جد پدری ایشان مرحوم سید اسماعیل صدر، جانشین مرحوم میرزا حسن شیرازی و جد مادری ایشان مرحوم حاج‌آقا حسین قمی، جانشین مرحوم سید ابوالحسن اصفهانی و رهبر قیام مردم مشهد علیه رضا خان بود.
از کودکی تا جوانی امام موسی صدر
سید موسی صدر پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و دبیرستان در قم، به حوزه علمیه قم رفت. او پس از هفت سال، در سال 1329 به دانشکده حقوق دانشگاه تهران رفت تا در رشته اقتصاد در حقوق تحصیل کند. آن زمان، حوزوی‌ها نگاه مساعدی به دانشگاه نداشتند. امام موسی صدر اولین طلبه‌ای بود که در دانشگاه تحصیل می‌کرد. او در سال 1332 فارغ‌التحصیل شد. موسی صدر هم‌زمان با تحصیل در دانشگاه، به مطالعات حوزوی خود ادامه می‌داد. او در دوران تحصیل محضر استادان بزرگی همچون سید احمد خوانساری، علامه طباطبایی و سید محمد محقق داماد را درک کرد. امام موسی صدر در سال 1332 و پس از پایان تحصیلش در دانشگاه تهران به حوزه علمیه نجف رفت. امام موسی صدر در نجف اشرف، در مجالس درس آیت‌الله خوئی شرکت می‌کرد. او شش سالی را در کشور عراق گذراند. امام موسی صدر از دوستان نزدیک شهید بهشتی بود.
هجرت امام موسی صدر به لبنان
او در اواخر سال 1338 و به دنبال توصیه‌های حضرات آیات بروجردی، حکیم و شیخ مرتضی آل‌یاسین، وصیت مرحوم آیت‌الله سید عبدالحسین شرف‌الدین، رهبر متوفی شیعیان لبنان را که در همان سال رحلت کرده بود، لبیک گفت و به‌عنوان جانشین آن مرحوم، سرزمین مادری خود ایران را به سوی لبنان ترک کرد. شرف‌الدین وصیت کرده بود تا امام موسی صدر جانشین او برای رهبری شیعیان لبنان شود تا بتواند ضمن بازسازی هویت اجتماعی شیعیان لبنان، به آن‌ها قدرت سیاسی و خودکفایی اقتصادی ببخشد.در هنگام تشکیل کشور لبنان با وجود آنکه شیعیان درصد چشمگیری از جمعیت این سرزمین را تشکیل می‌دادند، قدرت چندانی در ساختارهای سیاسی این کشور نداشتند. امام موسی صدر نیز پیش از هجرت به لبنان، دو بار به این کشور سفر کرده و با چالش‌های شیعیان لبنان آشنا بود و دیدار‌های فراوانی با زعیم شیعیان لبنان، سید عبدالحسین شرف‌الدین داشت.
تأسیس مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان
در اردیبهشت سال 1345، در گردهمایی عظیمی که رهبران گروه‌های مختلف لبنانی در آن حضور داشتند، امام موسی صدر در سخنرانی‌ای جذاب به علل عقب‌ماندگی مسلمانا ن اشاره کرد و مهم‌ترین علت آن را نبود وجود تشکیلاتی منسجم برای احقاق حقوق مسلمانان عنوان کرد و رسما از دولت لبنان درخواست کرد تا اجازه تشکیل مجلس اعلای شیعیان لبنان را بدهد. نهایتا دو سال پس از طرح این درخواست، اجازه شکل‌گیری مجلس اعلای شیعیان توسط پارلمان این کشور صادر شد. امام موسی صدر تا سال 1357 ریاست این مجلس را بر عهده داشت. پس از تأسیس مجلس اعلای شیعیان، امام موسی صدر جنبش امل را بنیان گذاشت. این جنبش سیاسی در حال حاضر نیز وجود دارد و بخشی از مقاومت لبنان است.
راهی که امام موسی صدر در مقابل گلوله پیدا کرد
در سال 1354، لبنان به ورطه جنگ داخلی افتاد. امام موسی صدر در تیر سال 1354 اعلام کرد تا اعلام آتش‌بس سراسری میان تمام گروه‌های درگیر، اعتصاب غذای نامحدود خواهد کرد. مردم و نخبگان مسیحی و مسلمان به اعتصاب غذا پیوستند و خواهان برقراری صلح شدند. این اعتصاب موفقیتی نسبی به همراه داشت.
امام موسی صدر و انقلاب ایران
به گواهی تاریخ، امام موسی صدر مورد تکریم و احترام امام خمینی(ره) قرار گرفته است. بنیان‌گذار جمهوری اسلامی او را همانند فرزند خود می‌دانست و باور داشت که سید موسی صدر می‌تواند پس از سرنگونی حکومت سلطنتی، رئیس‌جمهور ایران شود. دوستی دیرینه شهید مصطفی چمران از اعضای نهضت آزادی با سید موسی صدر و کمک‌های فراوان امام موسی صدر به انقلابیون ایرانی، مورد اجماع تاریخ‌نگاران است.
ربودن امام موسی صدر و سرنوشت نامعلوم او
امام موسی صدر در سوم شهریور 1357 به دعوت رسمی دولت لیبی وارد این کشور شد؛ اما از 9 شهریور به بعد از او خبری در دست نیست. با سرنگونی دولت معمر قذافی در سال 2011 امیدها برای پی بردن به سرنوشت او بیشتر شد. برخی معتقدند که امام موسی صدر در همان دیدار سال 57 با معمر قذافی، توسط او به شهادت رسیده است. اما خانواده و دوستداران ایرانی و لبنانی امام موسی صدر امیدوارند که او در زندان‌‌های لیبی زنده باشد.
نسبت مقتدی‌صدر با خاندان صدر
مقتدی‌صدر که شخصیت سیاسی پرحاشیه عراق است و طی روزهای گذشته برای چندمین بار از سمت خود کناره‌گیری کرده، آخرین بازمانده خاندان بزرگ صدر است. او چهارمین فرزند سید محمد صدر، از مراجع شیعه عراق در دهه ۱۹۹۰ میلادی است که به همراه دو پسرش، در دوران حکومت حزب بعث، ترور و کشته شدند. نسب خانواده صدر به پیشوای هفتم شیعیان منتهی می‌شود. صدرها در منطقه جبل‌عامل لبنان سکونت داشتند که بعدها به نجف در عراق مهاجرت کرده و گروهی از آن‌ها نیز راهی ایران شدند. سیدمحمدباقر صدر از مراجع پیشین تقلید شیعیان عراق و پسرعموی پدر مقتدی صدر بوده است. سید موسی صدر نیز پسرعموی پدر مقتدی است. همسر مقتدی صدر، دختر سید محمدباقر صدر است و فرزندی ندارد.
