در پنجاه و دومین نشست شورای حقوق بشر و همچنین اجلاس سالانه کنفرانس خلع سلاح در ژنو، وزیر امور خارجه کشورمان به تبیین مواضع حقوق بشری و پایبندی ایران بر ارتقا و احترام به حقوق بشر، آخرین تحولات مرتبط با همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، برجام و رفع تحریمها علیه ایران، تلاشهای ایران برای آتشبس در اوکراین و همچنین تقویت مناسبات منطقهای و بینالمللی پرداخت. مسائلی که طی ماههای اخیر چالشهای بسیاری را برای کشورمان در سطح بینالملل بهوجود آورده و دشمنان ایران را نیز به سوء استفاده از این موضوعات در تبلیغات رسانهای علیه ایران وا داشت. حضور ایران در دونشست امسال ژنو به ما این فرصت را داد تا از مواضع منطقهای و بین المللی خود دفاع و به ادعاها و تهمتها واردشده به ایران نیز پاسخ دهیم.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد طی یک دهه اخیر بهدلیل توجه بیشتر افکار عمومی به موضوعات مربوط به حقوق بشر از اهمیت زیادی برخوردار است و از طرف دیگر با وجود اینکه امکان کنش فعال گروههای غیردولتی در آن و ظهور دیدگاههای غیردولتی را در سطح بینالمللی فراهم میکند، میدانی برای نقشآفرینی گروههای فشار سازمانیافته علیه دولتها نیز بهشمار میآید و بههمین دلیل هم اهمیت حضور ایران در اینگونه مجامع بینالمللی در تبیین و روشنشدن افکار عمومی در رابطه با ایران بسیار چشمگیر است.
از طرفی، در حاشیه این مراسم فضایی در قالب گفتوگوهای دو و چندجانبه دیپلماتیک با وزرا و مقامات عالیرتبه نیز وجود دارد که شرایط کنونی کشورمان در قالب تحریمهای بینالمللی، استفاده از این ظرفیتها را در راستای تضعیف این فضا میطلبد. آنطور که طبق گزارشهای موجود خروجی دیدارهای امیرعبداللهیان با شخصیتهایی چون دبیرکل سازمان ملل، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، وزرای خارجه فنلاند، نروژ، بلژیک، ارمنستان و … در ژنو بر توسعه روابط و همگرایی بینالمللی ایران بسیار مؤثر واقع شده است.
حضور ایران در مجامع بینالمللی؛ تأمینکننده منافع ملی
«اصفهان زیبا» در بررسی اهمیت و چرایی حضور ایران در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل با منصور حقیقتپور، کارشناس مسائل استراتژیک، نماینده سابق مجلس و مشاور عالی رئیس مجلس دهم شورای اسلامی (علی لاریجانی) گفتوگو کرد. به گفته این تحلیلگر، سیاست خارجی هر کشوری تأمینکننده منافع ملی آن کشور است. ایران نیز باید با حضور در مجامع بینالمللی در قالب پوزیشنهای مختلف بتواند از منافع ملی خود دفاع و از این طریق مواضع و اظهارات خود را در خصوص مسائل و چالشهای موجود مطرح کند. او خاطرنشان میکند: «در حال حاضر ایران در سطح بینالملل شرایط چندان مساعدی ندارد و وزارت امور خارجه باید پاسخگوی این مشکلات باشد. متأسفانه کشور به سمت انزوا پیش میرود و دولت در انزوا نمیتواند منافع ملی را محقق کند، بلکه این شرایط روز به روز فشار را بیشتر خواهد کرد.»
استراتژی ایران؛ توسعه مشارکتها در سطح بینالملل
حقیقتپور ادامه میدهد: «حضور در نشستهای بینالمللی و برقراری گفتوگوهای دو یا چندجانبه و باعث میشود ایران از فضای کنونی خارج و بهعنوان یک عنصر اصلی و تأثیرگذار در روابط بینالملل نقشآفرینی کند. چراکه ایران از سمت غرب و رژیم صهیونیستی در حال تعقیب است.» او با اشاره به عکسالعمل آمریکا به اظهارات وزیر امور خارجه ایران در شورای حقوق بشر و ترک اجلاس ازسوی وزیر امور خارجه این کشور عنوان میکند: «به عقیده بنده با اینکه حضور ایران در تمامی مجامع بینالمللی باعث افزایش فشارها از سمت غرب میشود (آنطور که حین سخنرانی وزیر امور خارجه کشورمان در نشست شورای حقوق بشر در ژنو، وزیر خارجه آمریکا این نشست را ترک کرد)، ما نباید از این استراتژیک دست برداریم و باید سریعتر در سطح بینالملل روابط خود را توسعه دهیم و دوباره به جایگاه واقعی خود بازگردیم.»
او میافزاید: «از موضوعاتی که باید در دستور کار جدی سیاست خارجی ایران قرار گیرد، حل مسئله برجام است؛توافقنامهای که مدتهاست که از تصمیم برای نهایی و اجراشدن دوباره آن میگذرد و دولت سیزدهم باید هوشمندانه آن را به نتیجه برساند؛ چراکه با گذشت زمان بیشتر ممکن است امکان احیای آن از بین برود. دولت باید پاسخگوی این مشکلات باشد. جامعه نمیتواند هم پاسخگوی مشکلات داخلی باشد و هم چالشها در سطح بینالملل را تحمل کند. مردم زیر چرخدندههای داخلی و خارجی له میشوند.»
طرحی برای خروج از انزوای بینالمللی
مشاور عالی رئیس سابق مجلس دهم با اشاره به اینکه بهنظر میرسد مسئولان شورای عالی امنیت ملی ما طراحی جدیدی برای خارجشدن از انزوای بینالمللی کشور تنظیم کردهاند، میگوید: «دولت نیز باید در کادر اجرایی خود تغییراتی ایجاد کند. تغییر در اعضای دولت تضعیف دولت به حساب نمیآید، بلکه باعث میشود این نهاد در مقاطع مختلف انعطافپذیری خود را نشان دهد و با تصمیم بهموقع و صحیح کشور را از بحرانهای موجود نجات دهد.»
باید ملاقاتهای دیپلماتیک را تا حد امکان توسعه داد
رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در رابطه با خروجی اجلاس امسال شورای حقوق بشر سازمان ملل و تأثیر اظهارات امیرعبداللهیان در این نشست و همچنین دیدارها و رایزنیهای دیپلماتیک او در حاشیه شورای ژنو میافزاید: «دیدارهای دیپلماتیک به نفع ایران است و باید اینگونه ملاقاتها را تا حد امکان توسعه داد. آنطور که در نشست اخیر شورای حقوق بشر حتی مقامات کشورهایی که با ایران بر سر مسائل اخیر کشور مشکل داشتند به خدمت امیرعبداللهیان آمدند و عرض ادب کردند و با این رفتار نشان دادند که حاضر به حل مشکلات و تعامل هستند. این رفتارها همگی به خاطر مشارکت بینالمللی ایران است. ما باید حضور پرقدرتتری در مجامع بینالمللی داشته باشیم تا از پس چالشهای موجود برآییم.»