اصلاح هزار میلیاردی
در تغییرات بودجه‌ای امسال شهرداری اصفهان افزایش اعتبارات مستمر عمرانی و هزینه‌ای دیده می‌شود. شهرداری اصفهان برای تغییرات آخر سال بودجه خود رقم 1350 میلیارد تومان را پیشنهاد داده بود که کمیسیون‌های هفت‌گانه شورای شهر و کمیسیون تلفیق این نرخ را به حدود 993 میلیارد تومان کاهش دادند. رئیس شورای شهر در جریان بررسی این لایحه اعلام کرد که شهرداری تا قبل از پایان سال، اصلاح بودجه دیگری هم دارد که سایر موارد باقی‌مانده در این لایحه رسیدگی خواهد شد.شهرداری‌ها در مقابله با بحران اقتصادی ناشی از شیوع گسترده ویروس کرونا در کشور دست تنها مانده‌اند و به‌رغم اینکه دولت در این مواقع می‌تواند از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کند؛ اما شهرداری‌ها هیچ‌گونه صندوق ذخیره اعتبارات و مالی ندارند و همین امر باعث شده تا سیستم‌های مدیریت شهری خرد و کلان به شدت نسبت به پیامدهای بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا و البته تورم و تحریم‌ها آسیب‌پذیر شوند. تغییرات آخر سال بودجه شهرداری‌ها در چنین شرایطی درشت‌تر و قابل‌تأمل‌تر است. توجه به اقتصاد شهری در اصلاح ساختار بودجه یک ضرورت است و باید کانال‌های درآمدی جدیدی برای سیستم‌های مدیریت شهری در شرایط کرونایی در نظر گرفته شود.
هزینه‌ها در بودجه برآورد و سپس درآمدها پیش‌بینی می‌شود. بدیهی است در هر پیش‌بینی، وقایع و اتفاقات غیر قابل پیش‌بینی وجود دارد که قابل کنترل نبوده و نمی‌توان میزان و حجم آن را از قبل برآورد یا پیش‌بینی کرد. از طرف دیگر، اعتبارات مصوب در بودجه شهرداری بر اساس «اصل تخمین» فقط برای برنامه، فعالیت یا طرحی خاص قابل مصرف است. در بعضی شرایط و با محدودیت‌هایی تاحدی امکان جابه‌جا کردن اعتبارات وجود دارد تا به این ترتیب گردش کار و عملیات شهرداری مختل نشود. این کار در عرف بودجه‌نویسی شهرداری‌ها در ایران به «اصلاح بودجه» موسوم است و مجوز جابه‌جایی اعتبارات را به شهرداری بدون مراجعه به شورای اسلامی شهر، داده است. بدیهی است جابه‌جایی اعتبارات بیش از حد نصاب قانونی و از یک وظیفه به وظیفه دیگر بایداز طریق تهیه لایحه اصلاح بودجه و تقدیم به شورای اسلامی شهر صورت پذیرد. متمم بودجه ایجاد یک یا چند برنامه، فعالیت یا طرح است که بر اثر افزایش درآمد یا حوادثی غیرمترقبه به وجود می‌آید و شهرداری باید به تهیه و تنظیم «متمم بودجه» برای تصویب شورای اسلامی شهر اقدام کند. اعتبار برنامه‌ها و فعالیت‌ها و طرح‌های جدید در لایحه «متمم بودجه» در درجه اول از محل افزایش درآمد تأمین می‌شود و در غیراین‌صورت از محل صرفه‌جویی یا استقراض از مؤسسات اعتباری و بانک‌ها، انتشار اوراق قرضه یا اوراق مشارکت پس از تصویب شورای اسلامی شهر تأمین می‌شود.
منابع افزایش بودجه
شهرداری در جلسه علنی این هفته شورای شهر منابع افزایش حدود هزار میلیارد تومانی سقف بودجه امسال را ارائه داد که عوارض ساخت‌وساز بیشترین سهم را در آن داشتند. شهرداری برای منابع اصلاح بودجه امسال چهار ردیف درآمدی را ارائه داد که عبارت‌اند از: عوارض بر پروانه ساختمانی در حد تراکم مسکونی 67 میلیارد تومان، عوارض برپروانه ساختمانی مازاد برتراکم 611 میلیارد تومان، فروش اموال غیرمنقول 167 میلیارد تومان وتسهیلات بانکی 150 میلیارد تومان. بدین ترتیب در مجموع 995 میلیارد تومان به درآمد شهرداری اضافه شد.
