ویروس کرونا تمامی حوزههای کشور را تحتتأثیر قرار داد. دراین میان اقتصاد و بازار کار از این ویروس تأثیر زیادی گرفت، بسیاری از کسبوکارها یا رو به تعطیلی رفتند یا کارفرمایان ناچار به تعدیل نیرو شدند و تا بازگشت بازار کار کشور به وضعیت قبل از کرونا فاصلهها زیادی است.
کرونا و دو میلیون بیکار
شیوع ویروس کرونا از بهمن 98 ضربه شدید و جبرانناپذیری به بازار کار کشور وارد کرد؛ به طوری که آمارها از بیکار شدن حدود دو میلیون نفر از زمان همهگیری این ویروس حکایت میکند.
آمارهای تجمیعی ارائهشده از سوی نهادهای ذیربط در خرداد سال جاری نشان میدهد دو میلیون شاغل رسمی از کار بیکار شدهاند؛ ولی آمار دقیقی از شاغلان غیر رسمی تاکنون ارائه نشده و با احتساب این افراد، آمار کل بیکاران ناشی از کرونا به رقمی بالاتر از دو میلیون نفر میرسد.
طبق آمارها در شوک نخست کرونا یک میلیون و ۶۰۰هزار شغل دچار آسیب شدند و یک میلیون و ۳۰۰ هزار شغل نیز مورد تهدید واقع شدند که بر اساس اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بهتدریج تعداد بیکاران به مرز دومیلیون نفر رسید.
به گزارش دنیای اقتصاد، طبق توضیحات مسعود بابایی، مدیرکل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری، بازار کار ایران همواره با معضلات زیادی همچون قراردادهای موقت، کارگران فصلی، حقوقهای غیرقانونی و… مواجه است و پس از شیوع کرونا، با چالش جدیدی مواجه شد؛ به گونهای که طبق اعلام معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار، در طول شش ماه ششمیلیون نفر در کشور از کرونا آسیب دیدند و حدود ۵/ ۱ میلیون نفر به علت کرونا کار خود را از دست دادند. با این وجود میلیونها نفر شاغل رسمی و غیر رسمی به واسطه این ویروس شغل خود را از دست دادند و به مشاغلی مانند کار در تاکسیهای آنلاین، میوه چینی، کار روزمزدی و…روی آوردند.
بیکاران در کدام بخشها بیشتر است؟
ویروس کرونا بر اکثر کسبوکارها تأثیر منفی گذاشت ولی آمار از تأثیر بیشتر این ویروس بر بخش اصلی اقتصادی یعنی صنعت، کشاورزی و خدمات حکایت میکند. کرونا بر کسادی بخش خدمات نیز تأثیر بسزایی داشت؛ زیرا بخش خدمات بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی کشور را در اختیار دارد و بیشترین خسارات را متحمل شده است.
براساس آمارهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در بهار 1400، بخشهای تولید منسوجات با ۱۰۸ هزار و ۵۳۴ نفر کاهش و پوشاک با ۵۵ هزار و ۷۰۷ نفر کاهش تعداد شاغلان تحت تأثیر کرونا حاصل از شیوع بیماری کرونا است. همچنین تعداد شاغلان بخش تولید مبلمان در بهار ۹۹ نسبت به بهار سال گذشته ۳۷ هزار و ۷۵۶ نفر کاهش یافت. ولی این روند در تابستان به پنج هزار و ۸۵۳ نفر رسید.
محدودیتهای سفر در زمان شیوع ویروس کرونا ضربه سنگینی به بخش گردشگری کشور نیز وارد ساخت. آمار گمرک ایران نشان میدهد در سال گذشته ۱۶,۴ میلیون نفر از سفر به ایران به دلیل شیوع کرونا منصرف شدند.
بر اساس اطلاعات دفتر آمار و پردازش اطلاعات گمرک، سال گذشته چهار میلیون و ۳۴۳ هزار و ۱۶۳ مسافر از مرزهای چهارگانه زمینی، دریایی، ریلی و هوایی وارد کشور شدند و از این تعداد سه میلیون و ۸۳۰ هزار و ۴۶۴ مسافر ایرانی و ۵۱۲ هزار و ۶۹۹ مسافر ورودی، خارجی بودند. درمقابل چهار میلیون و ۲۴۰ هزار و ۱۸۳ نفر به عنوان مسافر خروجی از کشور خارج شدهاند.
نتیجه مقایسه تعداد مسافران در سال 99 با سال 98 حاکی از کاهش ۷۹,۱ درصدی در تعداد مسافران ورودی و کاهش ۷۸,۸ درصدی در تعداد مسافران خارجی است. بنابراین بیکاری افراد زیادی در حوزه مشاغل گردشگری و حملونقل در طول سال گذشته بیعلت نیست.
وضعیت بیکاری در سال 1400 چه شد؟
شروع واکسیناسیون در سال جاری علاوه بر کاهش تعداد بیماران کرونایی، بر اقتصاد و بازار کارتأثیر مثبتی داشت؛ چراکه آمار بیکاران در بهار سال 1400 نسبت به سال 99 روند نزولی پیدا کرد. همچنین بررسی نرخ بیکاری افراد 15 ساله و بیشتر نشان میدهد که 9.6 درصد از جمعیت فعال در تابستان بیکار بودهاند.
جمعیت شاغلان 15 ساله و بیشتر، در این فصل 23میلیون و 405 هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال گذشته 137 هزار نفر کاهش داشته است. البته تا رسیدن بازار کار کشور به وضعیت قبل از کرونا فاصله زیادی وجود دارد.