به گزارش اصفهان زیبا؛ جاده‌ها انگار به کمین نشسته‌اند و منتظر ایام نوروز هستند تا بازی مرگ‌‌آوری را با جان آن‌ها آغاز کنند.
اگرچه آمار تصادفات همیشه در ایران بالاست، ایام نوروز که مصادف می‌شود با آغاز سفرهای نوروزی، این اعداد و ارقام بیشتر از هر زمان دیگری قد می‌کشند تا رانندگان و خانواده‌های آن‌ها را به کام مرگ بکشاند.
امسال نیز داستان مثل سال‌های قبل بود و آمار تصادفات در این ایام افزایش یافت. به‌طوری‌که سیدکمال هادیانفر، معاون وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگو با رسانه‌ها افزایش آمار تصادفات جاده‌ای در آغاز سال نو را تأیید کرده و گفته است: «۱۰۲ هزار تصادف رانندگی در ایام نوروز امسال رخ داده است. تصادفات رانندگی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲.۴ درصد افزایش یافت. 21590 نفر در تصادفات رانندگی نوروز مجروح شدند که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 11.6 درصد افزایش‌یافته است. متأسفانه 828 نفر از هم‌وطنان در ایام نوروز در تصادفات جان خود را از دست دادند. 34درصد تصادفات در جاده‌ها اتفاق می‌افتاد.»
اگرچه این اعداد و ارقام را کنار هم بچینیم به این نتیجه خواهیم رسید که آمار تصادفات امسال نسبت به سال گذشته تا حدودی بهبودیافته است؛ اما مرگ بیش از 500 نفر در این تصادفات حاکی از این است که باید فکر جدی برای این میزان تلفات کرد؛ به‌ویژه که این آمار در برخی از استان‌ها با رشد مواجه شده است. اصفهان نیز در زمره همین استان‌هاست؛ به‌طوری‌که نام این استان در لیست پر تصادف‌ترین استان‌ها در ایام نوروز بود.
سال گذشته نیز اصفهان دارای رتبه نخست سوانح رانندگی اعلام شد! سرهنگ روح‌الله شاکری، رئیس اداره راه‌های روستایی پلیس‌راه اصفهان به «ایرنا» گفته است: «وقوع تصادفات منجر به فوت در ایام نوروز امسال در مقایسه با نوروز سال گذشته ۲۹ درصد افزایش یافته است. به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی اصفهان و قرار گرفتن آن در مرکز کشور، روزانه ۶۰ تا ۷۰ درصد از ترددهای کشور در راه‌های استان انجام می‌شود و به‌نوعی هرکسی بخواهد از جنوب به شمال یا از غرب به شرق و برعکس عزیمت کند، بایستی از راه‌های اصفهان عبور کند.»
رئیس پلیس‌راه فرماندهی انتظامی استان اصفهان از سهم ۴۰ درصدی تصادفات فوتی نوروز امسال در بزرگراه‌های برون‌شهری خبر داده است. به گفته علی مولوی، نیمه اول سال با توجه به تعطیلات نوروزی و همچنین جذاب بودن اصفهان به‌عنوان مقصد گردشگری و افزایش تردد، حوادث ترافیکی در این بازه زمانی افزایش می‌یابد.
یکی از علل حوادث رانندگی، همین افزایش سفرهاست؛ اما در نیمه دوم سال به دلیل کاهش تردد، حوادث رانندگی نیز کمتر می‌شوند؛ البته در مواقع بارندگی و شرایط جوی نامساعد شاهد افزایش حوادث هستیم. به گفته او، استان اصفهان 12 هزار کیلومتر است و این مسئله اصفهان را از سایر استان‌های دیگر متمایز می‌کند. ما با 9 استان همسایه هستیم و 9 درصد از راه‌های کل کشور نیز به استان اصفهان اختصاص یافته است؛ ضمن اینکه اصفهان رتبه اول تردد و آزادراه و بزرگراه را هم دارد.
