به گزارش اصفهان زیبا؛ ماه مبارک رمضان در آیین‌های فرهنگی مسلمانان جایگاه ویژه‌ای دارد و روزه‌داران مسلمان در گوشه‌وکنار ایران و جهان از ابتدا تا انتهای این ماه مبارک با انواع رسم‌ها و آیین‌های فرهنگی، این ایام را گرامی می‌دارند.
ماه رمضان از آن دست مناسبت‌های مهمی است که به‌خصوص در کشورهای عربی سرور و شادی عجیبی با خودش به همراه دارد. ماهی که به گشایش درهای رحمت الهی شهرت دارد و به‌همین خاطر در میان مسلمانان آن‌چنان اهمیتی دارد که مسرت و فرحش در رفتارشان به چشم می‌آید.
مسلمانان، رمضان را رسیدن به جشن مهمانی خداوند می‌دانند و به پاس چنین نعمتی است که خیابان‌ها را آذین می‌بندند، گل‌آرایی می‌کنند، جشن خیابانی برگزار می‌کنند و خلاصه به هر طریقی که بتوانند آن را نکو می‌دارند.
چنین تعاریفی اما برای مسلمانان ایران تا حدودی غریب است. اگر هم نگوییم غریب، دست‌کم چنان شدت و حدتی ندارد. ماه مبارک رمضان در نگاه ما، گشایشی است که تنها از جنبه تضرع و مناجات به آن نگاه می‌کنیم؛ ماهی سراسر گریه، استغفار، شب‌زنده‌داری و مراسم‌های دعایی که دست‌کم این عمل عبادی را کمی جمع‌گرایانه هم جلوه می‌دهد.
این‌طور نیست که نباید چنین نگاهی باشد یا در دیگر کشورهای مسلمان از این جنبه به این ماه پربرکت نگاه نمی‌شود؛ اما اینکه رمضان را تنها از این طریق بشناسیم و همه ظرفیتش را در این بعد خلاصه کنیم، باعث غفلت از فرصت‌ها و پرورش آفت‌ها می‌شود.
برای جوانان پلی از جنس خودشان بسازیم
حداقلی‌ترین نگاهی که می‌توانیم به این ماه پربرکت داشته باشیم، تزریق امید به رحمت الهی در میان نوجوانان و جوانان است. نمی‌توان انتظار داشت که نسل جدید همچون دهه‌ها قبل رمضان را بپذیرد؛ آن هم در دنیایی که اصل لذت حکم‌فرماست.
نه اینکه رمضان را جور دیگر نشان دهیم تا بلکه نسل جوان هم خوشش بیاید؛ نه. اتفاقا حرف این است که رمضان را تنها از زاویه غم و تضرع نگاه نکنیم، رمضان را جدای از شعف انسان برای حضور در مهمانی پروردگارش نشان ندهیم، جدای از گشایش درهای رحمت الهی، جدای از ارتباط بی‌واسطه با پروردگار ندانیم، بلکه با بهره‌گیری از ویژگی طبیعی این ماه و با توجه به لذتی که نوجوان به‌دنبال آن است، شعف و مسرت را چاشنی آن کنیم.
با دست پر رو به جهان کنیم
یکی دیگر از ظرفیت‌های رمضان که از آن غفلت کرده‌ایم، هویت فرهنگی است که برای مسلمانان به ارمغان می‌آورد. اگرچه در برداشت اول رمضان و فریضه روزه را به‌عنوان یک عمل دینی و عبادی می‌شناسند، در طول این سال‌ها متناسب با فرهنگ‌های متفاوت، با آداب ویژه‌ای همراه شده است؛ رسومی فرهنگی که بیانگر ظرفیت فرهنگی کشورها هستند.
بی‌شک اگر از چنین زاویه‌ای به ماه مبارک رمضان نگاه کنیم، به دستاوردهای قابل‌توجهی دست می‌یابیم؛ ازجمله در سال‌های گذشته با شکل‌گیری گروه تروریستی داعش، برخی تلاش کردند تا چهره اسلام را تخریب کنند و گاه به هدفشان هم رسیدند.
