به گزارش اصفهان زیبا؛ حیوان‌گزیدگی در کشور با افزایش قابل توجهی روبه رو بوده است؛ این خبری است که در روزهای گذشته وزارت بهداشت اعلام کرده و نسبت به آن هشدار داده است: «طی چهارسال گذشته آمار گازگرفته شدن رو به افزایش بوده؛ به‌گونه‌ای که در سال اول ۱۰۰ هزار مورد، در سال دوم ۲۰۰ هزار مورد، سال سوم ۳۳۰ هزار مورد و سال چهارم که سال گذشته است، ۳۶۰ هزار مورد گاز گرفتگی گزارش شده است که در این راستا مراکز تحت پوشش دانشگاه‌های علوم پزشکی موظف‌اند واکسن هاری را برای افراد تزریق کنند؛ چراکه میزان سلامت آن حیوان مشخص نیست.
سال گذشته ۱۶ مورد مرگ در اثر هاری رخ داد که این آمار بسیار بالایی است. حدود صدها میلیون تومان و بیش از چندین میلیارد تومان برای واردات و تزریق واکسن‌های مختلف هزینه می‌شود. استانداری‌ها نیز برای رصد و کنترل حیوانات و سگ‌های بلاصاحب برنامه‌ریزی کرده‌اند. شهرداری‌ها و بهیاری‌ها نیز جزو ارگان‌ها، سازمان‌ها و اداراتی هستند که در قانون موظف شده‌اند برای کنترل حیوانات ولگرد و بلاصاحب اقدامات مؤثرتری انجام دهند و امیدوارم با اجرا و عملیاتی شدن این قانون در سال جاری شاهد کاهش این مشکل باشیم. دانشگاه‌های علوم پزشکی از طریق جلسات شورای سلامت که در استان‌ها برگزار می‌شود، موضوع را بررسی خواهند کرد.»
سگ‌گزیدگی در صدر
با افزایش تمایل شهروندان به نگهداری از حیوانات و همچنین رشد قابل توجه سگ‌های ولگرد به دلیل غذا دادن شهروندان به آن‌ها و همچنین رها کردن پسماندهای غذایی، حیوان‌گزیدگی و در صدر آن سگ‌گزیدگی نیز افزایش یافته است؛ همین هم شده است که ایران در بین کشورهای صدرنشین در ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از بیماری هاری قرار گیرد؛ بیماری که یکی از قدیمی‌ترین و کشنده‌ترین بیماریهای شناخته‌شده برای انسان است. تمام حیوانات خون‌گرم پستاندار چه وحشی و چه اهلی و از پرندگان نیز خفاش‌ها به این بیماری حساس هستند.
میزان کشندگی هاری نیز ۱۰۰ درصد است؛ به‌طوری که پس از ظهور علائم بیماری چه در انسان و چه در حیوان درمان‌پذیر نیست و بیمار محکوم به مرگ خواهد بود. این درحالی است که سگ‌های بلاصاحب در نقاط مختلف شهری جولان می‌دهند و در انتظار طعمه به کمین نشسته‌اند و باعث بیم و هراس شهروندان می‌شوند.
آمارها نشان می‌دهند حیوان‌گزیدگی در اصفهان نیز با افزایش 20 درصدی روبه‌رو بوده است؛ این موضوع را عباسعلی قاسمی، کارشناس برنامه بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «تعداد مصدومان حیوان‌گزیده مراجعه‌کننده به مراکز درمان پیشگیری هاری در سال قبل در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بالغ بر 23000 نفر است که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش حدود 20 درصد نشان می‌دهد.»
به گفته او، به طور متوسط 70 تا 60 نفر مراجعه‌کننده به‌صورت روزانه جهت دریافت خدمات به مراکز درمان پیشگیری هاری شهرستان‌های تحت پوشش مراجعه می‌کنند و با توجه به ارائه خدمات به مصدومان خوشبختانه موردی از مرگ ناشی از هاری انسانی در استان در سال‌های اخیر اتفاق نیفتاده است؛ البته مرگ ناشی از صدمات حمله درنتیجه حیوان‌گزیدگی اتفاق افتاده است.
آمار سگ‌گزیدگی در اصفهان نیز آمار قابل توجهی است؛ به طوری که کارشناس برنامه بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می‌گوید: «70 تا 65 درصد گزش‌ها در استان مربوط به سگ‌گزیدگی است. حدود 25 تا 30 درصد گزش‌ها نیز مربوط به گربه است که نسبت به سال‌های اخیر درصد گزش توسط گربه افزایش نشان می‌دهد.
