به گزارش اصفهان زیبا؛ اضافه وزن و چاقی، از مشکلات شایع جهان امروز و از علل مهم تهدیدکننده سلامتی است. از این رو بتول کیانی، کارشناس‌سلامت میانسالان مرکز بهداشت شماره 2 اصفهان در این زمینه توضیح می‌دهد.
علل چاقی
علل ژنتیک، علل محیطی، علل روانی، بیماری‌های جسمی و داروها از علل چاقی است.
عوارض چاقی
چاقی در افزایش فشارخون، کلسترول، تری‌گلیسیرید و قندخون نقش مهمی دارد. همچنین خطر بیماری‌های قلبی، سکته‌مغزی، دیابت و مشکلات استخوانی‌مفصلی و بسیاری از سرطان‌ها مانند: سرطان سینه، کلیه، رحم و روده بزرگ در افراد چاق در افراد چاق شایع است.
بروز فشارخون بالا و خطر سکته‌مغزی: در افراد چاق تا 2 برابر افراد عادی است.
دیابت: در افراد میانسال چاق تا 4 برابر افراد با وزن طبیعی است.
سکته فلبی: 2 برابر شایع‌تر در مردان چاق کمتر از 45 سال است.
سنگ کیسه‌صفرا: 3 برابر شایع‌تر در زنان میانسال چاق است.
روش‌های درمانی چاقی
رژیم درمانی، افزایش فعالیت‌بدنی، رفتار‌درمانی(اصلاح شیوه زندگی)، دارو‌درمانی و جراحی از روش‌های درمانی چاقی محسوب می‌شود.
رژیم‌درمانی: در رژیم‌درمانی باید از مصرف غذاهای پر‌انرژی(چرب و شیرین) اجتناب شود و غذا بیشتر به صورت آب‌پز و کبابی استفاده شود.
حجم پرس غذا کاهش یافته و به مقدار کافی آب مصرف شود.
استفاده از تمام گروه‌های غذایی در رژیم‌درمانی اهمیت دارد.
رژیم‌های سخت از نظر مصرف آب چه در جهت کاهش و چه در جهت افزایش مصرف آب مضر بوده و به سلامتی فرد لطمه می‌زند.
فعالیت‌بدنی: انجام ورزش‌های هوازی به مدت 30 تا 50 دقیقه 3-5 روز در هفته همزمان با رژیم غذایی ضروری است.
ضمنا اولین روش برای افزایش سوخت انرژی، از طریق فعالیت بدنی است.
هر فرد بالغ باید روزانه(و یا حداقل 4 روز در هفته) 30تا 60 دقیقه با شدت متوسط فعالیت کند. این فعالیت‌ها بهتر است در طی روز، در دوره‌های نسبتاً کوتاه 10 دقیقه‌ای انجام شوند.
این فعالیت‌ها شامل: فعالیت‌های روزانه (پیاده‌روی‌تند، باغبانی، بالارفتن از پله‌ها و…) و فعالیت‌های سازماندهی‌شده(شنا، دویدن آرام، دوچرخه‌سواری و…)هستند.
باید ورزش به آرامی شروع شده و به‌تدریج بر شدت آن افزوده شود. انجام فعالیت بدنی، به همراه رژیم غذایی نسبت به یک رژیم غذایی بدون فعالیت بدنی، در کاهش خطر بیماری قلبی موثرتر است.
رفتار‌درمانی: برای مراقبت از وزن باید تغییرات دراز‌مدتی در عادات و رفتار غذا‌خوردن و فعالیت بدنی ایجاد کرد، از جمله: تغییر هدف‌های غیرواقعی و عقاید غلط، جلب حمایت اجتماعی از طرف خانواده، دوستان و همکاران، نهادینه کردن رفتارهای صحیح و تغییرات مناسبی که برای کاهش‌وزن در زندگی روزمره اتخاذ شده است، مقابله با موانع روانی و مشکلات اجتماعی و فیزیکی برای انجام ورزش، تغییر عادات در رفتارهای غذایی(کاهش سرعت غذا‌خوردن، جویدن هر لقمه غذایی به مدت طولانی‌تر، گذاشتن قاشق و چنگال روی بشقاب پس از هر بار برداشتن لقمه، کشیدن غذا در ظرف کوچک‌تر، اجتناب از همزمانی غذا خوردن با سایر فعالیت‌ها نظیر تماشای تلویزیون و خواندن کتاب، خودداری از خرید مواد غذایی نامناسب مانند نوشابه، چیپس، شیرینی و…،
استفاده از میوه‌ها و سبزی‌های تازه برای میان‌وعده، ترک میز غذا و اجتناب از خوردن بی‌جهت غذا مثلاً خوردن باقیمانده غذای کودکان.
درمان دارویی: درمان دارویی باید همراه با اصلاح شیوه‌زندگی باشد و بیماران تحت درمان باید بطور منظم برای تعیین تأثیر دارو و تداوم درمان تحت پایش و مراقبت قرار گیرند.
اگر بعد از 4 هفته درمان دارویی 2 کیلوگرم از وزن خود را از دست ندهد، احتمال اینکه دارو مؤثر باشد بسیار کم است.
فشارخون بالا، دیابت و چربی‌خون از دیگر بیماری‌های شایع در دوره میانسالی است.
