گفته می‌شود نرخ کمی از فرونشست درون شهر اصفهان و سازه‌های تاریخی آن نفوذ کرده است؛ اما باید توجه داشت که این یک هشدار خطرناک است؛ چرا که یک سانتیمتر فرونشست در شهر اصفهان می‌تواند خطرزا باشد.شهبازی در بخش دیگری از سخنانش، فرونشست را پیامدی ناشی از خشک‌سالی، سوءمدیریت در منابع آبی و تغییرات اقلیمی دانست و افزود: بنابراین باید به سراغ منابع آبی در مناطقی که هنوز فرصت جلوگیری را دارند، برویم و از آن‌ها حفاظت کنیم. مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی یکی از منابع اصلی تغذیه دشت اصفهان‌برخوار را زاینده‌رود خشک دانست و تصریح کرد: البته هنوز فرصت احیای زاینده‌رود وجود دارد. اگر زاینده‌رود احیا شود، بسیاری از چالش‌های فرونشست در اصفهان نیز مدیریت خواهد شد. درواقع احیای زاینده‌رود می‌تواند روند سرعت فرونشست در مناطق مسکونی شهر را کند کند.شهبازی در ادامه با اشاره به اینکه جریان ناپیوسته آب در زاینده‌رود برای سازه‌های تاریخی و پل‌های تاریخی مشکلی اساسی به وجود آورده، بیان کرد: این وضعیت شالوده سازها را دچار مشکل می‌کند؛ سازه‌هایی که ملی و بین المللی و برای پایداری نیاز به جاری‌شدن آب در زاینده‌رود هستند.او با اشاره به اینکه کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی (با حضور سازمان زمین‌شناسی در این کارگروه) به دنبال تشکیل کمیته تخصصی فرونشست است، تصریح کرد: حل این مشکل نیاز به تک‌صدایی دارد. این درحالی است که یکی از چالش‌های دولت‌های گذشته، نبود تک‌صدایی بود. مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در ادامه به لزوم توجه به آمایش جمعیت اشاره کرد و افزود: اصفهان دیگر توان و ظرفیت پذیرش مهاجر را ندارد؛ درحالی که صنایع، برای مهاجران جذابیت‌های زیادی را ایجاد کرده‌اند. امروز در کنار آمایش سرزمین باید به فکر آمایش جمعیت باشیم تا بتوانیم از آثار فرونشست را کم کنیم.
95 درصد استان درگیر شدیدترین شرایط خشک‌سالی است
منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز در ادامه این نشست گفت: 95 درصد استان درگیر شدیدترین شرایط خشک‌سالی است. او با بیان اینکه از ابتدای سال جاری تاکنون، 60 روز ناسالم در اصفهان، شاهین‌شهر و فلاورجان ثبت شده است، تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین دلیل افزایش آلودگی هوا جاری‌نبودن زاینده‌رود و کاهش نزولات آسمانی است.مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: صدهزار هکتار از اراضی کشاورزی اصفهان در سال جاری زیر کشت نرفتند؛ اتفاقی که باعث فعال‌شدن کانون‌های گرد و غبار در اصفهان می‌شود. علاوه بر این 20 هزار هکتار از باغ‌های مثمر به دلیل عدم تأمین آب، طی دو ماه گذشته آب‌رسانی سیار شده‌اند؛ چرا که چاه‌ها نیز با افت آب روبه‌رو شده‌اند و کیفیت آن‌ها کاهش یافته است. فضای سبز حاشیه زاینده‌رود و درختان اطراف آن نیز خشک شده‌اند و شاهد پاییز زودرس هستیم!
او با بیان اینکه اصفهان با کمبود 4.3 متر مکعب در ثانیه آب شرب مواجه است، تصریح کرد: این موضوع باعث پیشروی فرونشست در اصفهان شده است. بنابراین سازمان زمین‌شناسی و سازمان نقشه‌برداری موظف‌اند که نرخ فرونشست زمین را تعیین کنند. همچنین 27 دستگاه GPS با همکاری سازمان زمین‌شناسی در استان در مناطق مختلف نصب شده و از سوی اطلس فرونشست زمین تهیه شده است. او با اشاره به اینکه وظایف تمامی دستگاه‌ها در این حوزه مشخص است، افزود: جهاد کشاورزی اصفهان نیز به دنبال تغییر الگوی کشت است؛ به طوری که امسال کشت برنج در اصفهان انجام نشد و چمن در استان حذف وآب شرب از آب آبیاری تفکیک شده است. مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به وظایف محیط زیست در حوزه فرونشست، افزود: محیط زیست باید دغدغه احیای تالاب گاوخونی را داشته باشد. احیای زاینده‌رود و تالاب در طرح سازگاری با کم‌آبی کشور مصوب شده و از مطالبات جدی اصفهان است. همچنین فرونشست زمین در اصفهان باید در شورای عالی آب با توجه به حضور وزرا و معاونان مختلف رئیس جمهور مطرح و در آنجا برای آن تصمیم‌گیری شود؛ از سوی دیگر سیاست تغذیه آبخوان اصفهان‌برخوار و دیگر آبخوان‌های استان باید از سوی وزارت نیرو اجرایی شود.