همچنین درصدکمی از گزش‌ها توسط سایر حیوانات اهلی مثل گاو، گوسفند، بز، شتر، اسب، الاغ، قاطر و حیوانات وحشی نظیر گرگ، شغال، روباه، خرس، خفاش، گراز، راکن، راسو، موش صحرایی رخ می‌دهد. مهم‌ترین بیماری قابل انتقال هاری است که در صورت بروز بیماری صددرصد کشنده است؛ ولی بیماریهای انگلی از قبیل کیست هیداتید، کالاآزار و بیماریهای قارچی نیز می‌تواند از طریق سگ به انسان منتقل شود.»
75 درصد گزش‌ها در مناطق شهری رخ می‌دهد
افزایش حیوان‌گزیدگی به‌خصوص سگ‌گزیدگی باعث شده است تا برنامه‌های مختلفی برای مقابله با این پدیده در نظر گرفته شود.
آن‌طور که محمد دادرس، رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت به رسانه‌ها گفته است: «از ابتدای طرح سلامت نوروزی امسال ۲۳۶۷ مورد واکسیناسیون هاری انجام شده است؛ ولی به نظر می‌رسد بالابودن هزینههای درمان پس از گزش حیوانات و کنترل و مراقبت حیوانات خانگی و اهلی با هدف جلوگیری از ابتلا به ویروس هاری، بودجه‌های سنگینی را رقم زده است.»
از سوی دیگر افزایش سگ‌های بلاصاحب و همچنین گربه‌ها و تمایل شهروندان درراستای غذادهی به آن‌ها موضوع دیگری است که مقابله با این بیماری را سخت‌تر کرده است. به ویژه که به گفته قاسمی 75 درصد گزش‌ها در مناطق شهری و 25 درصد دیگر در حاشیه شهرها و مناطق روستایی و عشایری اتفاق می افتد؛ ضمن اینکه با توجه به اینکه حدود 20 درصد موارد حیوان‌گزیدگی سال گذشته در دانش‌آموزان اتفاق افتاده لازم است والدین در‌خصوص آگاهی دادن به فرزندان در زمینه بازی نکردن و نزدیک نشدن به حیوانات از جمله سگ‌های بدون صاحب اقدام کنند.
با توجه به اینکه طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت به طور میانگین هزینه خدمات پیشگیری از هاری پس از هر مورد گزش انسان توسط حیوان 50 دلار برآورد شده و طبق برآورد مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در کشور ایران به ازای پیشگیری و درمان هر مورد حیوان‌گزیدگی بابت یک دوره کامل واکسیناسیون، سرم، سایر خدمات و هزینههای پرسنلی بیش از پنج‌میلیون تومان هزینه می‌شود و این در حالی است که تمام این خدمات به صورت رایگان ارائه می‌گردد، هرساله هزینه بسیار زیادی به سیستم سلامت تحمیل می‌شود.
قاسمی توصیه‌هایی هم در لابه‌لای سخنانش می‌گنجاند؛ آنجا که می‌گوید: «در حال حاضر در 28 مرکز درمان پیشگیری هاری در شهرستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خدمات سروواکسیناسیون هاری (تزریق سرم و واکسن) به صورت رایگان و شبانه‌روزی در اختیار هر فردی که دچار حیوان‌گزیدگی، چنگ‌خوردگی یا لیسیده‌شدن خراش‌های پوستی با حیواناتی چون سگ و سگ‌سانان، گربه و گربه‌سانان و حیوانات اهلی شامل: گاو، گوسفند، بز، شتر، اسب، الاغ، قاطر، گرگ، شغال، روباه، خرس، خفاش، گراز، راکن، راسو، موش صحرایی و… می‌شود، ضمن مراجعه به مراکز هاری در شهرستان بایستی بر اساس دستورالعمل کشوری نسبت به شست‌وشوی محل هر زخم به مدت 15 الی20 دقیقه و تزریق سه نوبت تا چهار نوبت واکسن هاری در روزهای صفر، سه، هفت، چهارده و در برخی از موارد نیز سرم بر حسب نوع و محل زخم در یک نوبت دریافت کند.
از سوی دیگر و با توجه به اینکه 70 درصد موارد حیوان‌گزیدگی استان در نتیجه گزش سگ بوده، بحث ساماندهی و جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب توسط شهرداری‌ها و دهیاری‌ها می‌تواند از اولویت‌های پیشگیری از موارد حیوان‌گزیدگی مطرح شود. همچنین لازم به ذکر است موارد هاری حیوانی به‌خصوص در سگ‌ها و گربه‌ها در استان اصفهان در سال‌های اخیر روند افزایشی را نشان می‌دهد که خود می‌تواند تهدیدی بر بروز بیماری هاری انسانی در سال‌های آتی باشد.»
