اصفهان را پایتخت فرهنگ و هنر می‌نامند، شهری که عشق و هنر در هر کوچه و مادی‌اش جریان دارد. شهری غنی از میراث فرهنگی و تاریخی، شهر پل، میدان و مسجد، آثاری که علاوه بر پیشینه تاریخی و زیبایی بصری، برای ما شهروندان اصفهان یادآور خاطرات دنیای کودکانه‌مان هستند. / یگان حفاظت
حالا سؤال اینجاست که وظیفه حفاظت و حراست از این آثار برعهده کیست؟! مسئولیت این مهم بر عهده یگان حفاظت میراث فرهنگی است. برای آشنایی با این نهاد و چگونگی انجام وظایف آن با سرهنگ علی بابایی فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی اصفهان دیدار کردم، بعد از گفت‌وگویی دوستانه در محوطه تاریخی چهلستون پرسش سؤالات شروع شد.
وظیفه «یگان حفاظت میراث فرهنگی» چیست؟
به گفته سرهنگ علی بابایی، از وظایف این ارگان می‌توان به حفاظت از اماکن، تجهیزات و اموال وزارت میراث فرهنگی، حفظ نظم و امنیت موزه‌ها، گنجینه‌ها و مجموعه‌های تاریخی و پیشگیری از جرائم میراث فرهنگی اشاره کرد.
بیش از ۰۰ ۱۸ اثر ثبت ملی میراث فرهنگی در اصفهان وجود دارد
سرهنگ بابایی آثار و اماکن تاریخی را دسته‌بندی کرد و گفت: «آثار و امکان تاریخی به چند دسته تقسیم می‌شود؛ آثار ثبت جهانی، آثار ثبت ملی، آثار در حال ثبت و آثار واجد ارزش ثبت غیر ثبتی. ما در استان اصفهان ۸ اثر ثبت جهانی، ۱۸۵۹ اثر ثبت ملی، ۷ اثر در حال ثبت و بیش از ۲۰ هزار اثر واجد ارزش ثبت‌نشده داریم که وظیفه حراست از آن‌ها با یگان حفاظت است.»
سازمان‌های مردم‌نهاد و مشارکت مردم، نجات‌دهنده است
او در ادامه تصریح کرد: «با توجه به تعدد آثار در سطح استان امکان استقرار نیروی ثابت در آثار وجود ندارد و نیروی‌های یگان به صورت گشت‌زنی این آثار و امکان را بررسی می‌کنند. این امر سبب شده تا در بسیاری از مناطق حفاظت با همکاری و مشارکت‌ها، مردم محلی و شورای شهر و روستا انجام شود که خداروشکر نتایج مثبتی به همراه داشته است. این مهم است که مردم محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) بدانند میراث فرهنگی متعلق به آن‌هاست و حفظ این آثار و در نتیجه، رونق گردشگری می‌تواند تأثیر بسزایی در وضعیت معیشت و زندگی آن‌ها داشته باشد.
چطور «همیار میراث» شویم؟
فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی اصفهان در ادامه افزود: «فرهنگ‌سازی و آموزش شهروندان از مهم‌ترین اقدامات پیشگیری از تخریب آثار تاریخی است». در همین راستا همکاری‌هایی با وزارت آموزش و پرورش انجام شده و قرار بر این است که مانند طرح «همیار پلیس» مدارس از این پس در هر مدرسه یک «همیار میراث» هم داشته باشیم. این اقدام قطعا گام مثبتی در جهت فرهنگ‌سازی و حفظ میراث فرهنگی است.
یگان حفاظت میراث، «سد» نیست، «حافظ» است
سرهنگ بابایی گفت: «متأسفانه برخی ارگان‌ها، یگان حفاظت را سد و مانعی در برابر خود می‌بینند اما این دیدگاه اشتباه است؛ به طور مثال زمانی که ما یک فعالیت عمرانی یا ساختمانی را متوقف می‌کنیم یا می‌گوییم عملیات آسفالت یک خیابان بدون استفاده از غلتک‌های ضربه‌ای انجام شود هدف حفظ و حراست از آثار تاریخی و بافت سنتی است؛ اما متأسفانه برخی ارگان‌ها همکاری و همراهی لازم را ندارند و این از مهم‌ترین مشکلات است.»
این مقام مسئول افزود: «ما در درجه اول عملکرد خودمان را هم با دقت زیر نظر داریم و به خودمان بیشتر از همه سختگیر هستیم؛ به طور مثال با توجه به اینکه ساختمان یگان حفاظت در محوطه و بافت تاریخی قرار دارد، نیروهای تحت امر این یگان کاملا توجیه هستند که با عملکرد اشتباه باعث ایجاد خسارات به این محوطه نشوند؛ حتی زدن میخ به دیوار ممنوع است و بنرهای ما هم با استفاده از نخ به فواصل بین آجرها گره زده می‌شوند.»
ما هم باید «میراث‌بان» باشیم!
پس از صحبت با سرهنگ بابایی، به عنوان یک جوان این شهر، به آینده صنعت گردشگری و همچنین حراست از آثار تاریخی امیدوار شدم. در کنار تمام تلاش‌های ارگان‌های مختلف این ما شهروندان هستیم که با مشارکت و فرهنگ‌سازی می‌توانیم سهم بزرگی در حفاظت از میراث فرهنگی داشته و امانتدار خوبی برای آیندگان باشیم؛ همان‌طور که گذشتگان این میراث را برای ما حفظ کردند.