همه فرصت‌ها از دست رفت
رضا اسلامی، مدیرکل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان استان اصفهان نیز در ادامه این نشست به وضعیت فرونشست در این استان پرداخت و افزود: شورای عالی آب 176 میلیون مترمکعب حقابه زاینده‌رود را تعیین کرده است؛ ولی علی‌رغم خشکی زاینده‌رود، بر اجرای طرح بن بروجن اصرار دارد؛ این درحالی است که آبخوان دشت اصفهان‌برخوار تا سال ۱۴۰۹ بیشتر آب نخواهد داشت و فرصتی برای احیای آن وجود ندارد. درواقع این آبخوان درحال از بین رفتن است.مدیرکل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی اصفهان استان اصفهان با اشاره به خشک‌سالی‌های پی‌در‌پی و تغییر اقلیم در آینده نزدیک و بارش باران‌های سیل‌آسا افزود: اگر آبخوان اصفهان‌برخوار احیا نشود، حتی وقوع این بارندگی‌ها هم سودی به حال این دشت و زاینده‌رود نخواهند داشت. این درحالی است که زیرساخت‌های حیاتی و استراتژیکی همچون نیروگاه، پالایشگاه، ورزشگاه نقش‌جهان، فرودگاه، کریدور شمال به جنوب، شرق به غرب و همچنین آثار تاریخی بسیاری در این دشت قرار گرفته‌اند.به گفته اسلامی، اصفهان تنها شهری است که فرونشست به داخل مناطق مسکونی آن نیز نفوذ کرده است؛ درحالی‌که در هیچ شهری جنس آبرفت و ضخامت آن مانند اصفهان نیست. او ضخامت دانه‌ریز دشت برخوار‌اصفهان را 280 متر دانست و گفت: فرونشست لحظه به لحظه در حال پیشروی است.
بازچرخانی آب، راه حل منطقی نیست
حسین حجتی، مدیر دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن وشهرسازی اصفهان نیز در این نشست، گفت: از 35 دشت و محدوده مطالعاتی در استان اصفهان، 27 دشت ممنوعه بحرانی است و ده دشت دیگر مثل دشت مهیار، گلپایگان نجف‌آباد، کاشان، اردستان، اصفهان برخوار و… ممنوعه بحرانی هستند. مدیر دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن وشهرسازی اصفهان نیز مانند سایر سخنرانان به اهمیت دشت اصفهان‌برخوار اشاره کرد و افزود: این دشت که شهر اصفهان، شاهین‌شهر، خمینی‌شهر، دولت‌آباد، حبیب‌آباد در داخل آن قرار دارند، دارای یکپارچگی است و جمعیتی بیش از 2.5 میلیون نفر در آن متمرکز شده‌اند. درواقع بیش از 50درصد جمعیت استان اصفهان در دشت اصفهان‌برخوار زندگی می‌کنند. علاوه بر این، زیرساخت‌های مهمی از جمله ورزشگاه نقش‌جهان، فرودگاه، پالاشگاه، نیروگاه، پتروشیمی و… در این دشت قرار گرفته‌اند. همچنین بیش از 6 درصد بافت فرسوده استان در داخل دشت اصفهان‌برخوار است.حجتی تعداد واحدهای مسکونی در داخل این شهر را 815 هزار دانست و افزود: علاوه براین، 6هزار اثر تاریخی، ثبت ملی و میراث فرهنگی در داخل این دشت واقع شده است. وجود این آثار در این دشت نشان‌دهنده اهمیت دشت اصفهان‌برخوار به لحاظ ویژگی‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است.مدیر دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان با طرح این سؤال که برای حل بحران فرونشست دشت اصفهان‌برخوار چه باید کرد، افزود: تاکنون پایش‌های متعددی توسط ارگان‌های مختلف در رابطه با فرونشست انجام شده است، اما مشکل اساسی این است که بارگذاری جمعیتی در این دشت همچنان ادامه دارد.