چهارکتاب و یک رونمایی
مدیر دفتر تخصصی ادبیات و مرکز آفرینشهای ادبی قلمستان میگوید: «کتاب مجموعه داستانهای برگزیده جایزه ملی جمالزاده، داستانهای برگزیده دوره دوم این جایزه است که به مرحله نهایی راه پیداکردهاند. البته این داستانها برای انتشار در کتاب مجددا توسط هیئت انتخاب بررسیشده و آثار منتخب در قالب کتاب به چاپ رسیدند. مجموعه مقالههای هندی استاد محمدعلی صاعد نیز که در حال حاضر در بستر بیماری است و از بنیانگذاران انجمن صائب در اصفهان بوده و سالها برای جوانان این شهر دلسوزانه زحمت کشیده نیز در قالب کتابی به همین نام جمعآوری و منتشر شده است.» الهه رضایی میافزاید: «دو کتاب «مرمت خیال» و «من یک نگارگرم» به ترتیب بر اساس زندگی دو هنرمند بزرگ اصفهان یعنی استاد حسین مصدقزاده در رشته کاشی معرق و هوشنگ جزی زاده در رشته نگارگری توسط دو نفر از بانوان داستاننویس اصفهان نفیسه حاجی سلیمانی و زینب اسماعیلی و در قالب داستان نگارش شده و ارائه میشود.»
من یک نگارگرم
«اوایل داستان ما را صف میکنند توی چهلستون، تا ملکه انگلیس و شوهرش پرنس فیلیپ بیایند از جلویمان رد شوند. گمانم زمستان است؛ پیش از ظهر و آفتاب لاجونی تر از چُرتِ پیرمردی استخوانی که نا ندارد سرش را از گردن و سینه شلو ولش بیاورد بالا. در چهلستون بهجای چمن، پِهِن ریختهاند. دارم نقل میکنم برای دخترک نویسنده که ایبابا! چطور کف گالش شیک ملکه انگلیس، پشگلی چیزی نچسبیده؛ که باکمی تعلل اینطور مینویسد: “قطعا این لحظه از تاریخ، وقتی ملکه و پرنسس چشمشان به فلان فضولات افتاده، یاد مزرعههای انگلستان کردهاند و یک گله گوسفند چاقالوی پشم فرفری. بعد هم مرد و زنی مزرعهدار را دیدهاند باپوست ککمکی و تهرنگ صورتی، خاص هوای نمزده و مرطوب دهکدههای شمال لندن که مدام خم و راست شدهاند و بختبرگشتهها برای پرشدن بوی پشگل تازه، عفو خواستهاند. بههرحال، بوی پهن یا کود حیوانی، همه جای دنیا یکجور سمپاتی با طبیعت است.” جمله سمپــــــاتی را نویسنده وقتی کشف میکند که میرسیم به خاطره ترکیه و ناگهان صحنه باشکوه مهمانی چهلستون از جلا میافتد.» این جملاتی است که فصل نخست کتاب «من یک نگارگرم» با آن آغاز میشود. زینب اسماعیلی که این کتاب را بر اساس زندگی استاد امیر هوشنگ جزیزاده، هنرمند رشته نگارگری تألیف کرده است، با بیان اینکه در شیوه زندگینامه داستانی، مستندهای زندگی شخصیتها بهواسطه ادبیات داستانی بهگونهای شیرینتر برای مخاطب نوشته میشود و نویسنده اجازه اندکی تخیل و دخل و تصرف را نیز دارد. میگوید: «پایه این کتاب هنر نگارگری در ایران است و من علاوه بر مصاحبههایی که با استاد جزیزاده انجام دادم کتابها و مقالههای بسیاری در مورد نقاشی و سیر نگارگری در ایران و خارج از ایران، شیوه انجام آن و اساتید مختلف این رشته و شاگردان آنها مطالعه کردم تا به ذهن و قلم هنرمندانه استاد جزیزاده نزدیک شوم.»
