به گزارش اصفهان زیبا؛ وقتی یک هنر در شهری اوج میگیرد و موفقیتهای متعددی را کسب میکند، یعنی امکانات و ملزومات پیادهسازی این رشته هنری در زیرساختهای آن شهر ایجاد شده است. ذات هنر وابسته به ثروت و حمایتهای سازمانی نیست، اما در خصوص هنری مانند تئاتر یا سینما، عدم حمایت و نبود امکانات لازم برای تولید یک اثر معنایی ندارد.
در این بین هنر تئاتر یکی از دغدغههای همیشگی مدیران استان اصفهان بوده است. هنری که از نظر امکانات و زیرساختهای اولیه نیاز شدیدی به حمایت دارد. با توجه به تعدد گروههای نمایشی در اصفهان، موضوع سالنهای نمایش و محیط مناسب برای تولید آثار نمایشی یکی از دغدغههای مهم در حوزه مدیریت این هنر است.
نتیجه نبودن امکانات کافی برای ساخت آثار نمایشی، مهاجرت هنرمندان این عرصه به پایتخت است. اما فراهم آوردن شرایط لازم برای کارگردانان و بازیگران این رشته موجب میشود که بدون دغدغه به فعالیت هنری خود در شهرشان ادامه دهند. علاوه بر فراهم آوردن امکانات، ایجاد بستری مناسب برای فعالیت مداوم گروههای تئاتری در شهر موضوعی است که باید از سوی نهادهای مربوطه ایجاد شود.
برگزاری رویدادها و جشنوارههای تئاتری متعدد نیز در دستیابی به این هدف نقش مهمی دارد. با بررسی اخبار تئاتر استان در این مدت به نظر میرسد تلاشهایی برای رونق دادن به این هنر در حال انجام است که ثمره آن در نسل جدید هنرمندان تئاتر و در آیندهای نزدیک قابل قضاوت خواهد بود. در این سالها تئاتر اصفهان مسیر رو به رشدی را آغاز کرده و به نظر مرحله جدیدی را در تاریخ پرفرازونشیب خود پشت سر میگذارد.
باید دید شرایط تئاتر اصفهان تا چه اندازه به حقیقت این ادعا نزدیک است. برای بررسی بیشتر اوضاع تئاتر در استان اصفهان و همچنین واکاوی حمایتها و چالشهای موجود در تولید آثار نمایشی، «اصفهانزیبا» به گفتوگو با جواد ایزددوست، کارگردان و بازیگر باتجربه تئاتر پرداخته است که سابقه سالها کار مدیریتی در حوزه هنرهای نمایشی را نیز در کارنامه پربار خود دارد.
از سابقه هنری خود در زمینه هنر نمایش بگویید؟
بنده از سال 1369 تاکنون در حوزه هنرهای نمایشی فعالیت دارم. درواقع با شرکت در جشنوارهها و نمایشهای دانشآموزی شروع کردم و بعدازآن به گروههای حرفهایتر راه پیدا کردم. تا سال 1380 در رشته بازیگری به ایفای نقش پرداختم و حدود دو سال بعد درزمینه کارگردانی تئاتر فعالیت خود را آغاز کردم.
تاکنون بیش از بیست نمایش را کارگردانی و اجرا کردهام. در کنار این فعالیتها به اموری مانند داوری جشنوارهها و دبیری جشنوارهها و همچنین حضور در شورای سیاستگذاری جشنوارهها پرداختهام.
در این سالها چه مسئولیتهایی در زمینه تئاتر استان داشتهاید؟
از سال 1382 به مدت بیست سال معاون هنری و امور سینمایی دفاع مقدس بودم. در این سالها همچنین مسئولیت انجمن هنرهای نمایشی بسیج هنرمندان استان اصفهان را بر عهده داشتم.
در سالهای 1397 و 1398 مدیریت خانه تئاتر حوزه هنری اصفهان را به عهده داشتم و عضو شورای سیاستگذاری و دبیر علمی جشنواره تئاتر روحالله شدم و پیش از آن نیز بهعنوان دبیر جشنوارههای تئاتر بسیج مقاومت و دفاع مقدس نیز به فعالیت پرداختم.
همچنین بهعنوان داور جشنوارههای گوناگون استانی و منطقهای انجاموظیفه کردم و در سال گذشته دبیر جشنواره تئاتر استان اصفهان بودم. در مدتزمانی که مدیر خانه تئاتر حوزه هنری اصفهان بودم، خوشبختانه دوره طلایی هنری من رخ داد و در طول یک سال همایشهای متعددی را در سالنهای سوره، سعدی و ماه حوزه هنری اصفهان داشتیم.
به نظر شما تئاتر اصفهان موردحمایت کدام نهادها قرار میگیرید؟
در اصفهان بزرگترین نهاد حمایتکننده هنرهای نمایشی، شهرداری اصفهان و سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری است که بهحق و انصافا در حوزه هنرهای نمایشی قدمهای بسیار خوبی برداشته و بیشتر رویدادها و اتفاقاتی که در سطح شهر و جامعه در زمینه تئاتر انجام میشوند، تحت حمایت شهرداری اصفهان است. شخص مدیریت سازمان فرهنگی تفریحیورزشی شهرداری و همچنین شهردار اصفهان نشان دادهاند که همواره حامی هنرمندان تئاتر اصفهانی بودهاند.
نیازهای اولیه یک کارگردان تئاتر برای تولید اثر نمایشی چیست؟
با توجه به اینکه کار نمایشی یک فعالیت جمعی و گروهی است و تعداد بازیگران و عوامل اجرایی نمایش بسته به نوع نمایشنامه مشخص میشود، بزرگترین دغدغه یک کارگردان مکان تمرینها و زمان آن است.