حجتی با بیان اینکه بر روی پساب این دشت هم سرمایه‌گذاری شده است، تصریح کرد: این درحالی است که پساب‌ها باید برای آبخوان‌داری و آبخیز داری دشت استفاده شوند. آبخوان دشت اصفهان‌برخوار از سه جهت شمال (ارتفاعات باقرآباد)، غرب (دشت دهق- علویجه) و جنوب و جنوب غربی از زاینده‌رود تغذیه می‌شود؛ بنابراین زاینده‌رود تنها رودخانه وسط شهر نیست، بلکه مادی‌هایی که آب را تغدیه و به داخل دشت پخش می‌کنند نیز بسیار حائز اهمیت است.او با اشاره به بازچرخانی آب در زاینده‌رود که برخی از آن سخن می گویند، افزود: مگر می‌شود این رودخانه را به حوض بزرگی تبدیل کنیم که هیچ تأثیری بر تغذیه آبخوان نداشته باشد؟
سید محمد موسوی، کارشناس نظارت بر تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شرکت آبفای اصفهان نیز در ادامه این نشست در رابطه با پساب و میزان تولید و توزیع آن سخن گفت. موسوی با اشاره به میزان تولید پساب و نحوه مصرف آن تصریح کرد: حدود 65 درصد استان تحت پوشش شبکه فاضلاب قرار دارد که این نرخ در کشور حدود 40 درصد است. همچنین حدود 73 درصد شهرهای استان نیز تحت پوشش شبکه فاضلاب قرار دارند.کارشناس نظارت بر تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شرکت آبفای اصفهان در بخش دیگری از سخنانش با یادآوری تعداد تصفیه‌خانه‌های در حال بهره‌برداری، بیان کرد: 28 تصفیه‌خانه اکنون در حال بهره‌برداری هستند. از این تعداد 26 تصفیه‌خانه شهری و 2 تصفیه‌خانه روستایی است. ظرفیت این تصفیه‌خانه‌ها تقریبا 85 میلیون متر مکعب در سال است. فعلا حدود 190 میلیون مترمکعب در سال پساب از تصفیه‌خانه خارج می‌شود. بیش از 8هزار شبکه جمع‌آوری فاضلاب در استان وجود دارد که 3 هزار و 900 کیلومتر دیگر نیز در حال احداث است. همچنین این تصفیه‌خانه‌ها بیشتر در بخش‌های مرکزی استان پراکنده هستند و اطراف شهر نیز 4 تصفیه‌خانه وجود دارد.موسوی افزود: حدود 779 هزار مترمکعب ظرفیت تولید پساب وجود دارد که امسال 510 هزار مترمکعب پساب تولید شده است و هنوز این تصفیه‌خانه‌ها ظرفیت ورود فاضلاب را دارد.کارشناس نظارت بر تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شرکت آبفای اصفهان بیان کرد: پساب‌های تولیدشده معمولا به صنایع و شهرداری اختصاص داده می‌شوند. تخصیص پساب بیشتر در تصفیه خانه‌های بزرگ مثل تصفیه‌خانه‌های شمال و جنوب شهر اصفهان و همچنین تصفیه‌خانه شاهین‌شهر انجام می‌گیرد. تخصیص پساب به صنایع به این معناست که برداشت آب صنایع آب بر از رودخانه کمتر و پساب جایگزین آن می‌شود.عباس کاظمی، رئیس گروه مطالعات آب‌های سطحی شرکت آب منطقه‌ای اصفهان نیز یکی دیگر از سخنرانان این برنامه بود. کاظمی با بیان اینکه سال آبی گذشته ایستگاه چهلگرد، تقریبا 824 میلی‌متر بارش دریافت کرده است، تصریح کرد: این میزان نسبت به سال گذشته با کاهش 30 درصدی همراه بوده و میزان آورد به آن نیز بسیار کاهش داشته است.