اسماعیلی که «حرفهایش به دل مینشست» و «قرن سوخته» از دیگر کتابهای اوست، ادامه میدهد: «بخشهایی از کتاب از زبان استاد جزیزاده نوشتهشده و در برخی قسمتها نویسنده حضور پیدا میکند و با یکدیگر پیش میروند. در این کتاب، داستان مدام بین کودکی، نوجوانی و جوانی در نوسان است؛ یعنی فصلها به ترتیب و منظم براساس روند سنی نیست و داستان از چهلستون و از زمانی شروع میشود که اثر استاد پذیرفتهشده و برای لندن بورسیه میشود و فصل آخر به تولد استاد جزیزاده میرسد.»
مرمت خیال
کتاب دیگری که از سوی دفتر تخصصی ادبیات و زبان و مرکز آفرینشهای ادبی قلمستان در هفته فرهنگی اصفهان رونمایی میشود «مرمت خیال» نوشته نفیسه حاجی سلیمانی است که در قالب داستان و بر اساس زندگی استاد حسین مصدقزاده، هنرمند کاشی معرق تألیف شده است. در آغاز فصل اول این کتاب آمده است که «تا حالا اصفهان را اینطور ندیده بودم، اینقدر خوش آب و رنگ و زیبا. از هر محله و خیابانی که میگذرم صدای تیکتیک تیشه کاشی تراشها را میشنوم که آرامآرام کناره کاشیهای کوچک رنگی را میتراشند، در دل هم جای میدهند و نقشی شگرف میسازند. شهر در نظرم پر از رنگشده، پر از سقف و ستونهای رنگی، پر از کاشیهای فیروزهای، لاجورد، سفید، زرد، قرمز. فکر میکنم این رنگها چطور از سرانگشتان استادان بزرگی چون استاد مصدقزاده تراوش کرده و جاریشده توی رگ و پی این کاشیها. یادم میافتد به دستان پینهبسته و پنجههای جادوییاش، ایستاده بر بالای چوببست درحالیکه دارد وجود پربرکتش را آرامآرام جاری میکند توی نقش و نگار کاشیهای مسجد جامع عباسی، مدرسه چهارباغ، هتل عباسی، مناره دردشت، تکیه کازرونی، گنبد مسجد رکنالملک، صفه درویش مسجد جامع، مسجد حکیم، مسجد سلام، مسجدالرسول پروین، مسجد حاج محمدجعفر آبادهای، سردر امامزاده اسماعیل، امامزاده احمد چهارسوق مقصود، مسجد پاک کوشک گلزار، آرامگاه پوپ، سر در خانه هنرمندان، سردر هلالاحمر و تابلوی هنرستان هنرهای زیبا. چنین وقتهایی صدای آن توریست فرانسوی میپیچد توی ذهنم که با فارسی دست و پاشکستهاش میگفت: «من فکر کرد این نقشها از آسمان افتاد روی گنبد.»
حاجی سلیمانی میگوید: «این کتاب شامل تمام دوران زندگی استاد از کودکی تا زمان حال و با زبان داستانی است که در شانزده فصل با عناوین قول، قاپیدن کار، سربازی، مرمت مدرسه چهارباغ، یزد سردر امیر چخماق و مسجد جامع، ازدواج، نجف، دیدار با استاد لرزاده، حرم حضرت ابالفضل، شاهچراغ، دکتر شیرازی، حمام خسرو آقا، سفر شمال با هنرمندان، توریستهای فرانسوی، هتل عباسی و نقشجهان نگارش شده است.» او که کتاب ایرانبان، جنگ مال خودت و تفحص را نیز در کارنامه دارد با بیان اینکه داستان براساس مصاحبههای بسیار با استاد مصدقزاده انجامشده است، ادامه میدهد: «راوی در شروع هر فصل نویسنده است و بعد از آنکه بهانه روایت آن فصل مشخص میشود استاد شروع به تعریف میکند و زمان تعریف خاطره مربوط به همان زمانی که خاطره اتفاق افتاده است. نکته دیگر این است که تلاش کردم جملهبندیها را بهگونهای بنویسم که لحن و صدای استاد در کل کتاب احساس شود.» گفتنی است آیین رونمایی از این چهار کتاب روز پنجشنبه نهم اردیبهشتماه ساعت 18:30 در موزه هنرهای معاصر اصفهان برگزار و بهصورت زنده نیز از صفحه اینستاگرام دفتر تخصصی ادبیات و زبان و مرکز آفرینشهای ادبی قلمستان به نشانی@ghalamestannews نیز پخش خواهد شد.