با درنظرگرفتن این واقع، رمضان یکی از بهترین گزینه‌هایی است که می‌تواند این آسیب را جبران کند. به این‌خاطر که همواره تصویر رمضان در اذهان جهانی، تصویری همراه با نیکویی و مهربانی بوده است؛ همچون پیام تبریکی که سازمان ملل متحد در ابتدای ماه رمضان منتشر کرد: «باشد که این ماه مبارک صلح را به ارمغان آورد و ما را به‌سوی دنیایی عادلانه‌تر و مهربان‌تر هدایت کند.» بنابراین کافی است از این پیشینه مثبت استفاده و آن را تثبیت کنیم.
رمضان و احیای گردشگری؟
درصورتی‌که بتوان این حسن نظری که نسبت به ماه رمضان وجود دارد را به کلیت منش مسلمانان تسری دهیم، فرصتی است در خدمت گردشگری و احیای فعالیت‌های اقتصادی؛ به‌طور مثال ترکیه از این فرصت استفاده کرده و با به تصویرکشیدن آداب‌ورسوم مردمش در ماه رمضان، تورهای گردشگری ویژه ماه رمضان برگزار می‌کند.
تصاویری از آذین‌های خیابانی، جشن‌ها، افطاری‌های همگانی، نوع اغذیه‌ای که در این ماه مورداستفاده قرار می‌گیرد، عید فطر و هر مکان مذهبی که بخشی از این فرهنگ را به نمایش می‌گذارد.
قطر هم با بهره‌گیری از این حسن نظر، تبلیغات هواپیمایی‌اش را با فرهنگ رمضان تلفیق کرده است.
رمضان را ابزار دیپلماسی‌شان می‌دانند
چندسال پیش بود که به مناسبت عید نوروز، باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، سال نو را به ایرانیان تبریک گفت و بازتاب بسیاری هم پیدا کرد.
این هوشمندی در رمضان امسال هم توسط صدراعظم آلمان، اولاف شولتز تکرار می‌شود؛ چراکه آن‌ها ماه رمضان را فرصتی برای برقراری ارتباط با مسلمانان می‌دانند؛ برای ارتباط با بیش از یک‌چهارم جمعیت کره زمین.
ماهی را هر زمان از آب بگیریم تازه است
بدون تعارف باید بپذیریم که به دیگر کشور حسودی‌مان می‌شود. غبطه می‌خوریم که چطور در دیگر کشورها هم‌زمان با آغاز ماه رمضان همه‌چیز بوی مهمانی خداوند را می‌گیرد و چقدر جای چنین نمادها و آرایش‌هایی در مبلمان شهری‌مان خالی است؛ از نورپردازی‌ها، گل‌آرایی‌ها، نمادهای رمضانی همچون هلال ماه تا پاسداشت عید بزرگ فطر. این‌ها نواقصی است که دیده می‌شود و باید هم برطرف شود؛ نه اینکه صرفا نقدی بیان شود و دلیلی برایش تراشیده شود، بلکه باید تا زمان هست و می‌توان، کاری کرد.
درعین‌حال اقداماتی هم صورت گرفته است که در صورت تداومش، به استفاده هرچه بهتر از این فرصت کمک می‌کند؛ به‌طورمثال «چهارگاه» برنامه سحرگاهی شبکه چهار سیما در این ایام عید نوروز و ماه رمضان بود که بخشی از رسوم هنری ایران که با ماه رمضان و اعتقادات دینی مردم درآمیخته را به تصویر کشید.
همین‌طور کتاب «رمضان در فرهنگ مردم» به قلم سید احمد وکیلیان گردآوری و تألیف شده که به برگزیده‌ای از آداب، رسم‌ها، باورها و اعتقادات مردم درباره ماه مبارک رمضان پرداخته است.
در اصفهان نیز سال گذشته برای نخستین‌بار جشنی در آغاز ماه رمضان برگزار شد که سرآغازی بود برای جشن‌های رمضانی. همین‌طور که امسال هم این برنامه امتداد یافت و برنامه «رمضانگرد» به گردشگری امکان متبرکه امام‌زاده‌های شهر اصفهان پرداخت؛ اقداماتی که امیدواریم روزبه‌روز گسترش پیدا کند و شاهد تحول نگاهی اجتماعی و فرهنگی به ماه پرخیروبرکت رمضان باشیم.