زاینده‌رود تنها 18 درصد آورد داشته است
او اضافه کرد: پایش هشت سد نشان می‌دهد که تقریبا تمامی این سدها در پایان سال آبی در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته‌اند و خالی هستند. سد زاینده‌رود که یکی از مهم‌ترین این سدهاست نشان می‌دهد که تا پایان سال آبی تنها 18 درصد آورد داشته که این میزان درحال حاضر به 17 درصد رسیده است.رئیس گروه مطالعات آب‌های سطحی شرکت آب منطقه‌ای اصفهان ورودی سد زاینده‌رود به عنوان شاخص خاص در سال آبی گذشته را 745 میلیون مترمکعب دانست و اضافه کرد: میزان خروجی (منهای تبخیر) نیز 685 میلیون مترمکعب بوده است. متأسفانه سال آبی گذشته، جزو بدترین سال‌های آبی بوده است و بدترین آورد آبی به سد زاینده‌رود اتفاق افتاده است؛ درحالی‌که در برخی از سال‌ها میزان آورد آب به 2 میلیارد مترمکعب می‌رسید. این کارشناس به نرخ کاهش حجم آب سد نیز اشاره کرد و افزود: این نرخ بسیار بالاست؛ هر چند در سال جاری ظاهراحجم سد نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است؛ اما این میزان به سرعت در حال کاهش است.رئیس گروه مطالعات آب‌های سطحی شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با بیان اینکه در سال گذشته فقط در یک مدت کوتاه و محدود ده روز آب رها و توزیع شده، تصریح کرد: عمده خروجی آب نیز صرف شرب و صنعت و بخش بسیار کمی از آن به بخش کشاورزی اختصاص داده شد.او با اشاره به تعداد دشت‌های اصفهان آن‌ها را 35 دشت دانست و گفت: همه این دشت‌ها دسترسی به آب‌های زیرزمینی ندارند و فقط در بخش آبخوان‌ها هست که این ظرفیت وجود دارد.رئیس گروه مطالعات آب‌های سطحی شرکت آب منطقه‌ای اصفهان گفت: 17 دشت ممنوعه و همچنین 10 دشت بحرانی موجود عمدتا در حوزه گاوخونی قرار دارند که اصلا وضعیت مناسبی ندارند. همه دشت‌های ممنوعه بحرانی در فلات مرکزی قرار دارند؛ مثل اصفهان‌برخوار که از اسفبارترین دشت‌هایی است که فرونشست درآن رخ داده است. کاظمی بیان کرد: هشت دشت آزاد نیز در استان وجود دارد؛ دشت‌هایی که عمده آن‌ها در شرق قرار دارند و در آن‌ها آبخوان قوی وجود ندارد. افت آبخوان در این محدوده‌ها تقریبا نرخ ثابتی دارد و به همین خاطر نیز جزو دشت‌های آزاد قرار گرفته‌اند.آن‌طور که رئیس گروه مطالعات آب‌های سطحی شرکت آب منطقه‌ای اصفهان بیان کرد، اقدامات زیادی در دشت‌های ممنوعه و بحرانی صورت گرفته تا شرایط آن‌ها را بهبود ببخشد؛ اما این اقدامات تأثیر آن‌چنانی نداشته‌اند. او افزود: افت آبخوان، یکی از شاخص‌های مهم در پدیده فرونشست است. بیشترین افت آبخوان نیز اتفاقا در همین دشت‌های بحرانی اتفاق افتاده است. این مسئله شرایط این دشت‌ها را روز‌به‌روز بدتر می‌کند؛ به طوری که اگر این روند ادامه دار شود، در آینده‌ای نزدیک پدیده فرونشست در جاهای مختلف اصفهان رخ خواهد داد.به گفته او، اصفهان‌برخوار سال 1345 ممنوعه اعلام شد؛ یعنی اگر این دشت ممنوع نمی‌شد و جزو دشت‌های آزاد بود، الان وضعیتی به مراتب بدتر داشت. در این دوره، این دشت نزدیک به 35 متر افت آب زیرزمینی داشته است؛ این میزان افت فاجعه بسیار بزرگی است.رئیس گروه مطالعات آب‌های سطحی شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در ادامه با بیان اینکه در منطقه شرق اصفهان نیز فرونشست زمین معادل 17 سانتیمتر تخمین زده شده، افزود: این عدد خیلی خطرناک است. او با اشاره به اینکه فرونشست به سمت جنوب و مرکز درحال حرکت است، بیان کرد: این پدیده خودش را به میدان نقش جهان نیز رسانده است. در این محدوده سه سانتیمتر در سال فرونشست رخ می‌دهد و اگر این میزان به ده سانتی متر افزایش یابد، قابل مدیریت نخواهد بود.کاظمی بیان کرد: در دشت مهیار نیز نرخ فرونشست بین 11 تا 13 متر در سال است. فرونشست همان‌طور که گفته می‌شود، زلزله‌ای خاموش است که شهر را در دل خود فرو می‌برد. باید توجه داشت که صرف جلوگیری از برداشت آب توسط وزارت نیرو کافی نیست، بلکه باید جلوی توسعه را گرفت.رئیس گروه مطالعات آب‌های سطحی شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با اشاره به اینکه میزان برداشت از آبخوان‌ها ثابت است، تصریح کرد: اما مسئله این است که برداشت‌ها از شرق اصفهان به غرب منتقل شده است.
