درخواستی بدون ابا!
«مادرم یک شبه بیمار شد و بعد از انواع و اقسام آزمایش متوجه سرطان روده بزرگ او شدیم. پدرمان را تازه از دست داده‌ایم و مادرم تنها دارایی من و خواهر و برادرم است و برای سلامتی او حاضر به هر کاری بوده و هستیم. در مدت کمتر از یک ماه از بیماری مادرم تا عملش، شاید به حدود 15 پزشک مراجعه کردیم و بعد از تحقیق و پرسوجو، دو پزشک گزینه نهایی ما شد. یکی از پزشکان بعد از تشریح فرایند درمان مادرم، نگاهم را به سمت مانیتورش برد و گفت برای عمل به تجهیزاتی نیاز داریم و به غیر از هزینه‌های بیمارستان، باید دو روز قبل از عمل یک سکه تمام‌بانکی تحویل مطب دهید تا مادرتان را عمل کنم.» این بخشی از گفته‌های پسر جوان از تقاضای زیرمیزی پزشکی است که قرار بود ناجی سلامتی مادرش باشد. البته او می‌گوید که بعد از پرسوجو درنهایت یکی دیگر از پزشکان بدون یک ریال هزینه اضافه و زیرمیزی مادرم را عمل کرد و او اکنون دوران نقاهت بیماری خود را می‌گذراند. خانم دیگری از عمل تیروئید خود می‌گوید که «درد عجیبی را در ناحیه گلو احساس می‌کردم که بعد از چکاب و آزمایشات بسیار با تأیید چند پزشک ناچار به عمل تیروئید شدم. هر دکتر و بیمارستانی، رقم خاصی را پیش از عمل پیشنهاد می‌داد و در نهایت یکی از جراحان عمومی اصفهان را انتخاب کردم که قرار شد شب قبل از عمل مبلغی بین پنج تا هفت میلیون تومان را به حسابی که داده بود واریز کنم تا از سوی منشی تأیید نهایی عملم داده شود. البته تصور می‌کنم شماره حساب به نام پسر دکتر بود و با توافق مبلغ شش‌میلیون تومان را واریز کردیم.»این بخشی از روایت بیماران پیش از جراحی است. خبرنگار اصفهان‌زیبا با حضور در بخش جراحی یکی از بیمارستان‌های اصفهان پشت در اتاق عمل این موضوع را از همراهان بیمار پرسوجو می‌کند و هر کدام روایت‌های مشابه؛ اما ارقام متفاوتی را می‌گویند. یکی می‌گوید برای عمل دست همسرم پزشک تأکید کرد باید 10 میلیون تومان به حسابش واریز کنیم. خانمی دیگر هم عنوان کرد که برای عمل معده خواهرم هشت‌میلیون تومان شب قبل از عمل به حساب دکتر واریز کردیم. مرد میان‌سالی هم می‌گوید که پزشک پسرم تأکید کرد که معادل عددی که تعیین می‌کنم پیش از عمل یا نیم‌سکه یا دلار به مطب بیاورید تا عمل شما قطعی شود!این‌ها بخشی از روایت بیماران و همراهانشان پیش از عمل جراحی است و اگرچه مطابق قانون دریافت زیرمیزی توسط پزشکان ممنوع است، اما برخی از پزشکان هزینه‌های عمل خود را نه زیر میز بلکه از روی میز و به راحتی از بیماران طلب می‌کنند.
غیرقانونی اما زیرزمینی!
یکی از معضلات نظام بهداشت و درمان طی سال‌های گذشته موضوع زیرمیزی‌گرفتن پزشکان است؛ پدیده غیراخلاقی و غیرقانونی که پزشک یا اعضای کادر درمان مبلغی را اضافه بر هزینه‌های قانونی از بیمار مطالبه می‌کنند، گاهی هم پزشکان باسابقه‌ای که با انجام این کار الگویی می‌شوند برای سایر پزشکان! پزشکانی که بدون هیچ نگرانی به خود اجازه می‌دهند مبالغ میلیونی را از بیمار یا خانواده بیمار دریافت کنند. در اغلب موارد هم مشاهده می‌شود این پزشکان با شیوه‌های مختلفی از جمله داشتن حساب بانکی متعلق به شخصی دیگر، خواهان زیرمیزی می‌شوند و با چنان ظرافتی اقدام به دریافت زیرمیزی می‌کنند که به‌سختی می‌توان تخلفات را شناسایی و این افراد را متهم به اقدامات غیرقانونی کرد؛ از سوی دیگر بیمارانی که ناچار به پرداخت این مبلغ شده‌اند، از ترس اینکه شاید دوباره گذرشان برای ادامه روند درمان به این پزشکان بیفتد از پیگیری و اعتراض به این موضوع پرهیز می‌کنند. گرفتن زیرمیزی درحالی بین تعدادی از پزشکان مجرب اتفاق افتاده که این گمان در اذهان شکل می‌گیرد که شاید رؤسای بیمارستان‌ها نیز با این پزشکان جیب یکسانی دارند و به قول معروف شاید دستشان با پزشکان در یک کاسه باشد.در این باره قائم‌مقام سازمان نظام پزشکی اصفهان به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «این مسئله یک وجه قانونی و یک وجه فقهی دارد؛ در وجه فقهی بیان می‌شود که توافق بین پزشک و بیمار ایراد شرعی ندارد، اما براساس قانون چون در ایران برخلاف دنیا تعرفه‌های بخش خصوصی جامعه پزشکی توسط دولت تعیین شود، شاهد بروز برخی تخلفات هستیم.»محسن مصلحی با اشاره به اینکه تعرفه‌های بخش خصوصی جامعه پزشکی از سال 89 توسط دولت تعیین می‌شود، ادامه می‌دهد: «طبق قوانین بالادستی و بند الف ماده 29 احکام دائمی و قانون بیمه همگانی، شورای عالی بیمه سلامت هر ساله باید قیمت تمام‌شده و واقعی خدمات پزشکی را اعلام و محاسبه کند و سازمان‌های بیمه‌گر نیز در واقع براساس قیمت تمام‌شده خدمات، اقدام کنند. براین اساس سازمان بیمه‌گر باید 60 درصد صورت‌حساب ارسالی را به محض وصول پرداخت و بقیه را باید طی سه ماه پرداخت کند.»