نصیر ملت، نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر درباره اصلاح بودجه امسال می‌گوید: «رقم پیشنهادی شهرداری برای اصلاح بودجه، 1346 میلیارد تومان بود که بودجه امسال را به 7346 میلیارد تومان افزایش می‌داد؛ اما با بررسی کمیسیون‌ها تلاش شد این رقم براساس ظرفیت‌های درآمدی و امکان فعالیت اجرایی، دقیق‌سازی شود. بنابراین شورای شهر با 993 میلیارد تومان اصلاح بودجه موافقت کرد و بودجه امسال به 6993 میلیارد تومان افزایش یافت.»
امسال شهرداری اصفهان برای اعتبارات هزینه‌ای، تملک دارایی سرمایه‌ای و تملک دارایی مالی 5200 میلیارد تومان بودجه داشته که از 1524 میلیارد تومان اعتبارات هزینه‌ای تا آخر دی‌ماه 1034 میلیارد تومان تأمین اعتبار و 901 میلیارد تومان آن سند قطعی خورده است. در بخش تملک دارایی مالی 223 میلیارد تومان بودجه داشته که 200 میلیارد تومان آن تأمین اعتبار و 124 میلیارد تومان قطعی شده است. برای بخش تملک دارایی سرمایه‌ای هم 3460 میلیارد تومان بودجه درنظر گرفته شده بود که نزدیک به 1800 میلیاردتومان آن تأمین اعتبار و 1057 میلیارد تومان هم سند قطعی خورده است. ملت تأکید می‌کند که بخش عمرانی یکی از اصلی‌ترین بخش‌های فعالیت شهرداری است و به توسعه شهر کمک می‌کند. او از شهرداری درخواست می‌کند که در فرصت باقی‌مانده به اجرای بودجه مصوب شورا و بودجه اصلاحی 3460 میلیارد تومانی در بخش تملک دارایی سرمایه‌ای توجه کرده و معادل همین نرخ را هم به فعالیت عمرانی اختصاص دهد.
افزایش مساحت غیرمجاز شهر
رضا امینی، عضو کمیسیون اقتصاد در مخالفت با بخشی از منابع درآمدی اصلاح بودجه شهر می‌گوید: «عوارض بر پروانه ساختمانی مازاد برتراکم به میزان 611 میلیارد تومان بیشترین منبع اصلاح بودجه است. اگر میانگین طرح تراکم در شهر حدود یک میلیون تومان درنظر گرفته شود، مفهوم اصلاح بودجه در بخش تراکم مازاد این است که ما 600 هزار متر مربع مساحت غیرمجاز به تراکم شهر اضافه کردیم. به عبارت دیگر، 6000 واحد مسکونی 100 متری، مازاد برطرح تفصیلی و تراکم به شهر اضافه شده است. اخذ درآمد با دریافت تسهیلات بانکی و فروش اموال غیرمنقول توجیه اقتصادی دارد؛ ولی افزایش درآمد از عوارض مازاد برتراکم هیچ توجیهی ندارد. هرچند این پول وارد شهرداری شده و باید درقبال آن هزینه تعریف شود؛ اما با این اصلاح بودجه 6000 واحد مسکونی 100 متری غیرقانونی به شهر اضافه می‌کنیم.»
ابراهیمی، مدیر دفتر مطالعات و پژوهش شهرداری اصفهان درباره مسیرهای درآمدی شهر برای اصلاح بودجه توضیح می‌دهد که از 995 میلیاردتومان اعلام شده برای اصلاح بودجه، حدود 600 میلیارد تومان در مناطق محقق شده است. نادر آخوندی، مدیر کل درآمد شهرداری در پاسخ به امینی توضیح می‌دهد که تراکم مازاد بر تراکم مسکونی، ساختمان‌های بیشتر از دو طبقه را شامل شده و علاوه بر عوارض، تراکم هم اخذ می‌شود؛ اما این موضوع به این معنی نیست که حتما طبقه مازادی ساخته شده و حجم زیادی به تراکم شهر اضافه شده است.