حمیرا صفی‌قلی، سرپرست معاونت فنی اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست نیز در ادامه این نشست با اشاره به ایجاد توسعه پایدار در استان اصفهان، تصریح کرد: تاکنون آگاهانه یا ناآگاهانه در راستای ایجاد توسعه پایدار اقدامات درست و اساسی انجام نشده است. بهره‌برداری بیش از حد از منابع طبیعی یکی از این اقدامات نادرست است. او با اشاره برنامه ششم توسعه، بیان کرد: ماده 38 این برنامه، تکالیفی را برای وزارت کشاورزی، صنعت و معدن و نیرو در نظر گرفته است. تأمین حقابه محیط‌زیستی تالاب‌ها، رودخانه، تعادل‌بخشی، تغذیه آبخوان‌ها و بازچرخانی پساب‌های صنعتی و… همه از جمله مواردی است که در این برنامه مشخص و تعیین تکلیف شده‌اند.
سرپرست معاونت فنی اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست با اشاره به ماده 123 برنامه ششم توسعه، افزود: براساس این ماده و همچنین سیاست‌های مقام معظم رهبری تمامی این تکالیف لازم الاجراست؛ این درحالی است که اجرای این موارد اصلا جدی گرفته نمی‌شوند. او تغییر اقلیم، پدیده گرد و غبار، اینورژن و آلودگی هوا و… را از جمله معضلات حوزه محیط‌زیست در استان دانست و گفت: هر چه سریع‌تر باید برای حل این مشکلات فکری اساسی کرد.لیلا ذاکرعاملی، کارشناس مرمت اداره‌کل میراث فرهنگی نیز در ادامه با اشاره به تأثیر خشک‌سالی‌های اخیر بر میراث فرهنگی اصفهان گفت: سال‌های سال است از توسعه پایدار صحبت می‌شود، این درحالی است که هیچ‌گاه قوانین و مصوبات مربوطه در این زمینه اجرایی نشده است. ذاکر عاملی گفت: به زودی تعدادی از ارزیابان یونسکو به منظور بازدید از برخی از کاروان‌سراها و ثبت جهانی آن راهی استان خواهند شد؛ بنابراین تعداد این آثار که به ثبت جهانی رسیده‌اند از 7 به 9 عدد خواهد رسید.او ادامه داد: چهار کاروان‌سرا در دشت‌های پرخطری مثل مهیار و برخوار قرار گرفته‌اند. به همین دلیل بازدید ارزیابان یونسکو فرصتی برای جلب حمایت‌های علمی سازمان یونسکو است؛ چرا که از این طریق می‌توان با راهکارهای مختلفی که کشورهای دیگر برای حفظ آثار باستانی در برابر خشک‌سالی یا فرونشست به کار برده‌اند، آشنا و از آن‌ها استفاده کرد. نوید حاجی‌بابایی، معاون توسعه و پیش‌بینی اداره‌کل هواشناسی اصفهان نیز با بیان اینکه استان اصفهان همچون بسیاری از نقاط دیگر کشور امسال، بارش‌های کمتر از دو ماه را دریافت کردند، افزود: میزان بارش در استان اصفهان، 108 میلی‌متر بوده است که این میزان نسبت به بلندمدت 30 درصد و در مقایسه با سال گذشته 35 درصد کاهش داشته است.معاون توسعه و پیش‌بینی اداره‌کل هواشناسی اصفهان ادامه داد: غرب و جنوب غرب کشور و استان مناطقی هستند که سبب افزایش دبی سدها و رودخانه می‌شوند، اما دچار کم‌بارشی شده‌اند؛ درحالی‌که مناطق شرقی که تأثیر بسزایی در منابع آبی ندارند، بارش‌های خوبی دریافت کرده‌اند. حاجی بابایی با اشاره به اینکه کلان‌شهر اصفهان، کم‌بارش‌ترین شهر در سال زراعی گذشته بود، تصریح کرد: میزان بارش در این شهر حدود 72میلی‌متر بود که آن را پس از کرومان و زاهدان قرار داده است.معاون توسعه و پیش‌بینی اداره‌کل هواشناسی اصفهان با بیان اینکه بیشترین کاهش آب در سرچشمه‌های استان، امسال اتفاق افتاده است، تصریح کرد: همچنین کل استان اصفهان امسال بارش کمتر از نرمال را دریافت کرده است؛ البته این کم‌بارشی در سه سال گذشته در بسیاری از شهرستان‌های اصفهان رخ داده است.
