سرعت انجام و تحویل سفارشهای جدید در بین صنایع نساجی بالاتر از سایر صنایع است؛ تا جایی که این مقدار عدد 33/83 را به خود اختصاص داده است. صنایع نساجی همچنین بیشترین فروش محصولات را از آن خود کردهاند؛ ضمن اینکه صنایع نساجی بهترین انتظارها را نسبت به ماههای آینده گزارش کردهاند.
بازاری که توسط ترکها قبضه شد
تا پیش از این ترکها بازار نساجی ایران را قبضه کرده بودند. بزرگترین صنعت ترکیه، نساجی است که ۱۶٫۳درصد کل صنایع ترکیه را شامل میشود. در گذشته ترکیه بیشترین صادرات البسه و منسوجات را به ایران داشت. بازار پرجاذبه ایران که 75 میلیون نفر را در خود جای داده است، سالانه حدود هفتمیلیارد دلار پوشاک خرید میکند که بیشتر از 70درصد آن تا سال گذشته توسط ترکیه و چین تأمین میشد. حالا به زعم کارشناسان صنعتی، جلوی واردات و قاچاق گرفته شده است و تولیدکنندگان داخلی توانستهاند تولید خود را هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی افزایش دهند. علاوه بر این، واحدهای تولید نساجی صادرات خود را نیز ارتقا دادهاند.
صنعت نساجی و پوشاک به دلیل جایگاه خاص آن و اهمیتش برای فرد و اینکه پوشاک یکی از نیازهای اساسی انسان است، توان تأثیرگذاری زیادی بر نرخ رشد، اشتغال و تولید دارد. اهمیت صنعت نساجی و پوشاک به حدی است که براساس آمارها، چین از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۸ بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذبشده را به صنعت نساجی و پوشاک اختصاص داده است؛ همچنین صنعت نساجی بیش از ۴۰درصد اشتغال صنعتی و صادرات پاکستان و ۴۸درصد از صادرات تایوان را شامل میشود. این صنعت برای کشوری مانند ترکیه بسیار حیاتی است. در واقع از اوایل دهه ۱۹۸۰ و در ادامه تا سال ۱۹۹۰ میلادی ۴۰درصد از درآمد ارزی صادراتی ترکیه را صنعت پوشاک تأمین کرده است. مجموع صادرات منسوجات و پوشاک ترکیه در سالهای ۲۰۱۱، ۲۰۱۲، و ۲۰۱۳ به ترتیب ۲۵، ۲۷ و ۳۰ میلیارد دلار بوده و نساجی و پوشاک سهمی در حدود ۱۸درصد از کل سهم صادرات این کشور را در سال ۲۰۱۳ تصاحب کرده است. در حال حاضر نیز اولین بخش اقتصادی تأمینکننده خالص درآمد ارزی این کشور است. صنعت نساجی و پوشاک، یکسوم شغلهای کشور ترکیه را به خود اختصاص داده و تأثیر زیادی بر رشد اقتصادی و اشتغال در این کشور گذاشته است. این صنعت یکی از مهمترین بخشهایی بود که ایران و ترکیه بر سر آن رقابت داشتند. طی سالهای گذشته شاهد حضور برندهای ترک در بازار پوشاک ایران بودیم. برندهایی همچون «جین لافت»، «کالینز»، «واکو»، «فیور»، «وای لاندن»، «میلا»، «رندوم»، «ا ایکس ایکس ا»، «اِفرور»، «آوا»، «سیسیایس»، «کیپ»، «وفیان»، «دیفاکتو»، «کالیزیون»، «فابریکا»، «السی وایکیکی»، «رمزی»، «توین»، «سارار»، «کیگیلی»، «اینیوو»، «زارا»، «مانگو»، «اینجی»، «پلاریس»، «هاتیک» و «کوتون» در ایران فعالیت میکردند که شناختهشدهترین آنها برندهای «السیوایکیکی» و «کوتون» بود. حالا از حضور این برندها در بازار پوشاک ایران خبری نیست و تولیدات داخلی جایگزین برندهای ترک شده است.
نساجی اصفهان جان گرفت
اینطور که مظفر چلمقانی، دبیر انجمن کارفرمایان صنعت نساجی اصفهان، به اصفهانزیبا میگوید: «وضعیت واحدهای تولید نساجی در اصفهان مناسب است.» به گفته چلمقانی، خوشبختانه جلوی واردات گرفته شد. واحدهای داخلی جان گرفتند و تمام واحدها در اصفهان فعال هستند؛ ضمن اینکه واحدهای تولید نساجی در اصفهان صادرات هم دارند. تنها مشکل واحدها بر سر کمبود پنبه بهعنوان یکی از مواد اولیه موردنیاز واحدهای نساجی است. دبیر انجمن کارفرمایان صنعت نساجی اصفهان برای بهترشدن وضعیت واحدهای نساجی پیشنهاد میدهد: «رایزنهای بازرگانی در کشورهای خارجی باید فعال شوند تا مسیر صادرات تسهیل شود و تولیدکنندگان داخلی بتوانند حضور خود را در بازارهای خارجی فعالتر کنند.»