با توجه به تعدد بالای گروههای نمایشی در سطح شهر اصفهان، فضاهایی که در اختیار گروههای نمایشی قرار میگیرد، خیلی محدود است و این موضوع چالش مهمی است. درواقع کارگردانهای تئاتر نیازمند فضایی هستند که بتوانند به شکل مستمر با گروه خود در آن به تمرین و اجرا بپردازند.
اصفهان را برای فعالیت در عرصه نمایش چگونه میبینید؟
اتفاقات بسیار خوبی در عرصه نمایش اصفهان میافتد و حضور گروههای نمایشی در رویدادها و جشنوارههای منطقهای، استانی، کشوری و بینالمللی، همواره با نتایج چشمگیری در اختتامیهها همراه است. بهطورکلی اصفهان همواره مدعی اصلی جوایز تئاتری بوده و رویدادهایی که شهرداری اصفهان بهصورت مناسبتی برگزار میکند نیز در این موفقیتها اثرگذار هستند.
در حال حاضر برای هفته اصفهان فراخوانی جدید منتشر شده که بهنوعی رخداد قابلتوجهی به شمار میرود. اینکه همواره گروههای نمایشی استان درگیر رویدادهای مناسبتی باشند نکته مثبتی است. رویداد تئاتر کمدی خندستان هم که از سوی تالار هنر و سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان و از سال گذشته بهصورت کشوری برگزار میشود، فرصت بسیار خوبی برای هنرمندان نمایش بوده و توانسته نزد این هنرمندان جایگاه خودش را پیدا کند.
در این سالها تعدادی از فعالان حوزه تئاتر اصفهان به پایتخت مهاجرت کردند، نظر شما درباره این موضوع چیست؟
به نظر من این پدیده یک امر طبیعی است. زمانی که یک هنرمند به جایگاه خوبی در عرصه کشوری میرسد، معمولا به پایتخت مهاجرت میکند و ادامه فعالیت خودش را بهصورت حرفهایتر و فنیتر دنبال میکند.
ولی توجه کنید که در سالهای گذشته این اتفاق کمتر افتاده، چراکه تسهیلات و امکانات اصفهان در عرصه کارهای هنری و نمایشی از تهران کمتر نیست و گستردگی فعالیت هنرمندان در این استان وسیع بوده و همین نکته باعث شده در این چند سال تعداد کمی از هنرمندان تصمیم به کوچ بگیرند. البته گروههای موفق نمایشی در اصفهان خیلی اوقات اجراهای خود را در پایتخت نیز روی صحنه میبرند ولی فعالیت حرفهای آنها در اصفهان دنبال میشود.
ورود به عرصه کارگردانی تئاتر از مسیر دانشگاه و بهصورت تجربی چه تفاوتی دارد؟ کدام روش مطمئنتر است؟
موضوع کارگردانی، بازیگری و نویسندگی تئاتر بهاندازه زیادی تحت تأثیر ذوق و علاقه هنرمند است. اینکه بتوان یکی از دو مسیر دانشگاه یا تجربه را برای هنرجویان تجویز کرد درست نیست. به نظر من هر یک از این مسیرها کاملکننده دیگری است و در صدر هر دو آن، ذوق و استعداد هنری خود شخص است که میتواند او را در مسیر موفقیت یاری کند.
البته این نکته هم درست است که همیشه تجربه نقش مقدماتی مهمی دارد و شما وقتی یک هنر را بهصورت عملی فرا میگیرید، خیلی بیشتر به شما کمک میکند. همچنین دانشگاه میتواند بهعنوان یک بخش مکمل به هنرجویان تئاتر علم بیفزاید. درواقع ترکیب این دو مسیر است که میتواند بهترین راه برای موفقیت در عرصه تئاتر باشد.
از تجربه برگزاری جشنواره تئاتر اصفهان بگویید. جشنواره سال گذشته چه نکات حائز اهمیتی داشت؟
جشنواره تئاتر استان اصفهان که سال گذشته در ایستگاه سی و پنجم خود ایستاد، یکسری تفاوتها با جشنوارههای پیش از خود داشت. با توجه به اینکه بخش تئاتر خیابانی بعد از گذشت یک دهه به جشنواره اضافه شد، استقبال خوبی از این رخداد به عمل آمد و 59 اثر نمایشی در این بخش اعلام آمادگی برای رقابت کردند که درنهایت 20 اثر خیابانی به مراحل بالای جشنواره راه یافت.
در بخش تئاتر صحنهای نیز 43 اثر نمایشی از سراسر استان به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که 12 تئاتر به رقابت جدی با یکدیگر پرداختند. استقبال بسیار خوبی از این جشنواره به عمل آمد و ازنظر کمیت راضیکننده بود. البته ازنظر کیفیت شرایط بر اساس کمیت سنجیده نمیشود و بحث آن کاملاجداست.
در پایان جشنواره نیز سه اثر نمایشی در بخش صحنهای و سه اثر در بخش خیابانی از سوی دبیرخانه به جشنواره منطقهای معرفی شد که حاصل آن حضور این گروهها در استان سمنان و راهیابی دو نمایش خیابانی از اصفهان به جشنواره تئاتر فجر شد. درباره جشنواره فجر البته اتفاقات خوبی افتاد. در این جشنواره ما یازده اثر نمایشی در بخشهای خیابانی، صحنهای، دانشجویی، تلهتئاتر و رادیو نمایش داشتیم.