اوایل فروردین سال جاری بود که یک دانشجوی «دانشگاه کنتاکی شرقی» آمریکا موفق به توسعه ماسکی برای افراد ناشنوا و کم شنوا شد. افراد ناشنوا یا کم شنوا از نشانههای بصری برای درک و فهم سخن افراد استفاده میکنند برای همین موضوع، «اشلی لارنس» دانشجوی آمریکایی که به بررسی و مطالعه آموزش به افراد ناشنوا و کم شنوا میپرداخت، ماسکی ساخت که قسمت دهان آن همانند دیگر ماسکهای موجود در بازار نیست و افراد میتوانند دهان طرف مقابل را به راحتی مشاهده کنند. این ماسک برای کمک به افراد مبتلا به مشکلات شنوایی طراحی شده بود و میتواند به حفظ ارتباط نزدیکتر بین بیماران و پزشکان در این زمان دشوار نیز کمک کند.
در ایران هم ورود ماسکهای شیشهای به بازار اتفاق افتاد؛ ماسکهایی که به گفته سمیرا بهرامی، مدیر روابط عمومی کانون ناشنوایان ایران «اگرچه تا حدودی مشکلات ناشنوایان با این ماسکها برطرف شد اما به دلیل اینکه زیر این ماسکها، بخار جمع میشد، شخصا نتوانستم از این ماسکها استفاده کنم.» البته ماسکهای دیگری هم ساخت کشور آمریکا و کانادا بودند که بخار را جمع نمیکردند ولی به دلیل گرانی زیاد، بهرامی میگوید: «وضعیت معیشتی اغلب ناشنوایان طوری نیست که بتوانند این ماسکهای گران را تهیه کنند. البته بعید میدانم این ماسکها وارد ایران شده باشد.» سما زمانی، عضو هیئت مدیره انجمن خانواده ناشنوایان استان اصفهان نیز در گفتوگو با اصفهان زیبا میگوید: «این نوع ماسکهای شیشهای به دلیل هزینه بر بودن، توسط دولت ایران حمایت نشد، لذا نتیجهای برای ما حاصل نگردید و ما هیچ بهرهای از این ماسکها نبردیم.»
با این وجود درحال حاضر، شرایط سخت شنیداری مانند وجود سر و صدای مزاحم در محیط، فاصله فیزیکی با فرد مقابل یا عدم توانایی در لب خوانی به دلیل وجود ماسک بر روی دهان سبب شده است تا ناشنوایان و کم شنوایان در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل شوند. آنها حتی اگر بیمار شوند و نیاز به مراجعه به مراکز درمانی داشته باشند، با مشکلات عدیدهای در ارتباط با پزشکان و پرستاران روبرو خواهند شد. آنطور که گیتا موللی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در گفتوگو با ایرنا میگوید: «تاکنون افراد ناشنوا و کم شنوا هم در میان بیماران کرونایی بودهاند که برقراری ارتباط بین آنان و کادر درمانی بیمارستانها از ضروریات درمان محسوب میشود.»
زمانی نیز میگوید: «اگر ناشنوایان به بیمارستان یا دکتر احتیاج پیدا کنند یا بستری شوند احتیاج به ارتباط برقرار کردن با کادر درمان دارند پس به دلیل داشتن ماسک عملا این کار غیر ممکن است، و اینجا این مسئله واقعا حساس است که یک فرد ناشنوا بدحال چگونه حالات خود را توصیف کند و تشخیص به درستی انجام شود که با کوچکترین خطا ممکن است به قیمت از دست رفتن جان ناشنوا تمام شود.» او تاکید میکند: «وزارت بهداشت باید در تمام مراکز درمانی و بهداشتی این موضوع را که دست کم حضور یک فرد به زبان اشاره آَشنا باشد، اجباری کند.»
این روزها اما خبر تولید ماسک مخصوص ناشنوایان، ماسکی با لوگوی خاص رسانهای شده است. این نوع ماسکها با لوگوی مخصوص، تولید گروهی از ناشنوایان مرکز گیلان است که با هدف رفع مشکل این گروه از توانخواهان طراحی شده و از مردم درخواست میکند تا در صورت مواجهه با کسانی که این نمونه ماسک را بر صورت زدهاند، برای صحبتی که نیاز هست برای ارتباط با او داشته باشند، آن را به صورت متن برایش بنویسند یا با رعایت فاصله لازم، ماسک خود را برداشته و با او صحبت کنند. حالا و در شرایطی که بسیاری از ناشنوایان منتظرند تا ماسکی بیاید و مشکلات پیش روی آنها برای ارتباط با دیگران را برطرف کند، شاید این خبر نویدبخش روزهای خوب برای آنها باشد. سما زمانی نیز ابراز امیدواری میکند که این لوگو به خوبی در جامعه و بین مردم جا بیفتد طوری که اگر دیدند فردی ماسکی با این لوگو را بر روی صورت خود دارد، ناشنوا است و نیاز به ارتباط نوشتاری دارد. البته رسانهها نیز در این میان نقش جدی و ضروری را برعهده دارند و باید برای فرهنگ سازی استفاده از این ماسکها و نحوه ارتباط با استفاده کنندگان از این ماسکها به میدان بیایند.