالا و استفاده بهینه از نور نیز از دیگر خصیصه‌های چنین عکاسانی است و برخی در اصطلاحی غیررسمی، شیوه این دسته از عکاسان را عکاسی کلاسیک می‌نامند.
آن‌ها معمولا در ژانرهای گوناگون؛ اعم از پرتره، طبیعت، مستند، معماری، شهر، عکاسی صنعتی و غیره فعالیت دارند. از دیگر نکات مهم شیوه آن‌ها، دقت و وسواس در چاپ عکس به شکلی قابل‌قبول و بی‌نقص بود.
رضانور بختیار جزو این دسته از عکاسان محسوب می‌شود که تمام خصایصی که ذکر شد در کارهایش مشخص است. او بر تکنیک‌های عکاسانه اشراف کاملی داشته است؛ همچنین به فراخور شناخت بسیار خوبی که از نور داشته در عکس‌هایش، کنترل دقیق آن و وضوح و کیفیت بالا و جزئیات تصویر به‌خوبی قابل‌مشاهده هستند؛ عکس‌هایی که پیش از هر چیزی باید اذعان کرد بسیار کم‌نقص و درست هستند.
عکس‌های بختیار در ژانرهای گوناگون؛ اعم از عکس‌های معماری از آثار و بناهای تاریخی اصفهان از زوایایی چشم‌نواز، عکس‌های پرتره از بزرگان این شهر و عکس‌های مستند از خیابان‌ها و مردم و بافت شهری در دهه‌های پیشین، امروز مانند گنجینه‌ای هستند که سند مشخصی از تاریخ، فرهنگ و شمایل شهر در آن برهه از زمان است و هرچه از زمان این عکس‌ها می‌گذرد بر ارزش آن‌ها افزوده می‌شود. او در بعضی از شاخه‌ها؛ چون عکاسی صنعتی و تبلیغاتی از اولین کسانی است که در ایران به آن پرداخت و به‌اصطلاح از پیشگامان این عرصه محسوب می‌شود. رضانور بختیار در تاریخ عکاسی ما چهره‌ای مثال‌زدنی است که به مدد سالیان بسیاری که در کار عکاسی بوده، امروز جزو کسانی است که می‌توان برای کاوش در حال‌ و روز عکاسی دهه‌های گذشته در کشورمان، آثار و فعالیت‌هایش را موردبررسی و مداقه قرار داد.