آبان کم‌بارش در راه است
به گفته او، امسال دمای هوای اصفهان نسبت به بلندمدت یک درجه و نسبت به بلندمدت یک درجه و نیم با افزایش روبه‌رو بوده است. همچنین شدت خشک‌سالی در اصفهان بسیار شدید است.این کارشناس هواشناسی با بیان اینکه از اواخر مهرماه بارش‌های پراکنده و ناچیز که تأثیری بر منابع آبی ندارند را در استان شاهد خواهیم بود، بیان کرد: میانگین دما یک تا یک و نیم درجه کمتر خواهد بود.به گفته او، پیش‌بینی‌های هواشناسی از پاییزی با بارش‌های کمتر از نرمال خبر می‌دهند. آبان ماه بدترین ماه از لحاظ وقوع بارش خواهد بود، اما انتظار می‌رود در آذرماه بارش‌ها به صورت نرمال باشند. اصغر محسن‌زاده کرمانی، معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان نیز با اشاره به رویکردهای تغییر الگوی کشت پیشنهادی برای اجرا در یک افق پنج ساله گفت: ارائه الگو برای سناریوهای آبی قابل برنامه‌ریزی مختلف، پایداری الگو و سطح گیاهان چندساله در سناریوهای مختلف آبی، توسعه کشت گیاهان پاییزه، ورود علوفه جدید و کم‌آب‌بر به الگو، توسعه کشت دانه‌های روغنی، توسعه کشت گیاهان دارویی براسا س گیاهان دارای زنجیره ارزش، توسعه کشت از فضای باز به گلخانه‌ها بر اساس برنامه‌های وزارت متبوع، حفظ باغ‌های درجه 1، اصلاح باغ‌های در جه 2 و حذف باغ‌های درجه3، افزایش سالانه راندمان آبیاری براساس برنامه و مدیریت سطح در شرایط کم‌آبی، افزایش عملکرد در هکتار در افق برنامه‌ریزی و افزایش ضریب خوداتکایی استان به محصولات تولیدی در صورت امکان از جمله رویکردهای تغییر الگوی کشت پیشنهادی برای اجرا در یک افق پنج ساله است.
فرونشست به گفتمان ملی نیاز دارد
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم اصفهان مجلس نیز در ادامه بیان کرد: موضوع فرونشست زمین در نخستین گام نیازمند گفتمان ملی است. او ادامه داد: برخی مسئولان کشور از وضعیت آب بحرانی اصفهان بی‌اطلاع هستند. نمایندگان استان نیز با وجود هماهنگی‌هایی در این زمینه، هنوز برای بحران زاینده‌رود به نتیجه نرسیده‌اند.او هم وضعیت دشت اصفهان‌برخوار را بحرانی دانست و افزود: در بین دشت‌های استان اصفهان دشت اصفهان‌برخوار با داشتن جمعیت دو میلیون نفر دارای اهمیت است و به همین دلیل نیز باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.
عباس مقتدایی، دیگر نماینده مردم اصفهان در مجلس در خاتمه این نشست، گفت: احیای زاینده‌رود مطالبه اصلی نمایندگان است؛ اما واقعیت این است که در این رابطه کار اساسی انجام نشده است؛ حتی مصوبات 9 ماده‌ای نیز به درستی اجرا نشده است. پس باید قبول کرد که اقدامات صورت‌گرفته برای بستر ماتم‌زده زاینده‌رود، راهی به جایی نبرده است.او با اشاره به اینکه قانون در حوزه آب وجود دارد، گفت: اگر قانون توزیع عادلانه آب مصوب سال 1361 عملیاتی و اجرایی می‌شد، زاینده‌رود وضعیت امروز را نداشت.این نماینده با بیان اینکه موضوع محیط‌زیست در اصفهان جدی گرفته نشده و شوخی‌گرفتن آن موجب ایجاد هزاران مشکل دیگر شده است، افزود: باید توجه داشت که زاینده‌رود و احیای آن موضوع بخشی نیست. در همین راستا من نامه دعوتی به رئیس جمهور برای حضور در اصفهان ارسال کردم.
