هــنرمنــدان صنـــایـــع‌دســتــی اصفهان کاهش توان مالی مردم، کاهش ورود گردشگر و نبود تدابیر صحیح مدیریتی را از دلایل اصلی مشکلات خاتم‌کاران اعلام می‌کنند؛ چالش‌هایی که طی دو سال اخیر به دلیل شدت کاهش ورود گردشگر، شرایط این بازار را نامناسب‌تر کرده است. چه‌بسا با تداوم این جریان و نبود حمایت‌های لازم برای بهبود شرایط، حیات صنایع‌دستی باقی‌مانده اصفهان هم در معرض خطر نابودی همیشگی قرار گیرد !پیش‌تر رئیس اتحادیه صنایع‌دستی اصفهان در گفت‌وگو با رسانه‌ها از مهاجرت هنرمندان صنایع‌دستی اصفهان خبر داده بود. شیردل به رسانه‌ها گفته بود:«هنرمندان به دلیل آنکه برای صادرکردن محصولات خود با محدودیت روبه‌رو می‌شوند، فعالیت خود را غیررسمی و از طریق فضای مجازی انجام می‌دهند یا آنکه خود برای ادامه فعالیت به کشوری دیگر می‌روند.
چالش تعهد ارزی برای خاتم‌کاران اصفهانی
اصفهان مهد خاتم و خاتم کاری است؛ اما هنرمندان این صنعت به دلیل مشکلات و نبود حمایت‌های لازم، بعضا شغل خود را از دست هم داده‌اند. این‌طور که رئیس اتحادیه صنایع‌دستی اصفهان به اصفهان‌زیبا می‌گوید: «به دلیل کرونا و شرایط اقتصادی فروش داخلی خاتم‌کاران با مشکل مواجه شده است؛ فقط در ایام عید فروش خاتم‌کاران مناسب‌تر شد. اگر مسافران رفت‌وآمد کنند، فروش داخلی این افراد هم مناسب‌تر می‌شود.اخیرابه خاطر فصل برگزاری امتحانات و کنکور، مسافرت‌ها کمتر شد و فروش هم نامناسب‌تر.»عباس شیردل بیان می‌کند: «صادرکنندگان خاتم اصفهان در گذشته به کشورهای عربی و اروپایی صادرات داشتند. به دلیل قانون تعهد ارزی برای صادرکنندگان، صادرات خاتم‌کاران در سال گذشته به صفر رسید. مطالبه ما این است که قانون برداشته شود؛ چون محدودیت‌هایی را برای صادرات خاتم ایجاد کرده است. متأسفانه برای تصمیم‌گیری های کلان کشور هیچ کارشناسی در جایگاه خودش نیست.»شیردل خاطرنشان می‌کند: «قانون رفع تعهد ارزی در اواخر دولت گذشته وضع شد و به نظر می‌رسد تعمدا قصد داشتند فروش صنایع‌دستی و فرش را کاهش دهند تا ارزآوری کاهش یابد و موفق هم شدند؛ در دولت جدید نیز بارها به این قانون اعتراض کرده‌ایم؛ ولی گوش شنوایی نیست.»رئیس اتحادیه صنایع‌دستی اصفهان اذعان می‌کند: «تاپیش از این قانون رفع تعهد ارزی، سه‌میلیون و 800 هزار نفر درحوزه فرش دست‌بافت در کل کشور فعال بوده‌اند؛ در صنایع‌دستی نیز یک‌میلیون و 200 هزار نفر فعال بودند؛ ولی بعد از قانون رفع تعهد ارزی فعالان حوزه صنایع‌دستی به زیر 500 هزار نفر رسیده‌اند و در صنعت فرش نیز بیش از یک میلیون نفر بیکار شده‌اند. اگر قانون رفع تعهد ارزی برداشته شود، اشتغال‌زایی‌ها افزایش پیدا خواهد کرد.»شیردل تأکید می‌کند: «محصولات صنایع‌دستی باید وارد کشورهای خارجی شود و خریداران خارجی از نزدیک تمام زوایای این محصولات را بررسی و سپس برای خرید اقدام کنند؛ بنابراین وقتی این محصولات وارد کشورهای خارجی می‌شود ، امکان دارد یک سال یا بیشتر در کشور مقصد بماند تا فروخته شود.»
کاهش ارزآوری در دوران کرونا
متولیان استان نیز در آمارهایشان از کاهش ارزآوری صنایع‌دستی در دوران کرونا خبر داده اند؛ تا جایی که مدیر امور فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان، ارزآوری صادرات صنایع‌دستی استان اصفهان را در سال ۹۸ و قبل از همه گیری کرونا را بیش از ۴۹ میلیون دلار اعلام کرده و گفته است که در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ این ارزآوری به کمتر از ۲۰ میلیون دلار رسیده است.
«خاتم کاران دوسال درگیر کرونا بودند و این قضیه فروش آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار داد. طی چند سال گذشته نه‌تنها سفرهای داخلی کاهش یافت، بلکه سفرهای خارجی نیز از این شرایط تأثیرپذیرفت و پروازی انجام نشد. امسال به‌خاطر شروع مسافرت‌ها و کم‌رنگ‌ترشدن کرونا، فروش خاتم‌کاران مناسب‌تر شد؛ علاوه بر کرونا مشکلات اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم نیز از جمله عواملی است که فروش خاتم را کاهشی کرده است.» این را معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اصفهان به اصفهان‌زیبا می‌گوید. نورالله عبداللهی بیان می‌کند: «با افزایش مسافرت‌های خارجی و ورود گردشگران خارجی به استان، فروش خاتم نیز افزایش پیدا خواهد کرد. صادرات خاتم درمقایسه با سال 98 کاهش پیدا کرده، ولی روند صادرات خاتم پابرجاست و رفع تعهد ارزی موضوعی نیست که درخصوص صادرات خاتم مشکل‌ساز شده باشد.»
عبداللهی خاطرنشان می‌کند: «مشکل صادرکنندگان بیشتر به سخت گیری هایی که در خصوص خروج فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره از کشور انجام می‌شود، ارتباط پیدا می‌کند.»
