فیلم‌هایی که از آن من نیست

در سیاره مریخ تنها دغدغه نوجوانان درس‌خواندن و قبول‌شدن در کنکور و پیدا‌کردن یک شغل نان‌و‌آب‌دار است و به هیچ‌چیز دیگری فکر نمی‌کنند. اما در سیاره زمین اوضاع کمی متفاوت است؛ نوجوانان زمینی می‌خواهند کاری بیشتر از درس‌خواندن انجام دهند آن‌ها می‌خواهند مفید باشند و بسیار مشتاق دیده‌شدن و پرورش استعدادهایشان هستند.

شاید تنها دغدغه مشترک همه نوجوانان زمینی دیده شدن و به کار بستن استعدادهایشان باشد؛ اما اکثرا نمی‌توانند استعدادهای خودشان را بشناسند یا آن‌ها را پرورش دهــند. گاهی جامعه بستری برای برخی نوجوان‌ها آماده می‌کند که آن‌ها بتوانند استعدادهایشان را نشان دهند. یکی از این بسترها جشنواره فیلم کودک و نوجوان است که هرساله در اصفهان برگزار می‌شود.
عادل سلیمانی که خود خبرنگار و داور نوجوان جشنواره کودک و نوجوان است، در این باره شرح می‌دهد: «دستیابی به فرصت و موقعیت یک دغدغه همگانی است؛ در جشنواره کودک و نوجوان فقط بیست‌و‌هفت‌نفر از نوجوانان موقعیتی به دست آوردند تا استعداد خبرنگاری خود را به رخ بکشند و توانایی خود را اثبات کنند؛ اما این فرصت و موقعیت برای همه پیش نمی‌آید.»
 همچنین او اعتراض خود را در رابطه با محدودیت سنی‌ای که برای فعالیت‌های هنری و اجتماعی وجود دارد، اعلام می‌کند و در این باره می‌گوید: «هروقت جایی برای عکاسی می‌روم، عدد پانزده برای من محدودیت ایجاد می‌کند و هیچ‌کسی حاضر نیست که این فرصت را به من بدهد و بعد قضاوت کند که از پس این کار بر می‌آیم یا نه.» نرگس پورسینا، داور و خبرنگار نوجوان جشنواره کودک و نوجوان درباره دغدغه‌های ذهنی‌اش می‌گوید: «تبعیض‌های جنسیتی و نابرابری‌های اجتماعی در هر جامعه‌ای بسیار ذهنم را درگیر کرده است و دوست دارم فعالیتی در این زمینه انجام دهم.» در علم روان‌شناسی مراحل رشد شامل کودکی، نوجوانی، بزرگ‌سالی اولیه، بزرگ‌سالی دوم و کهن‌سالی تقسیم‌بندی می‌شــود. تــا سن دوازده‌سالگی «کودکی» محسوب می‌شود و از دوازده‌سالگی تا حداکثر بیـــست‌وچـــهار‌‌ســـالگی «نوجوانی» است. بر اساس تعریف یونیسف درباره حقوق کودک، فرد تازمان اتمام هجده‌سالگی کودک محسوب می‌شود. نوجوانان زمینی برخلاف نوجوانان مریخی در عصر تکنولوژی بزرگ شدند و اطلاعاتی بیشتر از سنشان دریافت کردند. مهدی بلوری، خبرنگار هجده‌ساله جشنواره کودک و نوجوان در رابطه با دغدغه‌مندی نوجوانان می‌گوید: «بــزرگ‌تــرین مشکل هم‌سن‌های من دغدغه نداشتن است و بیشتر نوجوانان کنش‌های بعد از دوره نوجوانی را زودتر از سنشان انجام دادند و اطلاعــات و دانــسته‌های بــسیار وسیع‌تری نسبت به سنشان دارند.»
کودک و نوجوان شاید در یک دنیا زندگی کنند؛ اما سیاره مشترکی ندارند و تجربه‌ها، احساسات و خواسته‌های متفاوتی دارند؛ آن‌ها در نوع لباس‌پوشیدن، حرف‌زدن، وقت گذراندن و مهم‌تر از همه فکر‌کردن متفاوت هستند و این تفاوت نیازمند توجه ویژه‌ای است که فقط مختص والدین نیست؛ بلکه این توجه باید از سمت ارگان‌های مسئول ابراز شود. افرادبالای بیست‌سال که بزرگ‌سال محسوب می‌شوند و می‌خواهند برای نوجوانان فیلم بسازند یا داستان بنویسند، بهتر است در ابتدا نوجوانان این سیاره را بشناسند.
عـــارفه نیـــکبـــخت، نـــوجـــوان شانزده‌ساله در رابطه با نوجوانان می‌گوید: «شاید شما یادتان رفته است اما شما هم یک روزی همین سن را داشتید و زندگی شما و معضلاتتان با ما خیلی متفاوت است و ما نمی‌توانیم مثل شما زندگی کنیم و دغدغه‌های شما را داشته باشیم. لطفا نوجوان‌ها را موجوداتی که هیجانی تصمیم می‌گیرند و درگیر فوران هورمونی هستند نبینید.»
نوجوانان نیازمند مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و فعالیت‌های مخصوص خودشان هستند. جشنواره فیلم کودک و نوجوان فیلم‌های ساخته‌شده برای کودکان‌و‌نوجوانان را ارائه می‌دهد اما بیشتر از نود‌درصد نوجوانان فیلم مورد‌علاقه‌ای از بین فیلم‌های جشنواره کودک‌و‌نوجوان ندارند یا اصلا مخاطب جشنواره کودک و نوجوان نیستند، اما به فیلم‌های جشنواره فجر و فیلم‌های بزرگ‌سال تمایل بیشتری دارند.
زهرا طباطبایی نوجوان هفده‌ساله در رابطه با فیلم‌های جشنواره کودک و نوجوان می‌گوید: «تجربه به من ثابت کرده است که فیلم‌های جشنواره کودک و نوجوان جذابیتی ندارد؛ به همین دلیل اگر قرار باشد از بین جشنواره کودک و نوجوان و جشنواره فجر یکی را انتخاب کنم، انتخاب قطعی من جشنواره فجر است.» دلیل این امر این است که سازندگان فیلم‌های جشنواره کودک و نوجوان، نوجوانان این دوره و این زمان را نمی‌شناسند و مخاطب فیلم‌های آن‌ها نوجوانان مریخ هستند. فضای فکری کودک و نوجوان متفاوت است، پس فیلم‌هایی هم که برای آن‌ها ساخته می‌شود باید متناسب با فضای فکری آن‌ها باشد و ترازوی متفاوتی با فیلم کودک برای سنجش فیلم‌ها وجود داشته باشد؛ پس باید جشنواره کودک و نوجوان از یکدیگر جدا شوند و روی هرکدام تمرکز و توجه جداگانه‌ای قرار گیرد. اگر سازندگان نمی‌توانند برای نوجوانان فیلم مناسبی تهیه کنند، بهتر است خود نوجوانان کار را به دست بگیرند و فیلم بسازند؛ اصفهان شهر دوستدار کودک باید دوستدار نوجوان هم باشد.