قاچاق محصولات نساجی کاهش یافت
سال۹۷ بود که به دلیل افزایش نرخ ارز و محدودیت دسترسی کشور به منابع ارزی، دولت تصمیم گرفت جلوی واردات پوشاک را بگیرد؛ به همین دلیل واردات این کالا ممنوع اعلام شد تا از خروج منابع ارزی کشور برای واردات کالایی جلوگیری شود؛ چراکه مشابه تولید داخلی دارد و تولیدکنندگان آن سطح کیفی مناسبی را در تولید دارند. آخرین آمار اعلامشده از سوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، از کاهش واردات غیررسمی پوشاک از ۲,۷ میلیارد دلار سال۹۷ به ۵۰۰ هزار دلار در سال ۱۴۰۰ حکایت دارد. کارشناسان صنعتی نیز کاهش قاچاق را اصلیترین عامل در رونق صنایع داخلی پوشاک اعلام میکنند.
یک کارشناس صنعتی به اصفهانزیبا میگوید: «صنایع نساجی به خاطر واردات کالاهای قاچاق بیشترین آسیب را میبینند. به دلیل افزایش نرخ ارز، حجم کالاهای قاچاق به میزان چشمگیری کاهش یافته است؛ چون در این شرایط قاچاق به صرفه نیست و این یکی از دلایلی است که باعث رونق صنایع نساجی شده است. » حسین حقگو بیان میکند: «همزمان با کاهش قاچاق محصولات نساجی، تولید در داخل بهصرفهتر شده است؛ چون مصرفکنندگان از محصولات نساجی تولید داخل استفاده میکنند و فروش واحدهای نساجی افزایشی شده است.» او خاطرنشان میکند: «ترکها رقیب اصلی واحدهای تولیدکننده نساجی در داخل هستند. در گذشته تعداد شعبهها و برندهای ترکیه در داخل زیاد بود؛ ولی همزمان با افزایش نرخ ارز، این شعبهها در داخل غیرفعال شدند و حضور برندهای ترک کمرنگ شد؛ چون برای آنها به صرفه نیست با واحدهای تولید داخل رقابت کنند؛ بنابراین تولیدکنندگان نساجی توانستند تولید خود را افزایش دهند.» این کارشناس صنعتی تأکید میکند: «در داخل کشور بهغیراز برخی برندهای چینی، واحدهای عمده در اختیار تولیدات داخلی نساجی است و برندهای ترکیه که قبلا بهصورت عمده در داخل فعال بودند، بعضا با صفحات مجازی در اینستاگرام فروش دارند؛ ولی فروششان به اندازهای نیست که تهدیدی برای تولیدکنندگان داخلی باشد و خرید مردم از این برندها کاهش یافته است.»
کیفیت تولیدات نساجی داخل افزایش یافت
حقگو میگوید: «کیفیت تولیدات نساجی داخلی افزایش یافته است و برای تداوم این وضعیت باید فضای کسبوکار در داخل بهبود پیدا کند و بار مالیاتی از روی دوش بنگاههای کوچک و متوسط برداشته شود. اگر فشار مالیاتی به تولیدکنندگان نساجی تحمیل شود، این اقدام مانع شکوفایی این صنایع خواهد شد؛ پس بهتر است فشار مالیاتی بر آن دسته از بخشهایی که از زیر بار مالیاتدهی فرار میکنند، گذاشته شود.» او عنوان میکند: «اکنون نیاز مصرفکنندگان از طریق تولید داخل برطرف میشود. با افزایش تولید، بسیاری از واحدهای نساجی غیرفعال، راهاندازی شدند؛ چون در این شرایط دخلوخرجشان هماهنگ شده و تولید برای واحدها بهصرفه است.»این کارشناس صنعتی تصریح میکند: «اگر فشار مالیاتی بر این واحدها تحمیل نشود، میتوان به رونق بیشتر این صنایع امیدوار بود. درواقع نباید یک گام به پیش و یک گام به پس برداشت؛ بلکه باید تمام عواملی که در رشد صنایع نساجی دخیل هستند، بهبود پیدا کنند و مانعی در این مسیر نباشد.»
