درحقیقت هر فردی برای داشتن خانواده، دوست، تولید مثل و… به ارتباطات وابسته است. برقراری ارتباط باید خانواده و دوستان توسط یک پیوند عاطفی ایجاد میشود که به آن دلبستگی میگویند. اغلب مردم درجات متفاوتی از چهار سبک دلبستگی دارند که ممکن است در طول زمان تغییر کند. در زیر به ویژگیهای غالب هر یک از سبکهای دلبستگی خواهیم پرداخت:
سبک دلبستگی« ایمن»
این افراد احساس امنیت بالایی داشته و روابط مطلوبی با دیگران دارند. البته افراد با سبک دلبستگی ایمن کامل و بدون نقص نیستند. آنها نیز مانند دیگر سبکهای دلبستگی هنگامی که دچار مشکل میشوند ناراحت میشوند. در واقع آنها پاسخدهی منطقی به مشکلات ارتباطی دارند و سبک دلبستگی آنها نسبت به سبکهای دیگر رشد یافتهتر است. این افراد حداقل چند مورد از ویژگیهای زیر را دارند:هوش هیجانی بالاتردارند؛ قادر به انتقال و دریافت بیان سالم صمیمیت هستند؛ نسبت دید مثبت به روابط بین فردی و توانایی حل مسئله دارند؛ نهایتا از تاب آوری بالا در مواجهه با مشکلات برخوردار هستند.
سبک دلبستگی «پریشاناضطرابی»
افراد با دلبستگی پریشانمضطرب، افرادی هستند که نگران از دست دادن روابط و صمیمیت خود هستند. این افراد برای حفظ روابط خود از رفتارهای ناپخته و هیجانمدار استفاده میکنند. آنها به دلیل آشفتگی و تلاش هیجان مداری که برای حفظ روابط خود دارند، به طور معمول نه تنها نظر دیگران را جلب نمیکنند بلکه احساس چسبندگی بیش از حد به دیگران داده و باعث میشوند که بیشتر پس زده شوند. این افراد به طور معمول حداقل چندین مورد از ویژگیهای زیر را دارا هستند:احساس عدم امنیت و تمایل به استرس در روابط دارند؛ همچنین با دید منفی به تفسیر رفتار و گفتار دیگران میپردازند و نیاز به تشویق و تأیید دائمی دیگران دارند.
سبک دلبستگی «بی اعتنااجتنابی»
به طور کلی افراد با سبک دلبستگی بیاعتنااجتنابی تمایل به ایجاد روابط نداشته و معمولا تعهدی به روابط خود ندارند. آنها منفعل بوده و علاقهای به دیگران نشان نمیدهند. افرادی که این سبک در آنها غالب است حداقل چند مورد از ویژگیهای زیر در آنها بارزتر است:این افراد بسیار خودخواه و خودمحور هستند. آنها به لحاظ عاطفی و رفتاری به صورت افراطی مستقلاند. این افراد از صمیمیت واقعی اجتناب میکنند و تعهدات عاطفی زیادی ندارند. اولویت زندگی آنها روابط عاشقانه نیست و بیشتر به سفر، سرگرمی، کار و … علاقه دارند. حتی اگر آشنا و فامیل زیادی داشته باشند، تعداد روابط نزدیک آنها به شدت کم است.
سبک دلبستگی «بیمناکاجتنابی»
این افراد به طور کلی روابط نزدیک کمی دارند و علت این روابط اندک بیتفاوتی نیست؛ بلکه آنها از داشتن روابط عاطفی و نزدیک میترسند. افرادی که بیمناکاجتنابی هستند، دارای ویژگیهایی هستند که در زیر گزارش شده است:اغلب افرادی هستند که تجربیات ناگواری مثل سوء استفاده یا رها شدن در زندگی را داشتهاند. به روابط صمیمی نگرش دوسویهای دارند ؛به طوریکه همزمان هم تمایل به روابط داشته و هم از داشتن ارتباط ترس داشته و مقاومت میکنند. اعتماد به نفس پایینی داشته و متکی به دیگراناند. نسبت به نیت، اعمال و حرفهای دیگران مشکوک هستند و همانند سبک دلبستگی بیاعتنااجتنابی این افراد نیز روابط نزدیک محدودی دارند.درپایان ذکر این نکته ضروری به نظر میرسد که همه ما در زندگی ممکن است درجاتی از این چهار الگو را تجربه کنیم و طبیعتا سبک دلبستگی ایمن برای روابط بین فردی سالمتر متناسب است. اما فقط به این دلیل که فردی الگوی دلبستگی ناایمن دارد (درحالیکه خودش بیتقصیر است) به این معنا نیست که برای همیشه نمیتواند روابط سالمی برقرار کند. بلکه چنین فردی با شجاعت و تمرین مهارتهای ارتباطی، خودابرازگری، کارکردن روی مدیریت احساسات و در صورت لزوم کمکدرمانی از روانشناس میتواند روابط سالم و سازندهای را تجربه کند.