مختارنامه و دیگر هیچ!

«مختارنامه» برای چندمین‌بار، «شب دهم» هم ایضا، «پرده‌نشین» به اندازه انگشتان دست و «دروازه ساعات»، چیدمان سریال‌های صداوسیما در محرم امسال بودند؛ سیاستی که باعث شده است مخاطبان، دیالوگ‌ها و صحنه به صحنه فیلم‌ها را از بر باشند. 

این مسئله اگرچه نشان می‌دهد این سریال‌ها با چه قوت و کیفیتی ساخته شده‌اند، روی دیگر  سکه‌اش خالی‌بودن دست صداوسیما در تولیدهای مذهبی، به‌ویژه با موضوع ایام محرم است.ماه رمضان و محرم فرصتی برای صداوسیما و سریال‌سازان بود تا آثار مناسب این ماه را تولید و روانه آنتن کنند؛ اقدامی که در دو دهه گذشته به روالی ثابت تبدیل شده است؛ اما گویا این روزها دست‌فرمان صداوسیما چیز دیگری است. 
صداوسیما همچنان سعی می‌کند از فرصت ماه رمضان برای تولید آثار نمایشی (البته نه اختصاصا برای ماه رمضان) استفاده کند؛ اما گویا محرم امسال نشان داد احتمالا شیوه جدیدی در تولیدهای نمایشی صداوسیما قرار است شروع شود.در سال‌های گذشته هم برخی سریال‌های مناسبتی، مثل سریال «نجلا»، بعد از دهه اول محرم شروع به پخش شد؛‌ اما محرم امسال و حجم زیادی از آثار تکراری، شاید نشانه‌ای از یک اتفاق در صداوسیما باشد. به عقیده برخی کارشناسان فرهنگی، ایام محرم و رمضان فرصتی برای عبادت و عزاداری است و نشاندن مردم پای تولیدهای مناسبتی باعث خلوت شدن مساجد و تکایا می‌شود؛ امری که از یک‌سو درست و از سوی دیگر غلط است. آنچه باید به آن توجه کرد، افراط‌وتفریط در این مسئله است.صداوسیما در سال‌های قبل، حجم زیادی از سریال‌های مناسبتی را برای شبکه‌های مختلف تدارک می‌دید که این اقدام باعث کیفیت پایین برخی آثار می‌شد و عموما هم مخاطب چشمگیری نداشت؛ ضمن اینکه برخی اوقات موضوع محرم به‌صورت حاشیه‌ای در سریال مطرح می‌شد که انتقادهای فراوانی را به دنبال داشت. اما باید توجه کرد شاید یکی از رسالت‌های صداوسیما در این حوزه، ساخت آثاری است که در موضوع‌های اعتقادی درست عمل کند و ترویج‌دهنده سنت‌های ملی و مذهبی در آثار نمایشی باشد؛ امری که در سیاست‌گذاری‌های بالادستی مطرح‌شده، اما خروجی آن درنهایت خیلی موفق از کار درنیامده است. به‌جز چند سریال مطرح که در ابتدای این مطلب ذکر شد، اگر از مخاطبان اسم چند سریال مناسبتی محرم را بپرسید، شاید اصلا یادشان نباشد چنین آثاری ساخته شده که آن‌هم به‌دلیل کیفیت پایین این آثار  است.از سوی دیگر، صداوسیما در سال‌های قبل برای پرکردن آنتن و رساندن سریال‌های مناسبتی سعی می‌کرد هر سناریو و طرحی را به نتیجه برساند. نتیجه این اتفاق شکست سریال‌هایی بود که برخی از آن‌ها  کارگردان‌های سرشناسی را پشت دوربین خود داشتند.اگر اتفاقی که امسال در بحث تولیدهای  نمایشی صداوسیما رخ داد، آغازگر یک سیاست جدید و درست برای تولید آثار نمایشی باکیفیت و پرمحتوا برای ایام مناسبتی چون ماه محرم و ماه رمضان باشد، باید آن را به فال نیک گرفت و منتظر ثمردادن آن ماند؛ ولی اگر مسئولان رسانه ملی به این نتیجه رسیده‌اند که برای این ایام لازم نیست تولید ویژه‌ای در نظر گرفت و به پخش همان آثار تکراری مبادرت ورزند، باید گفت نتیجه این مسئله، ضربه خوردن مرجعیت رسانه ملی در بخش نمایشی است؛ البته هم‌اکنون بخشی از این مرجعیت را شبکه نمایش خانگی و پلتفرم‌ها خدشه‌دار کرده است. باید منتظر ماند و دید که سریال‌سازان برای ساخت آثار مناسبتی گزینه‌ای غیر از صداوسیما را انتخاب می‌کنند. نکته مهم این است که این مسئله بازهم به ضرر صداوسیماست.سریال‌های پرمخاطب و ماندگاری چون «مختارنامه» جزو سرمایه‌های صداوسیما هستند. اگرچه در هر بار پخش، مخاطب زیادی را جذب می‌کنند، باید توجه کرد این مدل استفاده بی‌رویه از این سرمایه در درازمدت باعث پس‌زدگی مخاطب خواهد شد.