بیمه‌گرها کوتاهی می‌کنند
او با بیان اینکه نحوه پرداخت باید به این شکل باشد، اما به این معنا نیست که این پول توسط مردم پرداخت شود تصریح کرد: «این هزینه باید توسط سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت شود. وقتی این اتفاق نمی‌افتد و با تعرفه غیرواقعی، پرداخت مطالبات جامعه پزشکی از سازمان‌های بیمه‌گر به‌خصوص بیمه تأمین اجتماعی و بیمه تکمیلی و … به حدود یک سال می‌رسد، باید خود را جای پزشک و مرکز درمانی بگذاریم که یک سال پیش خدمتی را با قیمتی ارائه داده‌اند و یک سال بعد نیز قرار است پول آن پرداخت شود. در این شرایط شاهد برخی رفتارهای اشتباه از سوی پزشکان خواهیم بود؛ البته ما این موضوع را کتمان نمی‌کنیم که معدودی از افراد در جامعه پزشکی اقدام به دریافت وجه خارج از تعرفه و به شکل غیرقانونی می‌کنند.»رئـــیــس هیــئــت‌مــدیره کـــانــون انجمن‌های صنفی گروه پزشکی استان اصفهان با تأکید بر اینکه دریافت پول خارج از تعرفه مشخص در نظام پزشکی بیشتر در حوزه جراحی اتفاق می‌افتد، توضیح می‌دهد: «وقتی آن مرکز پزشکی و بیمارستان، پول خود را از سازمان بیمه‌گر نگرفته طبیعتا نمی‌تواند حق‌الزحمه جراح خود را به‌موقع پرداخت کند؛ مثلا برای یک عمل بزرگ شاید سهم جراح حدود 900 هزار تومان باشد، طبیعتا در این شرایط جراح سعی می‌کنند به شکل دیگری پول خود را تأمین کنند یا برخی پزشکان با کم‌کردن عمل‌های جراحی و حتی دست‌کشیدن از عمل، گاهی اقدام به مهاجرت می‌کنند.»مصلحی ادامه می‌دهد: «با این وجود هر گزارشی که توسط بیماران دال بر دریافت اضافه وجه به شکل‌های مختلف و غیرمعمول از سوی پزشکان داده شود، به سرعت رسیدگی خواهد شد و علاوه بر ستاد تعرفه، در کمیسیون تعزیرات و … موضوع تخلف پزشک به مراجع مختلف گزارش می‌شود.»او تصریح می‌کند: «تأیید نمی‌کنیم که پزشک برای جبران و کوتاهی کار سازمان‌های بیمه‌گر از بیمار سکه، دلار یا وجه نقد میلیونی دریافت کند و در صورت شکایت نه‌تنها مبلغ عودت داده می‌شود بلکه با مورد برخورد می‌شود؛ البته زمانی که خودمان زمینه تخلف را ایجاد می‌کنیم نتیجه برخورد با پزشکان این چنین می‌شود که تعداد زیادی از پزشکان ترجیح می‌دهند دیگر ریسک عمل‌های سنگین و طولانی را نپذیرند.»به گـفـته قــائم‌مــقـام سـازمان نظام پزشکی اصفهان، بسیاری تصور می‌کنند که تمام پولی که بیمارستان بابت عمل جراحی از بیمار دریافت می‌کند، سهم پزشک است؛ درحالی‌که مثلا از 30 میلیون تومان تنها بین یک میلیون و 200 تا 900هزار تومان سهم پزشک است و بقیه صرف هزینه‌های دارو، هتلینگ، اتاق عمل و… می‌شود؛ بنابراین باید سازمان‌های بیمه پایه و تکمیلی نسبت به این موضوع تقویت شوند. در غیر این صورت بالای 80 درصد جامعه پزشکی ما یا مهاجرت می‌کنند یا به عمل‌کردن در بیمارستان‌های خصوصی تهران متمایل می‌شوند.او اما درباره فرار مالیاتی پزشکان با گرفتن سکه و دلار و وجه نقد و ریختن به حساب اعضای خانواده، معتقد است: «این فرار مالیاتی نیست؛ اگرچه ما این کار پزشکان را تأیید نمی‌کنیم و شاید یکی از دلایل این موضوع این است که سازمان امور مالیاتی و سیستم دولتی مردم را توجیه نکرده که دریافت مالیات عادلانه، برای رفاه آن‌هاست.»
