سقوطی برای آقای فیلمساز

کیومرث پوراحمد قدیمی‌ترین فیلمسازی است که در این جشنواره با فیلم «پرونده باز است» حضور یافت. داستان فیلم «پرونده باز است» درباره نوجوانی است که مرتکب قتل شده و حالا در انتظار اجرای حکم به سر می‌برد.

فیلم پرونده باز - اصفهان زیبا

آثار امسال جشنواره را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد؛ گروهی که مخاطب را هرچند با وجود معایب، تا پخش تیتراژ پایانی روی صندلی سینما حفظ می‌کند و گروه دیگر که توان همین کار را نیز ندارد! «پرونده باز است» را در این تقسیم‌بندی می‌توان در گروه دوم قرار داد؛ چراکه با وجود عنوان آشنای کارگردانش نتوانست بیننده را به ادامه تماشا جذب کند.

کیومرث پوراحمد قدیمی‌ترین فیلمسازی است که در این جشنواره با فیلم «پرونده باز است» حضور یافت. داستان فیلم «پرونده باز است» درباره نوجوانی است که مرتکب قتل شده و حالا در انتظار اجرای حکم به سر می‌برد.

موضوع قصاص گرچه پیش از این بارها و بارها در سینمای ایران به آن پرداخته شده است، منسوب بودن این مجازات به افراد زیر هجده سال کمتر در اثری موضوع روایت قرار گرفته است. تا اینجای کار یعنی انتخاب موضوع و طرح اصلی، قصه پرکشش و جذاب به نظر می‌رسد.

اما با شروع فیلم و گذشت چند دقیقه از آن، فیلمِ فیلمساز معروف توخالی از آب درمی‌آید و بیننده را با این سوال بزرگ روبه‌رو می‌کند که چرا باید این فیلم در میان دیگر آثار جشنواره فجر به روی پرده برود؟!

ایرادات محتوایی فیلمنامه «پرونده باز است» کم نیست؛ مثلا می‌توان به عدم شخصیت‌پردازی کاراکترها و بسیار سطحی و سست‌بودن دیالوگ‌ها و شیوه روایت داستان اشاره کرد. برای مثال خواهر مقتول تا اواسط قصه مخالف بخشش قاتل است. اما در یک لحظه و یک پلان بدون هیچ علت خاصی تغییر موضع داده و حامی قاتل می‌شود. تغییری غیرمنطقی و هجو که باورپذیری قصه را به شدت پایین می‌آورد.

از سطحی‌بودن دیالوگ‌ها همین بس که فیلمنامه‌نویس برای نشان دادن حالات کاراکتر نیز به دیالوگ پناه برده و همچون فیلم‌های دهه هفتاد سینما ایران همه‌چیز رو بازی می‌شود. نکته قابل توجه در کارگردانی «پرونده باز است» کارگردانی ساده و تلویزیونی اثر در میزانسن و دکوپاژ است.

چیزی که بیش از همه مایه تعجب است، قاب‌بندی‌ها و نورپردازی دور از انتظار یک مدیر فیلمبرداری درخشان و باسابقه است. اصغر رفیعی جم که در کارنامه هنری خود فیلمبرداری فیلم‌های «سلطان»، «وقتی همه خوابیم»، «سگ‌کشی»، «پرده آخر» و «یتیم‌خانه ایران» را دارد، در این فیلم‌سینمایی با کیومرث پوراحمد نتوانسته تصویری سینمایی بر روی پرده خلق کند.

اگر اسامی این‌چنینی از تیتراژ فیلم کنار رود، باورمان نمی‌شود که چنین پیش‌کسوتانی این فیلم را ساخته‌اند. کارگردانی اثر نه تنها در دکوپاژ و میزانس و لحن ضعیف است، حتی در بازی‌گرفتن از بازیگرانی که سابقه درخشان در تئاتر و سینما دارند نیز مایه تعجب و تأسف است!