همه مقصران تصادفات
بی‌توجهی به جلو، خستگی و خواب‌آلودگی راننده، سرعت و سبقت غیرمجاز ازجمله مهم‌ترین عواملی است که تصادفات جاده‌ای را رقم می‌زند و هر ساله افراد زیادی را به کام مرگ می‌کشد. انسان و جاده و خودرو سه ضلع مثلثی هستند که تصادفات را رقم می‌زنند و هرکدام سهمی از آن دارند.
عامل انسانی ازجمله مهم‌ترین عواملی است که تصادفات را در پی دارد؛ به‌طوری‌که به گفته کارشناسان، 90 تا 95درصد تصادف‌های رانندگی ایران، عامل انسانی مسئول رخداد آن‌ها شناخته شده است. از سوی دیگر در سال‌های اخیر خودروهای داخلی نیز نقش پررنگی در تصادفات داشته‌اند؛ خودروهایی که فرمان آن در اختیار قشر بزرگی از جامعه است و البته که این مسئله کیفیت و امنیت آن‌ها را زیر سؤال می‌برد و معمایی بزرگ را خلق می‌کنند. آمارها حاکی از این است که ۹۰ درصد از خودروهای دخیل از نوع خودروهای داخلی و ۱۰ درصد از نوع خودروهای خارجی بودند.
از سوی دیگر، درحالی‌که برخی کارشناسان حمل‌ونقل در ارزیابی علل و عوامل تأثیرگذار در بروز تصادفات جاده‌ای وجود نواقص، معایب در جاده‌ها یا نقاط حادثه‌خیز در آن‌ها را ازنظر درجه اهمیت، سومین عامل بروز این حوادث می‌دانند، دبیر انجمن شرکت‌های راه‌سازی کشور معتقد است درزمینه حوادث رانندگی، تاوان عدم توسعه‌یافتگی کشور را می‌دهیم و جاده کمترین سهم را دارد. یکی از دلایل مهم ایجاد تصادفات، وسایل نقلیه و کیفیت آن‌هاست که هم در ایجاد تصادف و هم در ایمنی سرنشینان نقش ویژه‌ای دارند.
برنامه ششم توسعه چه می‌گوید؟
در برنامه ششم توسعه مقرر شده بود که تا پایان سال 1400 تعداد تلفات در هر 10هزار وسیله نقلیه 31 درصد کاهش یابد. مطابق گزارش مرکز آمار از منبع پزشکی قانونی در سال 1401 به ازای 10 هزار وسیله نقلیه یعنی خودرو و موتورسیکلت 5.1 نفر در تصادفات جان خود را از دست‌داده‌اند.
تعداد تلفات فوتی در هر 10 هزار خودرو در سال 1401 نسبت به سال 1400 به میزان 10.2 درصد بیشتر بوده است. به‌طورکلی روند تغییرات تعداد تلفات در هر ده هزار خودرو و موتورسیکلت از سال 1393 کاهشی بوده اما از سال 1397 صعودی شده و پس از کاهش مجدد در سال‌های 1398 و 1399 در سال‌های 1400 و 1401 افزایش قابل‌توجهی یافته است.
از سوی دیگر ازآنجاکه برنامه ششم از سال 1395 آغاز شده بود، مقایسه تغییرات با سال آغاز این برنامه می‌تواند مشخص کند که هدف‌گذاری این برنامه برای کاهش تلفات تا چه حد مؤثر بوده است.
ارقام نشان می‌دهند از سال 1396 تغییرات تعداد تلفات تصادفات نسبت به سال 1395 نزولی بوده است؛ به‌طوری‌که در سال 1399 با مقدار 16.7 درصد بیشترین کاهش را نسبت به سال 1395 ثبت کرده است؛ اما پس‌ازآن باز افزایش‌یافته؛ به‌طوری‌که در سال 1400 یعنی در پایان مدت برنامه ششم مقدار کاهش نسبت به سال 1395 برابر با 12.9 درصد بوده است.
این عدد فاصله زیادی با هدف‌گذاری برنامه دارد. اگرچه در خلال برنامه ششم این اتفاق نیفتاد؛ اما حالا و طبق یک برنامه در برنامه هفتم توسعه، جان‌باختگان ناشی از تصادف‌ها و حوادث رانندگی باید ۵۰ درصد کاهش یابد!
